51. İstanbul Festivali’nin ardından
Evin İlyasoğlu
Son Köşe Yazıları

51. İstanbul Festivali’nin ardından

21.06.2023 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Alman bariton Matthias Goerne (d. 1967)’yi ilk kez İşSanat’taki Mahler-Rückert Şarkıları ile tanımıştım. Weimar’da dünyaya gelen sanatçı Dietrich Fischer-Dieskau ve Elisabeth Schwarzkopf gibi çağın en büyük lied ustalarıyla çalışmış. Lied söylemek ince ve derin bir sanat türüdür. Şiirle şarkının evliliğidir. Özellikle 19. yüzyıl başında

Schubert, Schumann ve çağ sonunda Gustav Mahler, Richard Strauss, Hugo Wolf gibi post Romantiklerle yeni boyutlar kazanmıştır. Liedler dramatik ve derin bir içerik taşırlar. Schubert ve Schumann piyano eşlikli liedler yazmışlar çağ sonundaki liedler orkestra eşlikli olarak bestelenmiştir.

Bu sanatın tüm inceliklerini özümseyen bariton Matthias Goerne, festivalin programı içinde, Cemal Reşit Rey Salonu’ndaki kusursuz akustik ortamda lirik ve bilge bir yorum sundu. Kurduğu sağlam müzik cümleleri, cümle sonundaki özeni, pianissimo dediğimiz en küçük seslerle dahi söylerken dramatizmi koruması, şarkının içindeki şiirin her hecesini taşıdığı anlama göre vurgulaması, büyük ustalık göstergesiydi. Hollanda Kraliyet Concertgebouw Oda Orkestrası’nın eşliği de onunla bu bilgeliği paylaşıyordu. Keşke konservatuvarlarımızın şan hocaları bütün sınıflarını bu konsere getirseler, böyle bir ustanın canlı dinletisine tanık olsalar ve ardından günlerce onun tekniğini sınıfta tartışsalar diye düşündüm. Schubert, Wolf, Clara Schumann, Robert Schumann ve Brahms’ın romantik dönemi simgeleyen liedleriyle benim 51. festivalden en çok etkilendiğim konser oldu.

FRANSIZ RÜZGÂRLARI

Fransız Sarayı’nın güzelim bahçesinde, yağmur damlaları altında ve kuşların eşliğinde dinlediğimiz Eric Le Sage ve üfleme çalgılar beşlisi “Le Vent Français”, aynı dili konuşan bir aile gibiydi. Böylesi profesyonel üfleme çalgılar grubu her zaman bulunmaz. Beethoven’in “La ci darem le manon” çeşitlemeleri ve Mozart’ın K.452 Beşlisi dışında programın gerisi Ravel, Saint-Saens, Iber ve Poulenc gibi Fransız bestecilerine ayrılmıştı.

ANNE-SOPHİE MUTTER’E YAŞAM BOYU BAŞARI ÖDÜLÜ

Elimdeki 1981 tarihli bir CD’yi defalarca dinlemişimdir: Karajan yönetiminde 13 yaşında, kırmızı süveterli tombul bir kız Mendelssohn ve Bruch’un keman konçertolarını çalıyor. İşte geçen akşam İKSV Müzik Festivali bu yılki yaşam boyu başarı ödülünü ona, Anne-Sophie Mutter’e sundu. Ödülü sunan bilge festival yöneticilerimiz Yeşim Gürer Oymak ve Efruz Çakırkaya’nın zarafetine de hayran oldum. Bu festival kurulduğu günden beri kendine özgü ritüelleriyle yeni kuşaklar yetiştirerek devam ediyor. Onun için sürekli heyecan duyan izleyici kitlesine de ne mutlu.

“Mutter’s Virtuosi” Anne-Sophie Mutter’in genç müzisyenleri destekleyen vakfı. O destekle yetişen öğrencilerin çaldığı yapıtlara kendisi de baştan sona kadar katıldı. Bach ve Vivaldi gibi tanınmış bestecilerin yanında Andre Previn’in Mutter’e adadığı yapıtı ve Joseph Bologne adlı 18. yüzyıl bestecisini de tanıdık. Hele Bologne. “St.George Şövalyesi”, eskrimci, kemancı ve besteci olarak 1745-1799 arasında yaşamış ayrıcalıklı bir isimdi. Ne mutluydu Mutter’in yanında çalan öğrencilere.

