Beterin beteri varmış!
Ahmet Süha Umar
Son Köşe Yazıları

Beterin beteri varmış!

09.04.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Bir ülke, izlediği dış politikayla nasıl batağa saplanır?

ORTADOĞU BARIŞ SÜRECİ

Yaklaşık 25 yıl önce Türkiye, Ortadoğu Barış Süreci (ODBS), çoklu görüşmelerinde önemli rol oynamıştı. Sürecin, Silahların Kontrolü ve Bölgesel Güvenlik (ACRS) Grubu’nun en etkili üyesiydi.

Görüşmeler sıkıntıya girdiğinde ABD Türkiye’den destek ister, Türkiye ABD’ye koşullar ileri sürüp, kabul ettirerek, ODBS’de, İkinci Kanal-Second Track olarak bilinen Antalya toplantılarıyla süreci rayına oturturdu.

Bugün Ortadoğu’da durum Türkiye açısından çok daha tehlikelidir ama Türkiye, Suriye toplantılarına bile davet edilmiyor.

ORTAK TATBİKATLAR

Yine o yıllarda Türkiye, ABD, İsrail ve Ürdün’le birlikte, Doğu Akdeniz’de, tatbikat (Güvenilir Denizkızı) yapıyor, Ürdün Deniz Kuvvetleri Komutanı tatbikata, Türk amiral gemisinde katılıyordu.

Bugün, neredeyse tüm varlıklarımızı sattığımız, Ortadoğu’daki tek dostumuz (!) Katar, önemi artan Doğu Akdeniz’de, İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs (GKRY) ile ortak tatbikat yapıyor.

“Bizden sorulur” dediğimiz Orta Asya Türk devletleri, GKRY’de büyükelçilik açıyor.

TÜRKİYE’NİN ORTADOĞU’DAKİ AĞIRLIĞI

25 yıl önce, Kanada, İsrail ile İran’ı, nükleer konuları görüşmek üzere bir araya gelmeye ikna ediyor, iki ülke de toplantıya, ismini de verdikleri Türk büyükelçinin de katılması koşulu ile katılacaklarını söylüyorlardı.

Türkiye’nin başlattığı, Türkiye-Ürdün-İsrail Stratejik İşbirliği ilerliyordu. İsrail, ODBS konusunda NATO ile temasa geçmek için Türkiye’ye başvuruyor ve Türkiye’nin yol göstermesiyle, Akdeniz Diyaloğu’na katılabiliyordu.

İsrail yetkilileri, “Netanyahu, Mubarek’i dikkate almaz ama Mesut Yılmaz’ı dinler ve ciddiye alır” diyorlardı.

Bugün İsrail Dışişleri Bakanı Saar ve Savunma Bakanı Katz ve hükümetin sesi yazarlar, Türkiye’yi savaşla tehdit ediyorlar.

PKK İLE MÜCADELE

Türkiye o yıllarda, Irak’ın kuzeyinde PKK ile etkili bir mücadele yürütüyor, 1999’da Türkiye’de terörü bitiriyordu.

Aynı yıllarda, sınıra üç beş asker yollayarak Suriye’nin, “bebek katili” Öcalan’ı ülkeden çıkarmasını; ABD’nin de onu Türkiye’ye teslim etmesini sağlayabiliyordu. PKK ile mücadele için Suriye ile Adana Mutabakatı’nı imzalıyordu.

Türkiye bugün, Bahçeli’nin yakıştırmasıyla, “kurucu önder!” Öcalan’la, anayasayı değiştirecek, Kürt ayrılıkçı hareketine Türkiye ve Suriye’de meşruiyet kazandıracak görüşmeler yürütüyor. ABD ve İsrail, SDG’ye kol kanat geriyor, Türkiye’yi, SDG’den uzak durması için tehdit etmekte sakınca görmüyorlar.

TÜRKİYE SURİYE’DE NASIL OYUNA GELDİ?

Aşağıdaki satırlar, “Şaşkınlık ve Çaresizlik” (Cumhuriyet, Olaylar ve Görüşler, 5 Ocak 2013) yazımdan alınmıştır:

“Danimarka başbakanı iken PKK’yi destekliyordu diyerek karşı çıkıp ABD araya girince NATO genel sekreteri olmasına onay verdiğimiz Rasmussen, Esad’ın SCUD füzeleri (için) Türkiye’yi uyarıyor! Sanki Türkiye’yi bir füze savaşının içine itmek için çalışıyor.

Türkiye PKK terörüne karşı yıllarca uğraşıp yakın işbirliği içine girdiği Suriye ile bir yıl gibi kısa bir sürede savaş haline gelmiş, İran’la da gelmek üzeredir.

Irak Başbakanı Maliki Türkiye’yi uyarıyor: Kuzey Irak Kürt Yönetimi’ne bağımsız devlet muamelesi yaparsanız, Türkiye’yi böldürürsünüz.

Başbakan Erdoğan’ın Irak’ın kuzeyindeki Kürt oluşumuna, Irak merkezi hükümetine karşı askeri güvence verdiği anlatılıyor.

ABD-Rusya, Esad 2014’e kadar kalsın, bu arada Suriye’nin bu kargaşadan çıkmasını sağlayalım diye Cenevre Mutabakatı’na sarılıyorlar, ‘olmaz’ diyen, Türkiye!

Suriye’deki gelişmelerden güç alan Kürt ayrılıkçı hareketi nedeniyle Türkiye’nin bölünme tehdidi ile karşı karşıya olduğu açıkça tartışılırken Davutoğlu, ‘Kürtler Suriye’de de etkili rol oynasın. PKK’yi desteklememek koşuluyla böyle bir gelişme bizi rahatsız etmez!’ diyor.

Böyle bir oluşum PKK’yi nasıl desteklemez? ‘Siz hangi ülkenin başbakanı, dışişleri bakanı olduğunuzun farkında mı değilsiniz’ sorusunu mutlaka sormalıyız. Sormazsak, Türkiye, (Danimarka) eski başbakanının bile ocağına düşer.

Türkiye Cumhuriyeti, tarihinin hiçbir döneminde böylesine şaşkın ve çaresiz olmamıştı!”

BETERİN BETERİ VARMIŞ

Dışişleri Bakanı Fidan, Brüksel-NATO Konseyi toplantısı sonrasında basına, “Suriye’de İsrail’le çatışmak istemiyoruz!” demiş. Umarım, Suriye’de İsrail’le çatışma durumuna nasıl geldiğimizi anlattığım bu yazımı okur. Türkiye’nin bugün düştüğü durum, “Beterin beteri varmış!” dedirtiyor. Böyle başarı (!) her iktidara nasip olmaz. 

Yazarın Son Yazıları

Ukrayna ateşle oynuyor!

Türkiye, Gambiya bandıralı iki tankerin Karadeniz’de, Türkiye’nin münhasır ekonomik bölgesi (MEB) içinde vurulduğuna dikkat çekerek Rusya-Ukrayna savaşının tırmanışının durması çağrısında bulundu.

Devamını Oku
03.12.2025
Kıbrıs’ta sağlam durmak

Osmanlı’nın Venedik’ten aldığı (1571) Kıbrıs Adası, Rusya’ya karşı destek arayışında, egemenliğin Osmanlı’da kalması kaydıyla yönetimi geçici olarak İngiltere’ye bırakılıncaya (1878) kadar barış içinde yaşamıştır.

Devamını Oku
26.11.2025
Stratejik ortak!

Yıllardır Türkiye ile ABD’nin “stratejik ortak” oldukları söylenir.

Devamını Oku
19.11.2025
Casus belli*

Yunanistan ve GKRY, Türkiye’nin, AB-Avrupa için Güvenlik Girişimi (SAFE) Programı’na katılmak istiyorsa...

Devamını Oku
12.11.2025
Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti

Vatikan, Papa 14. Leo’nun, İznik Konsili’nin 1700. yılı olan bu yıl 27-30 Kasım tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret edeceğini duyurdu.

Devamını Oku
05.11.2025
Tarih tekerrür mü ediyor?

Cumhuriyet Bayramı’mız kutlu olsun.

Devamını Oku
29.10.2025
II. Abdülhamit’in durumuna düşmek!

“Kıbrıs sorunu”, Kıbrıs Barış Harekâtı ile çözülmüştür.

Devamını Oku
22.10.2025
Ortadoğu tamam, sıra Batı Balkanlar’da!

“Bölge ve dünya dengelerinin ne yönde değişeceğini bilemeyiz. Koşullar oluştuğu takdirde Sırbistan, Kosova’yı tanımamızın karşılığını, bizi çok yakından ilgilendiren Kürt ayrılıkçılığı konusunda vermekten kaçınmayabilir.

Devamını Oku
15.10.2025
Korsanlar, haydutlar ve devlet başkanları

İsrail’in kendi karasuları dışında seyreden silahsız Sumud Filosu’na saldırısı, “deniz haydutluğu-korsanlık”tır.

Devamını Oku
08.10.2025
İktidar hesap vermektir

İktidar hesap vermektir

Devamını Oku
01.10.2025
Diplomasi notları

Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, Washington Büyükelçiliği’ni açarken “Yıkılmamış bir vatanı temsil ediyorum.” demiş.

Devamını Oku
24.09.2025
Türkiye-Çin dostluk bağı: Uygurlar

Uygur Türkleri, Türkiye ile Çin arasında dostluk bağıdır.

Devamını Oku
17.09.2025
Kılavuzu Trump olanın!

Trump’ın göreve geldiği Ocak 2025’ten bu yana dünyada olanlar bu başlığı hak ediyor.

Devamını Oku
10.09.2025
Balkanlar’da Yugoslavya, Avrupa’da Türkiye

Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi olarak atandığımda, Başbakan Danışmanı Ahmet Davutoğlu, “Belgrad’a atanmanızdan memnun oldum Süha Bey” demişti.

