Cuma günü “Türkiye Yüzyılı” adını verdiği bir lansmanla AKP, 2023 seçim kampanyasını fiili olarak başlattı. Etkinliği hem mesleki bir ilgiyle hem de vatandaşlık içgüdüsüyle baştan sona iki kez izledim. İktidarın bu kampanya temasıyla yeni bir sözünün olup olmadığını ve varsa bu sözün bir etki yaratıp yaratmayacağına bakmak istedim. 

Zira bir seçim kampanyasında en belirleyici kaldıraç fikirdir. İyi bir fikir kadar asimetrik güce sahip başka hiçbir şey yoktur. Sizi rakiplerinizden ayrıştıracak bir fikir bulabilirseniz işiniz kolaylaşır; kampanyanızı o fikrin etrafında örebilirsiniz. Fikir sizi farklılaştırmalı, basit ve ilgi çekici olmalı, seçmen beklentilerine cevap vermeli, zamanın ruhuna ve sizin zihinlerdeki algınıza uygun olmalı ki işe yarasın.

İLHAM KAYNAĞI CHP

Cuma günü yeni bir fikirden ziyade video filmlerin ve oldukça pahalı prodüksiyonların sahne aldığı, orkestra ve müzisyenlerle göz doldurulmaya çalışılan bir şov izledim. Bu tür şovlar seçmenin zihninde hiçbir tortu bırakmaz ve hiçbir şeyi temsil etmez. Şovlar, ortada artık bir dava kalmadığının teslimidir. Reklamcılıkta olduğu gibi siyasette de söyleyecek sözünüz kalmadıysa şarkı söylersiniz. Ekranlara yansıdığı kadarıyla sıkılan partililerin etkinliğe demokratik katılımı cep telefonlarıyla video çekmekten ibaretti.

Ama bence asıl olarak AKP’nin “Türkiye Yüzyılı” teması oldukça sorunlu. Çünkü öncelikle ana muhalefetin “İkinci Yüzyıl” fikrinin kötü bir kopyası. CHP, üç yıl önce “Cumhuriyetin ikinci yüzyılında yeni bir hikâye yaratmak” fikriyle ortaya çıktığından beri, ülkeye güçlü bir demokrasi ve özgürlük vaat ederek muhalif seçmeni konsolide ediyor.

Bu nedenle AKP stratejik olarak büyük bir hatayla başlamış oldu. Zira başarılı bir siyasi konumlandırma için seçim tartışmasını kendi vaatleriniz etrafında odaklamanız gerekir; rakibinkinin etrafında değil. 

Peki muhalefetten ilham alınarak formülize edilmiş “Türkiye Yüzyılı” söylemi çalışır mı? 1.5 saat süren 25 sayfalık konuşmasında Erdoğan, demokrasi ve özgürlükler adına önemli hiçbir vaatte bulunmadığından çalışması zor. 

LOGO

Uzun bir zaman harcandığı belli olan “Türkiye Yüzyılı” lansmanı için bir de logo çalışılmış. Logo, merkezinde Cumhurbaşkanlığı forsunun bulunduğu onlarca ışık kümesinden oluşuyor. Logonun yalınlıktan uzak olduğu ortada ama sorun bu değil. Sorun, o logonun hangi mesajı verdiğinde. 

Gerisinde ışık hüzmesi olan Cumhurbaşkanlığı forslu logo, seçmene daha da yoğunlaşacak bir gücün gelmekte olduğu mesajını veriyor; “Türkiye Yüzyılı”nda tek bir hâkim otoritenin olacağını müjdeliyor(!) Türkiye’nin ihtiyacı bu mesaj mıdır? Yorumu okura bırakmak isterim. Benim merakım daha çok, bu logonun kararsız ve muhalif seçmeni ikna edip edemeyeceği... Uzun yılların tecrübesiyle buna imkân olmadığını söyleyebilirim. 

TEMA ÇALIŞABİLİR Mİ?

Demokrasilerde iktidarın seçim kazanmasının veya kaybetmesinin temel nedeni ülkenin seçimden önceki durumudur. İşler iyi gittiğinde iktidar kazanır, işler kötü gittiğinde kaybeder. 

Bu açıdan da “Türkiye Yüzyılı” retoriği ülke gerçeğine ve AKP gerçeğine ters düşüyor. Zira ülkede Cumhuriyet tarihi boyunca görülmemiş bir çöküş yaşanıyor. 

ÇÖKÜŞ YÜZYILI

Bir kampanyada seçmenin yaşadığı yalın gerçekliğe ve algıya aykırı mesajın çalışması kolay değildir. Türkiye seçmeninin ekonomik bir felaketle mücadele ettiği ortada. Oysa ki “Vizyon 2023” programında AKP neler vaat etmemişti ki:

Dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmek, enflasyonu tek haneli rakamlara indirmek, 500 milyar dolarlık ihracat, 25 bin dolar kişi başı gelir, 2 trilyon dolarlık ekonomik büyüklük, işsizliği yüzde 5’e indirmek...

Bunların hiçbiri gerçekleşmediği gibi 21 yıllık AKP iktidarı miras olarak tam bir ekonomik çöküş bırakıyor. GSMH sıralamasında 1990’larda 17. sıradayken 23’üncülüğe doğru gerilediğimiz hesaplanıyor. İlk 10’a girmek bir yana G20 liginden düştük. Merkez Bankası’nın bağımsızlığının yok edilmesiyle ekonomik istikrarsızlığa mahkûm olduk. Tek haneye inmesini beklediğimiz enflasyon üç haneye oturdu. İşsizlik aldı başını gitti.

Netleşen o ki AKP’nin bu söylemi işini kolaylaştırmayacak. Bakalım muhalefet hangi ana fikirle AKP’nin karşısına çıkacak?