Onun gibi 47 yıldır dünyanın en çok aranan kemancılarından birisiyle aynı ortamı paylaşıyorlar. Nice ünlü gibi Mutter de konserlerine devam edip hayranlarından bol bol alkış alır ve çok paralar kazanırdı. Şimdi bütün yaylı çalgılar ailesinde başarı gösteren gençlere destek oluyor. Konser sonunda uzun alkışlarla artarda bis parçaları çaldılar. Ne yazık ki yaptığı anonslar AKM sahnesinin kuru akustiğinde hiç duyulmadı.

SALZBURG MOZARTEUM VE ARABELLA STEİNBACHER

Baştan sona aynı bestecinin yapıtları olan bir program sunmak kolay değildir. Ama o besteci Mozart olunca ve o topluluk Viyana klasiklerini icra etmenin ustası olunca insan gözünü kapatıp “klasik dönem”e gidebiliyor. Solist Arabella Steinbacher bestecinin re majör, 4 numaralı keman konçertosunu çaldı. Mozart’ın dünyasında, solisti ve Salzburg Mozarteum Orkestrası’nı zevkle dinledik.

Yazarın Son Yazıları

Aya İrini: İKSV Festivali’nin tanığı

Aya İrini: İKSV Festivali’nin tanığı

Devamını Oku
03.12.2025
Aykal-Darmar-Hornung ve Saygun

Geçen haftaki İDSO/DenizBank konserleri çerçevesindeki konseri değerli şefimiz Gürer Aykal yönetti.

Devamını Oku
26.11.2025
A.A. Saygun ve Gürer Aykal

Uzun yıllar önce maestro Gürer Aykal ile yaptığım bir söyleşide şöyle anlatıyordu...

Devamını Oku
19.11.2025
Tekfen Filarmoni ve Borusan İstanbul Filarmoni’den unutulmaz konserler

Geçen hafta Aziz Shokhakimov yönetimindeki Tekfen Filarmoni Orkestrası’nın İşSanat’taki açılış konserini dinledik.

Devamını Oku
12.11.2025
Erdal İnönü ve Zehra Yıldız

Erdal İnönü geçen hafta ölümünün 18. yıldönümünde mezarı başında anıldı.

Devamını Oku
05.11.2025
O ne güzel heyecandı

Bizim çocukluğumuzda Cumhuriyet Bayramı kutlamaları ilkokulda, ortaokulda yapılan törenlerle, marşlarla, okunan şiirlerle dolu dolu geçerdi.

Devamını Oku
29.10.2025
Howard Griffiths’i yeniden dinlemek

İngiliz orkestra şefi ve viyolacı Howard Griffiths ile dostluğumuz yıllar öncesine dayanır.

Devamını Oku
22.10.2025
Yeni mevsim hızlı başladı

Eskiden orkestraların mevsime başlarken ilk konserleri için “Daha üyeler yaz mahmurluğunu üstlerinden atamamış” diye eleştiriler çıkardı.

Devamını Oku
15.10.2025
İstanbul’da yeni mevsim rengârenk

Yaz yavaş yavaş bitiyor.

Devamını Oku
08.10.2025
Türk Dil Kurumu ödülüm

Türk Dil Kurumu ödülüm

Devamını Oku
01.10.2025
Leylâ Pamir’i anmak

Leylâ Pamir (1930-2023) çok değerli bir müzik insanıydı.

Devamını Oku
24.09.2025
Pekineller bir ilki gerçekleştirdi

Geçen hafta Atatürk Kültür Merkezi’nde 6-12 Eylül tarihlerinde yapılan “Pekinel Uluslararası Masterclass”ın AKM Tiyatro Salonu’ndaki kapanışını izledim.

Devamını Oku
17.09.2025
Dört günde iki kent ve bol müzik

Geçen hafta dört günlük bir Polonya turundaydım.

Devamını Oku
10.09.2025
Cem Mansur ve gençler

Cem Mansur’u uzun yıllardır tanırım. Özellikle gençlerin elinden tutması, onlara güvenmesi; orkesta programı hazırlarken bildik yapıtların yanı sıra çağdaş ya da az bilinen tarihi yapıtları izleyiciye ve orkestra üyelerine tanıtması onun en önemli başarılarındandır.

Devamını Oku
03.09.2025
Nehir söyleşisi nedir?

