Bülent Tarcan: Bir cerrah ve besteci
Evin İlyasoğlu
Son Köşe Yazıları

Bülent Tarcan: Bir cerrah ve besteci

20.08.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Kimi isimler, tarihe bir değil, iki imza atmıştır. Örneğin Bülent Tarcan! Hem bir beyin cerrahı olarak Çapa Tıp Fakültesi’nde nöroşirurji kürsüsünün kurucusu ve ilk şefi; hem de unutulmaz ezgileriyle çağdaş müziğimizin ikinci kuşak bestecilerinden birisi. 1914’te, Birinci Dünya Savaşı çıktığı yıl dünyaya gelmiş. Kendi kendine keman çalmayı öğrenmiş. 12 yaşında Wagner tarzında bir opera bestelemeye kalkışmış. Bir süre Karl Berger’den keman dersleri almış, kısa bir süre de Cemal Reşit Rey ile çalışmış. Aslında müzik dalında kendi kendini yetiştirmiş denebilir. Ben 2006 yılında onun yaşamını anlatan bir kitap yazmıştım. Dünya Kitapları, “Müzik Kitaplığı” serisinde yayımlanmıştı. Bülent Bey o sırada artık emekli olmuştu. Ama hiçbir zaman emekli olmayacak anılarla dolu bir hayat yaşamıştı. Anılarını aktarırken ara sıra: “Ne yapayım bir yanda tıp doktorluğunun beyin cerrahisi gibi ağır bir dalında ilerlemek ve bestecilik gibi ince bir sanat dalında da büyük senfoniler yazmak kolay olmadı. Ancak bu kadar eser yazabildim!” diyordu.

Tıp doktorluğu, askeri hekim olan baba mesleğiydi. Müzikte ise akademik eğitim görmemişti. Ancak iki disiplini bir arada yürütmüştü. Cumhuriyetin kuruluş sancılarına Anadolu’nun en uzak köşelerinde tanık olmuş; çocukluğu ve ilk gençliği, aklına koyduğu idealleri gerçekleştirme savaşıyla geçmişti. Bülent Tarcan’dan sonra doğan Ercüment Tarcan, ardından Haluk Tarcan adında iki kardeşi daha vardır. Babasının askeri görevi nedeniyle Urfa’da geçen çocukluğu sırasında o kentte inanılmaz acıklı manzaralara tanık olmuş: “Babamda açıkça sezilen bir telaş vardı. Meğer o günlerde Şeyh Sait isyanları başlamış. Kulaktan kulağa memur ailelerinin evlerinin basılacağı söylentisi yayılıyordu. Birdenbire bir gece silahlar atılmaya başladı. Babam kapımıza iki emir eri dikti. Tam o sırada silah sesleri kesildi. Meğer uzun zamandır yağmur yağmayan Urfa’nın kuraklıktan kurtulması kutlanıyormuş.” Urfa’da bulundukları sırada babası Bülent’e keman dersleri aldırmaya karar verir. Bu dersleri Urfa’da verebilecek tek kişiyle de ancak bir kez buluşabilmiş. “Kaderimde otodidakt bir müzisyen olmak varmış” diyecektir sonradan. Ve baba mesleği tıp fakültesini seçerek doktorluğa başlamış.

İlk eşi Necla Tiner’den doğan kızı Hülya Tarcan değerli bir piyanist ve MSGSÜ emekli öğretim üyesidir. İkinci eşi Asiye Tarcan’dan doğan oğlu Rıza Can Tarcan (1962-2025) da yakın zamanda vefat etmiştir. Bir kez daha yazmıştım Bülent Tarcan’ın o rengârenk eserleri seslendirilmedikçe adı yalnız bir caddede kalacaktır.

Bülent Bey’in kitabını yazarken çok heyecanlanmıştım. Onun her konudaki derin bilgisi, geçmiş günlerini disiplin içinde anlatması, zamanın büyük müzisyenleriyle ve tıp tarihinin büyük isimleriyle çalışması heyecan vericiydi. Ayrıca kitabımın sonuna eklediğim “Amusie” (müzikten yoksun kalmak) gibi eşi bulunmaz konferansları da çok değerlidir. Benim de çok özenle ve saygıyla yazdığım kitaplarımdan birisi halen tükenmiş olan “Bülent Tarcan, Bir Hekimin Senfonik Öyküsü” başlığını taşır.

Yazarın Son Yazıları

Aya İrini: İKSV Festivali’nin tanığı

Aya İrini: İKSV Festivali’nin tanığı

Devamını Oku
03.12.2025
Aykal-Darmar-Hornung ve Saygun

Geçen haftaki İDSO/DenizBank konserleri çerçevesindeki konseri değerli şefimiz Gürer Aykal yönetti.

Devamını Oku
26.11.2025
A.A. Saygun ve Gürer Aykal

Uzun yıllar önce maestro Gürer Aykal ile yaptığım bir söyleşide şöyle anlatıyordu...

Devamını Oku
19.11.2025
Tekfen Filarmoni ve Borusan İstanbul Filarmoni’den unutulmaz konserler

Geçen hafta Aziz Shokhakimov yönetimindeki Tekfen Filarmoni Orkestrası’nın İşSanat’taki açılış konserini dinledik.

Devamını Oku
12.11.2025
Erdal İnönü ve Zehra Yıldız

Erdal İnönü geçen hafta ölümünün 18. yıldönümünde mezarı başında anıldı.

Devamını Oku
05.11.2025
O ne güzel heyecandı

Bizim çocukluğumuzda Cumhuriyet Bayramı kutlamaları ilkokulda, ortaokulda yapılan törenlerle, marşlarla, okunan şiirlerle dolu dolu geçerdi.

Devamını Oku
29.10.2025
Howard Griffiths’i yeniden dinlemek

İngiliz orkestra şefi ve viyolacı Howard Griffiths ile dostluğumuz yıllar öncesine dayanır.

Devamını Oku
22.10.2025
Yeni mevsim hızlı başladı

Eskiden orkestraların mevsime başlarken ilk konserleri için “Daha üyeler yaz mahmurluğunu üstlerinden atamamış” diye eleştiriler çıkardı.

Devamını Oku
15.10.2025
İstanbul’da yeni mevsim rengârenk

Yaz yavaş yavaş bitiyor.

Devamını Oku
08.10.2025
Türk Dil Kurumu ödülüm

Türk Dil Kurumu ödülüm

Devamını Oku
01.10.2025
Leylâ Pamir’i anmak

Leylâ Pamir (1930-2023) çok değerli bir müzik insanıydı.

Devamını Oku
24.09.2025
Pekineller bir ilki gerçekleştirdi

Geçen hafta Atatürk Kültür Merkezi’nde 6-12 Eylül tarihlerinde yapılan “Pekinel Uluslararası Masterclass”ın AKM Tiyatro Salonu’ndaki kapanışını izledim.

Devamını Oku
17.09.2025
Dört günde iki kent ve bol müzik

Geçen hafta dört günlük bir Polonya turundaydım.

Devamını Oku
10.09.2025
Cem Mansur ve gençler

Cem Mansur’u uzun yıllardır tanırım. Özellikle gençlerin elinden tutması, onlara güvenmesi; orkesta programı hazırlarken bildik yapıtların yanı sıra çağdaş ya da az bilinen tarihi yapıtları izleyiciye ve orkestra üyelerine tanıtması onun en önemli başarılarındandır.

Devamını Oku
03.09.2025
Nehir söyleşisi nedir?

Bilmem dikkat ediyor musunuz son yıllarda ortaya çıkan “nehir söyleşisi” alt başlığı ile bir edebiyat türü var.

Devamını Oku
27.08.2025
Bülent Tarcan: Bir cerrah ve besteci

Kimi isimler, tarihe bir değil, iki imza atmıştır. Örneğin Bülent Tarcan!

Devamını Oku
20.08.2025
Sabah mutlu uyanmak

İnsan ne zaman mutlu uyanır?

Devamını Oku
06.08.2025
Müzikte Turquerie

Osmanlılar 14. yüzyılda Balkanlar’a girmiş, 15. yüzyılda Konstantinopolis’i fethetmiş ve 16. yüzyılda Viyana kapılarına dayanmış, uzun süre Avrupa’nın korkulu rüyası olmuşlar.

Devamını Oku
30.07.2025
Mizah, tango ve Scarlatti

Son zamanda yayımlanan üç kitaba değinmek istiyorum...

Devamını Oku
23.07.2025
53. festival de sona erdi

Bizim kuşak çok genç yaşlarındaydı İstanbul Müzik Festivali ile tanıştığında. Festivalin başlaması ilkbaharın gelmesiydi.

Devamını Oku
02.07.2025
Alfred Brendel’ın ardından

Çağımızın efsane piyanisti Alfred Brendel, ne harika bir çocukmuş ne de ailesinde bir başka müzisyen varmış.

Devamını Oku
25.06.2025
İstanbul’un her köşesi müzik

Önceki hafta 53. İstanbul Müzik Festivali güzel bir coşkuyla başladı: Yöneticiler, çalanlar, dinleyiciler hepsi yıllar içinde artık kocaman bir aile olmuş.

Devamını Oku
18.06.2025
Sessizlik-festival-Musa Bey

Geçen hafta Kurban Bayramı’ydı. Dört buçuk gün kadar sürdü.

Devamını Oku
11.06.2025
Elektra ve Nil Venditti

19. yüzyılın sonundaki post romantik besteci Richard Strauss (1864-1949) art arda iki opera birden besteler.

Devamını Oku
04.06.2025
Oya Başak’a mektup

Sevgili Oya’cığım, biliyorum, birazdan arayıp: “Bu hafta beni hangi konserlere götürüyorsun” diye soracaksın.

Devamını Oku
28.05.2025
BİFO’nun son konseri ve Gılgameş

Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası Carlo Tenan’ın yönettiği seçkin bir programla mevsimi kapattı.

Devamını Oku
21.05.2025
ENKA/Can Kiracı/ Opera Bale Festivali

ENKA/Can Kiracı/ Opera Bale Festivali

Devamını Oku
14.05.2025
Muhittin ve Gülseren Sadak

Muhittin ve Gülseren Sadak

Devamını Oku
30.04.2025
Aykal, Naz İrem ve Levendoğlu

Aykal, Naz İrem ve Levendoğlu

Devamını Oku
16.04.2025
Avrupa orkestralarında iki viyolacımız

Avrupa orkestralarında iki viyolacımız

Devamını Oku
09.04.2025
Dört dörtlük bir dinleti

Dört dörtlük bir dinleti

Devamını Oku
02.04.2025
Suna Korat’ı hiç dinlediniz mi?

Suna Korat’ı hiç dinlediniz mi?

Devamını Oku
26.03.2025
Aya İrini: Festivalin efsane tanığı

Aya İrini: Festivalin efsane tanığı

Devamını Oku
19.03.2025
BİFO’dan unutulmayacak bir dinleti

BİFO’dan unutulmayacak bir dinleti

Devamını Oku
12.03.2025
Maria Callas ve Leyla Gencer

Maria Callas ve Leyla Gencer

Devamını Oku
05.03.2025
Zehra Yıldız Vakfı’nın yeni atılımları

Zehra Yıldız Vakfı’nın yeni atılımları

Devamını Oku
26.02.2025
İstanbul Festivali sınırların ötesinde

İstanbul Festivali sınırların ötesinde

Devamını Oku
19.02.2025
Usmanbaş: Sükûnetler denizi

Usmanbaş: Sükûnetler denizi

Devamını Oku
05.02.2025
Boğaziçi’ndeki orgumuz

Boğaziçi’ndeki orgumuz

Devamını Oku
29.01.2025
Berger ve Ayla Erduran

Berger ve Ayla Erduran

Devamını Oku
22.01.2025