Devamını Oku
03.09.2025
Kardeşim Hakan Fidan

Haberlerde gördüm. “SDG, İsrail ile işbirliği yapıyor.

Devamını Oku
27.08.2025
Biz bu haltı neden yedik?

Trump ile Putin’in, “merak uyandırarak” reklamı yapılan Alaska buluşması bazılarının beklediği sonuçları vermedi.

Devamını Oku
20.08.2025
Hayali koridorun düşündürdükleri

Trump, Azerbaycan ile Nahçıvan’ı ayıran Ermeni topraklarındaki, henüz adı var kendi yok Zengezur Koridoru’nun işletmesini aldı.

Devamını Oku
13.08.2025
Karagöz ile Hacivat

Bugünlerde dünyayı parmaklarında oynatmaya çalışanları gördükçe, çocukluk yıllarımda Hayali Küçük Ali’nin Karagöz ile Hacivat gösterilerini anımsıyorum.

Devamını Oku
06.08.2025
Neredeeen nereye...

Dünyada ve çevremizde, Türkiye’yi doğrudan ilgilendiren hatta devletin geleceğini şekillendirme potansiyeli taşıyan değişimler oluyor.

Devamını Oku
30.07.2025
Şarkılar seni söyler...

Güftesi Müzeyyen Hanım’a, bestesi Muzaffer İlkar’a ait...

Devamını Oku
23.07.2025
Anlayana sivrisinek saz...

Bir ülkede kargaşa, anarşi, terör, iç çatışma ortamını yaratan, insan hak ve özgürlüklerinin, demokrasinin olmaması, hukuka uyulmamasıdır. “Terörsüz Türkiye”, Türkiye’de demokrasinin olmadığını, devletin, “demokratik, laik, sosyal hukuk devleti” niteliğinin kaybolduğunu gösteren bir tanımlamadır.

Devamını Oku
16.07.2025
Trump neyin peşinde?

“Tarzan” Johnny Weissmuller zora düşünce, “Tarzan müşkül durumda!” derdik.

Devamını Oku
09.07.2025
Aile fotoğrafı

Herkes, NATO Lahey Zirve Toplantısı aile fotoğrafındaki, gece tuvaleti görünümünde açık yeşil elbisesiyle göz kamaştıran, alımlı ve güzel kadın Hollanda Kraliçesi Maxima’ya odaklanmış ama o fotoğrafta bulunmaması gereken kişiyi, sevgili Emre Kongar atlamamış.

Devamını Oku
02.07.2025
Zaman hızla tükeniyor

ABD, uluslararası ilişkilerin ve hukukun tüm ilkelerini yok sayarak İran’a saldırdı.

Devamını Oku
25.06.2025
Türkiye’yi ne bekliyor?

2002 yılına kadar Türkiye Cumhuriyeti’nin Ortadoğu politikası, bölge ülkelerinin iç işlerine ve aralarındaki sorunlara karışmamaktı.

Devamını Oku
18.06.2025
Köşe yazarı sorumluluğu

Yıllar önceydi. Amman’dan bindiğim THY uçağında, bir gazeteci-köşe yazarı arkadaşımla karşılaştım.

Devamını Oku
11.06.2025
Ateş çemberi

Rus ve Ukrayna heyetleri arasında gerçekleşen, ikinci Dolmabahçe buluşması beklediğim gibi yine göstermelik bir görüşme oldu.

Devamını Oku
04.06.2025
Dünya lideri!

Arada bir de olsa, Türkiye’ye dışarıdan ve dışarıdakilerin gözüyle bakmak yararlı olabiliyor.

Devamını Oku
28.05.2025
Bıçak sırtında

Her şey o kadar şaka gibi ki ciddi bir yazı yazmak zor.

Devamını Oku
21.05.2025
Silahlara veda!

Silahlara veda!

Devamını Oku
14.05.2025
Büyük Kürdistan’a doğru

Büyük Kürdistan’a doğru

Devamını Oku
07.05.2025
Emperyalizmin Kemalizm saplantısı

Emperyalizmin Kemalizm saplantısı

Devamını Oku
30.04.2025
Büyük kuşatma. Ege, Kıbrıs ve Suriye

Büyük kuşatma. Ege, Kıbrıs ve Suriye

Devamını Oku
23.04.2025
İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır

İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır

Devamını Oku
16.04.2025
Beterin beteri varmış!

Beterin beteri varmış!

Devamını Oku
09.04.2025
Türkiye ve Kırk Haramiler

Türkiye ve Kırk Haramiler

Devamını Oku
02.04.2025
Görünen köy

Görünen köy

Devamını Oku
26.03.2025
Türkiye yol ayrımında

Türkiye yol ayrımında

Devamını Oku
19.03.2025
Türkiye bedel ödüyor

Türkiye bedel ödüyor

Devamını Oku
12.03.2025
Çöken dünya düzeni: Fırsatlar ve riskler

Çöken dünya düzeni: Fırsatlar ve riskler

Devamını Oku
05.03.2025