Bilmem dikkat ediyor musunuz son yıllarda ortaya çıkan “nehir söyleşisi” alt başlığı ile bir edebiyat türü var.

Devamını Oku
27.08.2025
Bülent Tarcan: Bir cerrah ve besteci

Kimi isimler, tarihe bir değil, iki imza atmıştır. Örneğin Bülent Tarcan!

Devamını Oku
20.08.2025
Sabah mutlu uyanmak

İnsan ne zaman mutlu uyanır?

Devamını Oku
06.08.2025
Müzikte Turquerie

Osmanlılar 14. yüzyılda Balkanlar’a girmiş, 15. yüzyılda Konstantinopolis’i fethetmiş ve 16. yüzyılda Viyana kapılarına dayanmış, uzun süre Avrupa’nın korkulu rüyası olmuşlar.

Devamını Oku
30.07.2025
Mizah, tango ve Scarlatti

Son zamanda yayımlanan üç kitaba değinmek istiyorum...

Devamını Oku
23.07.2025
53. festival de sona erdi

Bizim kuşak çok genç yaşlarındaydı İstanbul Müzik Festivali ile tanıştığında. Festivalin başlaması ilkbaharın gelmesiydi.

Devamını Oku
02.07.2025
Alfred Brendel’ın ardından

Çağımızın efsane piyanisti Alfred Brendel, ne harika bir çocukmuş ne de ailesinde bir başka müzisyen varmış.

Devamını Oku
25.06.2025
İstanbul’un her köşesi müzik

Önceki hafta 53. İstanbul Müzik Festivali güzel bir coşkuyla başladı: Yöneticiler, çalanlar, dinleyiciler hepsi yıllar içinde artık kocaman bir aile olmuş.

Devamını Oku
18.06.2025
Sessizlik-festival-Musa Bey

Geçen hafta Kurban Bayramı’ydı. Dört buçuk gün kadar sürdü.

Devamını Oku
11.06.2025
Elektra ve Nil Venditti

19. yüzyılın sonundaki post romantik besteci Richard Strauss (1864-1949) art arda iki opera birden besteler.

Devamını Oku
04.06.2025
Oya Başak’a mektup

Sevgili Oya’cığım, biliyorum, birazdan arayıp: “Bu hafta beni hangi konserlere götürüyorsun” diye soracaksın.

Devamını Oku
28.05.2025
BİFO’nun son konseri ve Gılgameş

Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası Carlo Tenan’ın yönettiği seçkin bir programla mevsimi kapattı.

Devamını Oku
21.05.2025
ENKA/Can Kiracı/ Opera Bale Festivali

ENKA/Can Kiracı/ Opera Bale Festivali

Devamını Oku
14.05.2025
Muhittin ve Gülseren Sadak

Muhittin ve Gülseren Sadak

Devamını Oku
30.04.2025
Aykal, Naz İrem ve Levendoğlu

Aykal, Naz İrem ve Levendoğlu

Devamını Oku
16.04.2025
Avrupa orkestralarında iki viyolacımız

Avrupa orkestralarında iki viyolacımız

Devamını Oku
09.04.2025
Dört dörtlük bir dinleti

Dört dörtlük bir dinleti

Devamını Oku
02.04.2025
Suna Korat’ı hiç dinlediniz mi?

Suna Korat’ı hiç dinlediniz mi?

Devamını Oku
26.03.2025
Aya İrini: Festivalin efsane tanığı

Aya İrini: Festivalin efsane tanığı

Devamını Oku
19.03.2025
BİFO’dan unutulmayacak bir dinleti

BİFO’dan unutulmayacak bir dinleti

Devamını Oku
12.03.2025
Maria Callas ve Leyla Gencer

Maria Callas ve Leyla Gencer

Devamını Oku
05.03.2025
Zehra Yıldız Vakfı’nın yeni atılımları

Zehra Yıldız Vakfı’nın yeni atılımları

Devamını Oku
26.02.2025
İstanbul Festivali sınırların ötesinde

İstanbul Festivali sınırların ötesinde

Devamını Oku
19.02.2025
Usmanbaş: Sükûnetler denizi

Usmanbaş: Sükûnetler denizi

Devamını Oku
05.02.2025
Boğaziçi’ndeki orgumuz

Boğaziçi’ndeki orgumuz

Devamını Oku
29.01.2025
Berger ve Ayla Erduran

Berger ve Ayla Erduran

Devamını Oku
22.01.2025