İster zart, ister zurt, illaki zort
Mine G. Kırıkkanat
Son Köşe Yazıları

İster zart, ister zurt, illaki zort

26.10.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Dünyada pek çok devlet ve yönetim biçimi vardır. Ama topluca bakınca, yalnızca iki tür devlet yönetimi olduğunu görürüz: zırt pırt devletler ki, bunlara demokrasi diyebiliriz, kibarca “zırt” diyene, nazikçe “pırt” yanıtı verirler.

Zart zurt devletler ise demokrasiyi rafa kaldırmış baskıcı rejimlerdir. Ahali zart sesi çıkarınca, zurt diye tepesine binilir.

Bu zart zurt devletlerin başındaki kişiye “zorba” denir. Ve gerek zorbanın, gerek zart zurt rejiminin kalıcı olup kurumsallaştığı görülmemiştir.

Çünkü her zurnanın zırtı gibi, her zorbanın da “zort” dediği bir yer vardır.

Bir zorba kolay yetişmez. Öncesinde mutlaka “ağır abi”dir. Zorba olacak ağır abi, saldığı zart ve zurtların gürlüğünden bellidir. Kuluçka evresini, öteki ağır abilerden daha ağır çektiğini kanıtlamakla geçirir. Zartı zurtu ağır sıklete ulaşınca kabuğunu kırar, orta sıklet ağır abileri peşine takar, devleti ele geçirir ve zorba unvanıyla kasıp kavurmaya başlar.

ZOR, ZORLUK, ZORBALIK

Zorba sözcüğü, elbette “zor”la akrabadır.

Psikiyatri hocaları aramışlar, taramışlar, halkların başına bela olan tüm zorbaların “zor çocukluk” geçirdiğini saptamışlar. Tecavüze uğrayan bazı çocukların tecavüzcü olduğu gibi; demek ki zorba olanlar da öncesinde zora maruz kalanlar...

Örneğin Adolf Hitler.

Adolf’un babası Alois Hitler yoksul bir gümrük memuru ama sert ve otoriter bir ağır abiydi. Neden otoriter ve sertti? Çünkü gayri meşru bir çocuktu. Üvey babası ona kötü davranmıştı, o da çocuklarına kötü davranıyordu. Adolf, babasının 51 yaşındayken evlendiği üçüncü eşi yumuşak, sanatçı ruhlu Klara’dan doğdu. Kuluçka dönemini, annesinden aldığı ressamlık istemiyle babasının “memur olacaksın” zart zurtuna karşı isyan etmekle geçirdi. 16 yaşında okulu bıraktı. Sonunda ne ressam ne memur ama babasından kat kat ağır abi; Avusturya’dan “askerlik yapmamak” için kaçıp Alman ordusunda önce er, ardından onbaşı oldu. Rütbesi yükselmedi. Ama zart zurtları öyle etkiliydi ki Alman orduları başkomutanı ve dünya tarihinin gördüğü en kallavi zorba olabildi...

ZORBANIN SONU ZORT

Her zorbanın “zort” dediği bir yer vardır ya, Hitler de 30 Nisan 1945’te zart zurtu bırakıp zort çekti. Berlin yakınlarında, bir lağım sıçanı gibi kıstırıldığı yeraltı sığınağı Führerbunker’de intihar etti.

Führer’in esin perisi, “faşizm”in isim babası “Duçe” unvanlı Mussolini’nin de ne ağır abilik ne de zorbalık öyküsü farklıydı. O da demirci ustası, zorba bir babanın gölgesinde büyüdü. Disiplinsiz ve saldırgan davranışları yüzünden iki okuldan atıldı. Orta öğretimden ileri gidemedi. Ama zekiydi, çok etkili zart zurt diyordu, o da sonunda zortladı.

Hitler’in intiharından iki gün önceydi. Zorba Duçe üniformasını çıkarmış, köylü gibi giyinmiş, metresi Clara Petacci ile İtalya’dan kaçmaya çalışıyordu. Komünist bir partizan onları tanıdı ve öldürdü. Giulino di Mezzegra köyünde infaz edilen Mussolini’nin 9 kurşunla delik deşik cesedi ve metresininki, Milano’ya götürülüp bir benzin istasyonunun çatısına bacaklarından asıldılar.

KURBAN KUYUSUNA ATLAMAK 

Yakın tarihe gömülen zorbalardan salt en zart zurtçu iki faşisti anlatmaya çalıştım. Yoksa liste uzun. Hiçbiri atalarının başına gelenlerden ders çıkarmadığı için, ürüyorlar da ürüyorlar. Ama hepsinin sonu “zort”. Sonuncu örnekler Saddam, Kaddafi, Mübarek, Bin Ali vb.

Hiçbir zorbanın ölümsüz ve zart zurtla kurduğu korku rejiminin, sülalesi tarafından sürdürebildiği görülmedi.

Ne yazık ki zortlarken arkalarında devlet, yurt bırakmayan; yakıp yıkıp gidenler de var. İşte Ortadoğu’nun hali...

Tüm devletlerin zart zurtla yönetildiği Ortadoğu’da iki ülke, Irak ve Suriye paramparça oldu. ABD destekli İsrail’in kendilerinden daha zorba çıkan zorbası Netanyahu’nun gadrine uğradılar. Küresel zorba ABD, pusuda. İran, Lübnan, Ürdün, Yemen ve diğerleri hedefte. Zart zurtçu muktedirler melül melül sıralarını bekliyor.

Gidişatı anlayan Suudi Arabistan, Katar, BAE falan hızla modernleşme peşinde Batı kültürüne açılıyor.

Peki Türkiye ne yapıyor? Arapların çıkmaya çalıştığı kuyuya atlıyor.

Vallahi bravo! Başka ne denebilir?

Yazarın Son Yazıları

Hello Papa, sen misin yeni baba?

Boğaz kıyılarındaki küçük Byzantion yerleşkesini Nova Roma’ya (Yeni Roma, bugünkü İstanbul) dönüştürecek yıkım-yapım çalışmaları 324 yılında başladı.

Devamını Oku
07.12.2025
Türkiye’nin ilk kitap müzesi: FKE

Fethiye, yurttaşların ormanları yanmasın diye nöbet tuttuğu ve olağanüstü güzellikte kıyı şeridine çöken muktedirlere, muktedir torpillilerine karşı kazanamayacaklarını bile bile mücadeleye girmekten korkmayan çevreciler ile yurtsever Yörüklerin diyarıdır.

Devamını Oku
30.11.2025
Karar ve tavır

Türkiye artık ulusal bir toplum değil.

Devamını Oku
23.11.2025
Onlar SAFE, bizler saf..

Hayhuy arasında kaynadı gitti...

Devamını Oku
16.11.2025
Yangın önlemek mi, keriz silkelemek mi?

Turizm, Türkiye’nin en önemli gelir kaynaklarından biri.

Devamını Oku
09.11.2025
Panik atak mı, panik aşk mı?

Kırk yaş, rastgele bir yaş değildir.

Devamını Oku
02.11.2025
İster zart, ister zurt, illaki zort

Dünyada pek çok devlet ve yönetim biçimi vardır.

Devamını Oku
26.10.2025
Yılanların yalanı

Türkiye’nin yalanları, tarihi kadar uzun, kalın ve kuyrukludur.

Devamını Oku
19.10.2025
Hayaller Riviera, gerçekler Gazze

ABD’nin en hafif deyimle en tuhaf başkanı Trump’ın Gazze’ye ilişkin bir projesi var.

Devamını Oku
12.10.2025
Siter yalha züdü çekger dirmi?

Çocukken çok sevdiğim bir oyun vardı. Belki siz de oynamışsınızdır...

Devamını Oku
05.10.2025
Al saat ver saat

Makronezya müstebiti Valdemir Potin’in ricası üzerine Mikronezya’yı barışçıl amaçlarla işgal eden 100 bin Çinli askeri doyurmak kolay değildi.

Devamını Oku
04.10.2025
Bir muhtarın çığlığı

11 Eylül 2025 tarihinde Kadıköy ilçesindeki Caferağa Mahallesi’nin kalbindeki tek mazbut (tahrip edilmemiş alan), Ali Oğlu Hüseyin Vakfı’na ait 12 dönümlük arsa için bir ihale düzenlendi.

Devamını Oku
28.09.2025
Hatırla sevgili, o makus tarifi

100 bin Çinlinin 100 bin nüfuslu Mikronezya adasını işgali, iştah ve sefayla sürüyordu.

Devamını Oku
27.09.2025
Eğriliğin ederi, doğruluğun bedeli

Dünyanın tüm kedileri aynı dili konuşur, aynı tınılarda hırlar ve miyavlarlar.

Devamını Oku
21.09.2025
Kayyum devşirme

12 Haziran 2011 genel seçimleri, Kemal Kılıçdaroğlu’nun CHP genel başkanı olarak girdiği ikinci, oy kullanabildiği ilk seçimdi.

Devamını Oku
14.09.2025
Sal gideyim, salla geleyim

Yalnız ve güzel ada Mikronezya’nın uyuşuk ahalisi, her şeye alıştığı gibi savaşsız gerçekleşen Çin işgaline de alışmış, minnak adayı nüfusu kadar işgalciyle paylaşmayı da kabullenmişti.

Devamını Oku
13.09.2025
Hayaller dolgun fon, gerçekler yırtık don

Güzel bir Kafkas atasözüdür: “Yükseklerde ne eserse alçaklarda onu toplarsın.”

Devamını Oku
07.09.2025
Belirsizliğe doğru

Joseph Ignace Guillotin, 1738 ile 1814 yılları arasında yaşamış bir doktor; Paris Tıp Enstitüsü’nde anatomi dersleri veren bir hocaydı.

Devamını Oku
31.08.2025
Yarım insan hakları

Mısır, nüfus çoğunluğu Müslüman bir ülkedir.

Devamını Oku
24.08.2025
我们身后还有十五亿

Çin’in Mikronezya’yı sessizce işgali Makronezya müstebiti Valdemir Potin hariç, Ezya arşipelindeki tüm istibdatları heyecana gark etmiş ve hatta okyanus ötesi kıtaları da zıplatmıştı.

Devamını Oku
23.08.2025
Bir vasiyetin ağırlığı

“Toplum olarak fikirdüşünce gelişmesi ve vicdan bilinçlenmesi gibi nimetlerden yoksun kalmışlığımızın iki sorumlusu vardır...

Devamını Oku
17.08.2025
Çin işi, asker dişi

Mikronezya ile Yutania’nın şöyle ağız tadıyla bir türlü kapışamayan ordularının sahillerde pineklediği bir sabah; olan oldu.

Devamını Oku
16.08.2025
İsyan hakkı

İnsanlar niçin anneye, babaya, düzene isyan ederler?

Devamını Oku
10.08.2025
Yanık toprak taktiği

Türkiye, artık ağır yaralı bir ülke.

Devamını Oku
03.08.2025
Satamam derdimi kimseye

Mikronezya’nın Yutania ile nihai kapışması beklenirken Ulu Çoban Muktedir Makropiç’in de askeri ve sivil ahalinin moralini elbette yüksek tutması gerekiyordu.

Devamını Oku
02.08.2025
Patria Nostra’dan Madara Mostra’ya

Hani karşınızda biri limon yer, sizin damağınız kamaşır.

Devamını Oku
27.07.2025
Emekli açlık, emeksiz tokluk

Köyde doğdum. Lise bitene kadar kara lastik ayakkabı giydim. Devlet yurdunda tıkış tıkış vaziyette üniversiteyi bitirebildim...

Devamını Oku
20.07.2025
Son dilek, yok çörek

Mikronezya ve Yutania’nın yaz sıcağında çöle dönüşen kumsallarında düşman beklerken sivrisinek avlayan, sevdiklerinden aylardır uzak kalan askerler, depresyona giriyorlardı.

Devamını Oku
19.07.2025
Yüreğimiz sızlar, ciğerimiz yanarken...

Canlılar arasında bir canlı türü olan insanın, ait olduğu memeliler sınıfındaki diğerlerinden tek üstünlüğü, beyinsel yeteneğidir.

Devamını Oku
13.07.2025
Dar sahada kısa paslaşma

Mikron ordusu kıyıda düşman beklerken, Betonit Saray’da işler çığrından çıkmıştı. Olası savaş masrafları boyuna yoksul halkın sırtına bindiriliyor; savaş korkusu ise Kel Tepe’deki ayrıcalıklı nüfusun cima furyasını kamçılıyordu. Sarayın CİA danışmanı Frozen Goldstein, donuk zekâsına karşın epeyce ateşli bir çapkındı. Güzeller güzeli karısı Frambuaz ise başlangıçta dini bütün bir Yolcu ve erdemli bir kadındı. Ama kocasının ihanetlerini öğrenince yoldan çıkmış; “göze göz dişe diş” deyip o da cima havuzuna atlamıştı.

Devamını Oku
07.07.2025
Diyanet’in yol harcı, teğmenlerin ihracı

Tuzla Piyade Okulu’nda 10 Kasım 2023’te Atatürk’ü anma etkinlikleri için son hazırlıklar yapılıyordu.

Devamını Oku
06.07.2025
Saçma sapan bir savaş mıydı?

Saçma sapan bir savaş mıydı? İ srail’in suikast saldırıları, İran’ın Demir Kubbe’yi delen füzeleri, ABD’nin İran’ı bombardımanı, yıkılan binalar, insan kayıpları ve pek de anlam verilemeyen bir savaş daha tavsadıktan sonra ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth dünyaya açıkladı: “Biz bu saldırılara aylardır hazırlanıyoruz…”

Devamını Oku
29.06.2025
Suratın tatlısı, limonun ekşisi

Mikronezya adasının Yutania’ya bakan kıyı şeridinde, askeri karargâh dışında bir sivil yaşam belirtisi de vardı...

Devamını Oku
28.06.2025
Sarı Paşa ve Türk Mucizesi

Vakit dardı. Kütahya mücadelesi sonrası, Yunan ordusu var gücüyle saldırıya geçecekti.

Devamını Oku
22.06.2025
Felekten bir gece, adını hece hece

Bolluk ve mutluluk istibdatı Yutania adasında, herkes seferberlik öncesi günleri özlüyordu.

Devamını Oku
21.06.2025
Organize işler

Antik Yunan tarihinin “Sokrates öncesi” diye anılan ilk filozofları, sayıları 23’e ulaşan bir düşünür topluluğuydu.

Devamını Oku
15.06.2025
Doğal cennetten parasal cinnete: Türkiye

Jeolojik olarak yaklaşık 300 milyon yıl önce oluşan ve şairin dediği gibi Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan Anadolu, birçok ilkleri barındıran bir coğrafya olmasının yanı sıra çok çeşitli bitki ve hayvana da ev sahipliği yapar.

Devamını Oku
08.06.2025
Yalan patolojik, savaş psikolojik (2)

Dünyada halen “iftira yoluyla algı operatörlüğü” yapan pek çok hükümet ve istihbarat kurumu, Edgar Hoover’ın yasadışı COINTELPRO yöntemlerini izliyor.

Devamını Oku
01.06.2025
Yalan patalojik, savaş psikolojik

İster muktedir olsun ister muhalif, tüm politikacıların yalan söylemesine dünya halkları da alışıktır, biz de epeyce idmanlıyız.

Devamını Oku
25.05.2025
Konuşmayan bizden değildir

Savaşmak için toplanıp savaşmaya koşullanan ama küçük muharebelerle yetinip topyekûn saldırıya geçemeyen tüm ordular gibi, vatanla ada karışımı “vadan” kıyılarında pinekleyen Mikron ordusuna da sıkıntı çökmüştü.

Devamını Oku
24.05.2025