Evin İlyasoğlu
Evin İlyasoğlu evini@boun.edu.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Elusive Lights ve Roxana

19 Temmuz 2023 Çarşamba

Son günlerde elimde iki ayrı çellistin yeni çıkardıkları CD’leri var. Birisi Dorukhan Doruk (1991). Dilbağ Tokay ile çelloya başladı, Pekinellerin desteklediği Dünya Sahnelerinde Genç Müzisyenler Projesi’nin bir üyesi oldu. Yeni çıkan solo CD’sinin kapağı, içindeki müzik kadar izleyiciyi etkiliyor: Kara bir zeminde, kara bir giysi kapakla kaynaşmış, yalnız sanatçının yüzü ve elleri ışıkta kalmış buna koşut olarak içindeki CD’nin başlığı da Elusive Lights: “Karanlıkta (ya da gölgede kalmış) ışıklar”. CD, “Genuin” etiketini taşıyor. Böyle bir CD yapmak fikrine pandemi dönemindeki izole günlerimiz esin kaynağı olmuş.

Eve kapalı, çellomla baş başa yaşadığım günler Saygun’un op. 31 Çello Partitası’nı çalıştım” diyor. Ve sonunda bu CD oluşmuş. Sollima (1962) adlı bestecinin karşıtlıklar içindeki yapıtı La Folia ile başlıyor. Ya karanlık ağır bir tempo ya da ona karşıt çılgın bir Portekiz dansı: La Folia. Sonra Saygun’un yer yer makamları da kullanarak bir çember yapısı içinde başlayıp biten yapıtı. Fazıl Say’ın, rahmetli viyolacımız Ruşen Güneş’in anısına yazdığı gizemli viyola sonatının çelloya uyarlanmış versiyonunda Say’ın kendine özgü söylemi de çok güzel dile gelmiş. Amerikalı besteci Ernst Bloch 1. Çello süitini Bach’tan kaynaklanıp çağımızın kendine özgü diliyle ve yine satır aralarında bir folklorizmle süslemiş. Giovanni Solima’nın (1962) “La tempesta” adlı yapıtında da aynı döngü giderek devleşiyor. Dorukhan ise her seferinde çellosu ile devleşiyor. Zira baştan sona bir CD’yi eşliksiz dinlemek hiç kolay değildir.

ROXANA

Diğer CD, “Roxana” adını taşıyor. “Rahşan” adının Pers dilinden gelen versiyonuymuş. Rahşan Apay ise hem solist hem orkestracı olarak hem de zengin dağarcıklı kayıtlarıyla müziğimize katkıda bulunan bir sanatçımız. Onun Lilamüzik’ten çıkan CD’si A. Adnan Saygun ve Armağan Durdağ’ın yapıtlarıyla donanmış. Saygun’un viyolonsel konçertosu op.74 (1987) bestecinin son dönem çalışmalarından birisidir. Müzik tarihindeki nice besteci gibi giderek daha gizemli yapıtlar bestelediği dönemin ürünü. Rahşan da giderek daha deneyimli, daha olgun bir döneminde bu CD ile karşımıza çıkmış. İki ayrı kuşak Türk bestecisini birleştirip dünya müzik piyasasının değerlendirmesine sunmuş. 

CD kitapçığında Hasan Uçarsu hocası Saygun’un bu konçertosunu şöyle yorumluyor: “Saygun’un müziği genelde karamsar yanıyla öne çıkarılsa da Viyolonsel Konçertosu’nun gerek beş ses (pentetonik) karakterli ikinci teması ve ondan türeyen yapıların türlü renkler içinde ele alınışı gerek ilk temanın farklı dönüşümleriyle elde edilen oldukça iyimser, sevecen ve güvenli bir havadadır.

Rahşan bu güvenli havayı çok güzel yansıtmış.

Armağan Durdağ (1981), Roxana’nın bestecisi. Yapıtını Rahşan’a adamış. Türk müziği konservatuvarından sonra Washington DC’de, bir yıl boyunca Washington Konservatuvarı’nda piyano ve bestecilik okumuş. Halen Grammy Ödülleri’ne oy verme statüsünde. 2009-2011 arasında ABD’de University of Memphis’te yüksek lisans derecesini tamamlamış. “Armağan Durdağ Ensemble” adını verdiği toplulukla geleneksel Türk çalgıları ve Batı müziği çalgılarını kimi zaman da elektronik müziği birleştiren “Yeni Bir Dünya İçin Yeni Müzik” adlı projesini sürdürüyor.

İki CD’yi de zevkle dinledim. Kâh meditasyona daldım kâh dans coşkusu yaşadım ve sanatçılarımızla kıvanç duydum.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları