Bir sosyal demokratın anıları
Mine G. Kırıkkanat
Son Köşe Yazıları

Bir sosyal demokratın anıları

14.12.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Halkçı Parti’nin genç milletvekilleri koşulların izin verdiği ölçüleri aşarak 12 Eylül ve sonrasındaki işkence iddialarını Meclis gündemine taşıyordu. Fikri Sağlar, 13 Kasım 1983’te işkenceyle öldürülen Enver Şahan’ın ölüm raporunu Meclis’te düzenlediği basın toplantısında gazetecilere dağıttı. Toplantıya bizzat işkence mağduru Necati Emgili’yle birlikte katılmıştı. Türkiye’de karakolda işkenceyle ölen bir insanın varlığı, Meclis’te ilk kez duyuluyordu:

“Anka Ajansı, Mardin’in Nusaybin ilçesi Kutlubey köyünde bir çobanın akşam karakola getirilip sabah öldüğünü haberleştirdi. Karakol yetkilileri, çobanın intihar ettiğini söylüyordu. Ben Anka muhabiri Timur Türkan’la Kutlubey’deki o karakola gittim. Timur fotoğrafları çekti. Çoban uzun boyluydu, kendini astı denen yere baktık, adamın orada asılması mümkün değil.

Nusaybin’e geçip jandarma komutanıyla görüşmek istedik ama görüşemedik. Askerler komutanın operasyonda olduğunu söylediler. Ne zaman döneceği belli değilmiş.

ÇÖREKLİ BÖREKLİ MUHALEFET

Biz bekleyeceğimizi belirttik ve Timur’la oturup bekledik. O sırada bize ev yapımı kurabiye, börek, çay falan geliyor. ‘Kim getiriyor bunları?’ dedim, cevap alamadım. Gerçek, yıllar sonra açığa çıktı.”

Fikri Sağlar, bu olaydan yaklaşık 30 yıl sonra baldızının emekli öğretmen arkadaşı Gönül Hüner’le tanışıyor ve gerçeği ondan öğreniyordu:

“Meğer Gönül Hanım Nusaybin’deki jandarma komutanının eşiymiş. Üstleri, komutana benimle görüşme izni vermemiş. ‘O tehlikeli bir adamdır’ demişler. Komutan da benimle görüşmemek için evde saklanmış. Gönül Hanım iyi bir CHP’liymiş. Benimle görüşmeyen komutan eşine çok kızmış; çayları, börekleri, kurabiyeleri o yapıp göndermiş.”

12 EYLÜL VAHŞETİ

Sağlar’ın işkence, yargısız infaz iddiaları üzerinde ısrarla durması; ilerleyen zamanda kışlada, hapishanede, Emniyet’te, karakolda yapıldığı iddia edilen pek çok işkence ihbarının kendisine gelmesine yol açtı. Bu işkence iddialarını defalarca gündeme taşıdı ve SHP genel sekreterliği döneminde partisi adına 12 Eylül vahşetini anlatan bir işkence raporu hazırladı.

Yukarıda okuduğunuz satırlar, Nazım Alpman ve Ekin Kadir Selçuk’un yazdığı, Fikri Sağlar Kitabı*ndan alıntılandı. Mücadelenin Onurlu Yolu üst başlığını taşıyan kitap, siyasal mücadelesini 40 yıl boyunca sürdürdüğü sosyal demokrat cephede leke tutmamış, tertemiz bir politikacının anıları.

Varlıklı bir ailenin iyi eğitimli oğlu olarak 1983’te politikaya atılan Fikri Sağlar; sağcı iktidarlar sürecinde bir zenginleşme aracı haline gelen politikanın, dürüstlükten taviz vermeden, vicdanını yitirmeden de yapılabildiğini göstermesi açısından umut verici bir örnek.

SAYDAM DEVLET, TEMİZ SİYASET 

“Temiz siyasetçi” Fikri Sağlar, devletin kirli ve karanlık sulardaki eylemlerden arınması için olağanüstü çaba harcamış biridir. Yakın geçmişte haber merkezlerine “derin devlet” işleriyle ilgili bilgi geldiğinde, otorite olarak aranacak ilk isimdi.

İşte bu temiz isim, Türkiye’nin giderek gömüldüğü karanlığı emekten yana olduğunda büyük başarılar elde eden CHP’nin Cumhuriyeti kuran parti kimliğiyle deleceğini; Cumhuriyeti gericiliğin elinden kurtaracağını öngörüyor.

“Bugün olağanüstü yetkilere sahip bir kişi, hiçbir sorumluluğu olmadan keyfince devleti ve insanları yönetiyor. Osmanlı padişahlarında olmayan yetkilerle dolu ve denetlenmeyen konumda, ucube bir sistemde yaşıyoruz. Usulsüzlük ve hırsızlığın içinde debeleniyoruz. Biz bu ucube düzeni hak etmedik. Kurtuluş, güçlendirilmiş parlamenter sistemle olabilir ancak” diyor.

DENİZLERDE YENİ YIL

Gemiler deniz isimleri

bilmez.

Bütün denizlerde yeni yıl

mavidir.

Yıldızların fedaisi yağmurlar,

serdengeçti rüzgarlar.

Otururlar baş güverteye.

Hatırlamazlar.

Kaç harfle yazılır

ayrılıklar?

Geceler korkak olur.

Acılar saklanır.

Gece yorgunu kaptanlar

unuturlar yanaşacakları

limanı, fırtınaları.

Geçmiş, şimşeklerle çakar

gözlerine.

Yüreklerinde sonsuz özlemler.

A. Kadri ERGİN

---

* Kırmızı Kedi Yayınevi, 2025.

Yazarın Son Yazıları

Bir sosyal demokratın anıları

Halkçı Parti’nin genç milletvekilleri koşulların izin verdiği ölçüleri aşarak 12 Eylül ve sonrasındaki işkence iddialarını Meclis gündemine taşıyordu.

Devamını Oku
14.12.2025
Hello Papa, sen misin yeni baba?

Boğaz kıyılarındaki küçük Byzantion yerleşkesini Nova Roma’ya (Yeni Roma, bugünkü İstanbul) dönüştürecek yıkım-yapım çalışmaları 324 yılında başladı.

Devamını Oku
07.12.2025
Türkiye’nin ilk kitap müzesi: FKE

Fethiye, yurttaşların ormanları yanmasın diye nöbet tuttuğu ve olağanüstü güzellikte kıyı şeridine çöken muktedirlere, muktedir torpillilerine karşı kazanamayacaklarını bile bile mücadeleye girmekten korkmayan çevreciler ile yurtsever Yörüklerin diyarıdır.

Devamını Oku
30.11.2025
Karar ve tavır

Türkiye artık ulusal bir toplum değil.

Devamını Oku
23.11.2025
Onlar SAFE, bizler saf..

Hayhuy arasında kaynadı gitti...

Devamını Oku
16.11.2025
Yangın önlemek mi, keriz silkelemek mi?

Turizm, Türkiye’nin en önemli gelir kaynaklarından biri.

Devamını Oku
09.11.2025
Panik atak mı, panik aşk mı?

Kırk yaş, rastgele bir yaş değildir.

Devamını Oku
02.11.2025
İster zart, ister zurt, illaki zort

Dünyada pek çok devlet ve yönetim biçimi vardır.

Devamını Oku
26.10.2025
Yılanların yalanı

Türkiye’nin yalanları, tarihi kadar uzun, kalın ve kuyrukludur.

Devamını Oku
19.10.2025
Hayaller Riviera, gerçekler Gazze

ABD’nin en hafif deyimle en tuhaf başkanı Trump’ın Gazze’ye ilişkin bir projesi var.

Devamını Oku
12.10.2025
Siter yalha züdü çekger dirmi?

Çocukken çok sevdiğim bir oyun vardı. Belki siz de oynamışsınızdır...

Devamını Oku
05.10.2025
Al saat ver saat

Makronezya müstebiti Valdemir Potin’in ricası üzerine Mikronezya’yı barışçıl amaçlarla işgal eden 100 bin Çinli askeri doyurmak kolay değildi.

Devamını Oku
04.10.2025
Bir muhtarın çığlığı

11 Eylül 2025 tarihinde Kadıköy ilçesindeki Caferağa Mahallesi’nin kalbindeki tek mazbut (tahrip edilmemiş alan), Ali Oğlu Hüseyin Vakfı’na ait 12 dönümlük arsa için bir ihale düzenlendi.

Devamını Oku
28.09.2025
Hatırla sevgili, o makus tarifi

100 bin Çinlinin 100 bin nüfuslu Mikronezya adasını işgali, iştah ve sefayla sürüyordu.

Devamını Oku
27.09.2025
Eğriliğin ederi, doğruluğun bedeli

Dünyanın tüm kedileri aynı dili konuşur, aynı tınılarda hırlar ve miyavlarlar.

Devamını Oku
21.09.2025
Kayyum devşirme

12 Haziran 2011 genel seçimleri, Kemal Kılıçdaroğlu’nun CHP genel başkanı olarak girdiği ikinci, oy kullanabildiği ilk seçimdi.

Devamını Oku
14.09.2025
Sal gideyim, salla geleyim

Yalnız ve güzel ada Mikronezya’nın uyuşuk ahalisi, her şeye alıştığı gibi savaşsız gerçekleşen Çin işgaline de alışmış, minnak adayı nüfusu kadar işgalciyle paylaşmayı da kabullenmişti.

Devamını Oku
13.09.2025
Hayaller dolgun fon, gerçekler yırtık don

Güzel bir Kafkas atasözüdür: “Yükseklerde ne eserse alçaklarda onu toplarsın.”

Devamını Oku
07.09.2025
Belirsizliğe doğru

Joseph Ignace Guillotin, 1738 ile 1814 yılları arasında yaşamış bir doktor; Paris Tıp Enstitüsü’nde anatomi dersleri veren bir hocaydı.

Devamını Oku
31.08.2025
Yarım insan hakları

Mısır, nüfus çoğunluğu Müslüman bir ülkedir.

Devamını Oku
24.08.2025
我们身后还有十五亿

Çin’in Mikronezya’yı sessizce işgali Makronezya müstebiti Valdemir Potin hariç, Ezya arşipelindeki tüm istibdatları heyecana gark etmiş ve hatta okyanus ötesi kıtaları da zıplatmıştı.

Devamını Oku
23.08.2025
Bir vasiyetin ağırlığı

“Toplum olarak fikirdüşünce gelişmesi ve vicdan bilinçlenmesi gibi nimetlerden yoksun kalmışlığımızın iki sorumlusu vardır...

Devamını Oku
17.08.2025
Çin işi, asker dişi

Mikronezya ile Yutania’nın şöyle ağız tadıyla bir türlü kapışamayan ordularının sahillerde pineklediği bir sabah; olan oldu.

Devamını Oku
16.08.2025
İsyan hakkı

İnsanlar niçin anneye, babaya, düzene isyan ederler?

Devamını Oku
10.08.2025
Yanık toprak taktiği

Türkiye, artık ağır yaralı bir ülke.

Devamını Oku
03.08.2025
Satamam derdimi kimseye

Mikronezya’nın Yutania ile nihai kapışması beklenirken Ulu Çoban Muktedir Makropiç’in de askeri ve sivil ahalinin moralini elbette yüksek tutması gerekiyordu.

Devamını Oku
02.08.2025
Patria Nostra’dan Madara Mostra’ya

Hani karşınızda biri limon yer, sizin damağınız kamaşır.

Devamını Oku
27.07.2025
Emekli açlık, emeksiz tokluk

Köyde doğdum. Lise bitene kadar kara lastik ayakkabı giydim. Devlet yurdunda tıkış tıkış vaziyette üniversiteyi bitirebildim...

Devamını Oku
20.07.2025
Son dilek, yok çörek

Mikronezya ve Yutania’nın yaz sıcağında çöle dönüşen kumsallarında düşman beklerken sivrisinek avlayan, sevdiklerinden aylardır uzak kalan askerler, depresyona giriyorlardı.

Devamını Oku
19.07.2025
Yüreğimiz sızlar, ciğerimiz yanarken...

Canlılar arasında bir canlı türü olan insanın, ait olduğu memeliler sınıfındaki diğerlerinden tek üstünlüğü, beyinsel yeteneğidir.

Devamını Oku
13.07.2025
Dar sahada kısa paslaşma

Mikron ordusu kıyıda düşman beklerken, Betonit Saray’da işler çığrından çıkmıştı. Olası savaş masrafları boyuna yoksul halkın sırtına bindiriliyor; savaş korkusu ise Kel Tepe’deki ayrıcalıklı nüfusun cima furyasını kamçılıyordu. Sarayın CİA danışmanı Frozen Goldstein, donuk zekâsına karşın epeyce ateşli bir çapkındı. Güzeller güzeli karısı Frambuaz ise başlangıçta dini bütün bir Yolcu ve erdemli bir kadındı. Ama kocasının ihanetlerini öğrenince yoldan çıkmış; “göze göz dişe diş” deyip o da cima havuzuna atlamıştı.

Devamını Oku
07.07.2025
Diyanet’in yol harcı, teğmenlerin ihracı

Tuzla Piyade Okulu’nda 10 Kasım 2023’te Atatürk’ü anma etkinlikleri için son hazırlıklar yapılıyordu.

Devamını Oku
06.07.2025
Saçma sapan bir savaş mıydı?

Saçma sapan bir savaş mıydı? İ srail’in suikast saldırıları, İran’ın Demir Kubbe’yi delen füzeleri, ABD’nin İran’ı bombardımanı, yıkılan binalar, insan kayıpları ve pek de anlam verilemeyen bir savaş daha tavsadıktan sonra ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth dünyaya açıkladı: “Biz bu saldırılara aylardır hazırlanıyoruz…”

Devamını Oku
29.06.2025
Suratın tatlısı, limonun ekşisi

Mikronezya adasının Yutania’ya bakan kıyı şeridinde, askeri karargâh dışında bir sivil yaşam belirtisi de vardı...

Devamını Oku
28.06.2025
Sarı Paşa ve Türk Mucizesi

Vakit dardı. Kütahya mücadelesi sonrası, Yunan ordusu var gücüyle saldırıya geçecekti.

Devamını Oku
22.06.2025
Felekten bir gece, adını hece hece

Bolluk ve mutluluk istibdatı Yutania adasında, herkes seferberlik öncesi günleri özlüyordu.

Devamını Oku
21.06.2025
Organize işler

Antik Yunan tarihinin “Sokrates öncesi” diye anılan ilk filozofları, sayıları 23’e ulaşan bir düşünür topluluğuydu.

Devamını Oku
15.06.2025
Doğal cennetten parasal cinnete: Türkiye

Jeolojik olarak yaklaşık 300 milyon yıl önce oluşan ve şairin dediği gibi Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan Anadolu, birçok ilkleri barındıran bir coğrafya olmasının yanı sıra çok çeşitli bitki ve hayvana da ev sahipliği yapar.

Devamını Oku
08.06.2025
Yalan patolojik, savaş psikolojik (2)

Dünyada halen “iftira yoluyla algı operatörlüğü” yapan pek çok hükümet ve istihbarat kurumu, Edgar Hoover’ın yasadışı COINTELPRO yöntemlerini izliyor.

Devamını Oku
01.06.2025
Yalan patalojik, savaş psikolojik

İster muktedir olsun ister muhalif, tüm politikacıların yalan söylemesine dünya halkları da alışıktır, biz de epeyce idmanlıyız.

Devamını Oku
25.05.2025