Ankara’da Mithatpaşa Caddesi üzerinde, insanın bakmaya doyamadığı biblo gibi tarihi Mustafa Necati Evi. Bu evi ailesi, devlete veriyor. Uzun süre boş ve harap kaldıktan önceki Kültür Bakanlarından Sayın İstemihan Talay döneminde restore edilip Mustafa Necati Kültür Evi olarak düzenlendi.

2006 yılında AKP, Mustafa Necati’nin bu güzel evini 49 yıllığına bir kuru fasulyeciye vermeye kalktı. Haber duyulunca tepkiler geldi. Bizler de millettekileri olarak tepkimizi gösterdik. Cumhuriyet’te Işık Kansu konuyu ısrarla yazdı, oluşan kamuoyu baskısıyla karar askıya alındı.

YENİDEN KÜLTÜR BAKANLIĞINA GEÇTİ

Sonra, önceki Kültür Bakanı Ertuğrul Günay, binayı kültür sanat etkinliklerinde kullanılmak üzere bir sözleşmeyle TBMM’ye devretti. Ancak 2018’de biten sözleşme yenilenmeyerek yapı yeniden Kültür Bakanlığı’na geçti.

Şimdi sanki başka yer yokmuş gibi Kültür Bakanlığı, Nuri Pakdil Edebiyat Müzesi yapıyor. Müze yapılacaksa niçin Mustafa Necati için yapılmıyor?

Bu kararı alanlar Mustafa Necati’yi yeterince tanıyorlar mı biliyorum. Bütün iyi niyetimle başka bir amaçları yoksa bilseler, tanısalar evine dokunmazlar, onun için müze yaparlar diye düşünüyorum.

Gelin biraz Mustafa Necati’yi yakından tanıyalım:

ÖNCE KURTULUŞ İÇİN SAVAŞIR

Ailesi Malatya Darende’den İzmir’e göçer. İstanbul Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra bir süre İzmir’de avukatlık ve öğretmenlik yapar.

14 Mayıs 1918’de İzmir Bahribaba Parkı’nda ertesi gün başlayacak Yunan işgaline karşı halkı direnişe çağırır, toplantı yapar.

Arkadaşı Vasıf Çınar'la birlikte Balıkesir’de sahipliğini yaptığı İzmir’e Doğru gazetesinde düşmanı ülkeden kovmaya yönelik yazılar yazar.

Soma, Bergama, Akhisar bölgelerinde Bulgurcu Mehmet Efe ile birlikte Kuvayı Milliye Komutanlığı yapar.

1920’de 26 yaşında Saruhan (Manisa) Milletvekili olur. Bir süre Kastamonu İstiklal Mahkemesi Başkanlığı yapar. Oradaki gazete ve dergilere yazılar yazar. Belediye Meclisi kararıyla Kastamonu’nun fahri hemşerisi olur.

29 yaşında İmar İskân, 30 yaşında Adalet Bakanı olur. Her iki bakanlıkta da önemli hizmetlerde bulunur. Özellikle mübadele (değişim) ile gelenlerin kısa sürede ve başarılı bir biçimde yurda yerleşmesini sağlar.

MİLLİ EĞİTİM’DE YAPTIKLARI

Asıl Mustafa Necati’yi unutulmaz kılan 20.12.1925’ten 1 Ocak 1929’a kadar Milli Eğitim Bakanlığı’nda yaptıklarıdır.

Kız erkek birlikte karma eğitim uygulaması, Kayseri Zincidere ve Denizli’de köy öğretmen okulları, Gazi Eğitim Enstitüsü, köylerde kentlerde yatılı okullar, halk dershaneleri ve millet mektepleri, Talim Terbiye Kurulu onun döneminde açılır.

1926 tarihli yaşama, üretime dönük İlköğretim Programı, 1928’de yeni abece’nin (Alfabe) kabulü, Eğitim ve Öğretmenlikle ilgili Temel Yasalar, öğretmenlik mesleğinin saygınlığının artırılması, yeni öğretim yöntemlerinin uygulanması, teknik eğitimin geliştirilmesi, öğretmenlerin örgütlenmesinin sağlanması, (Kendisi de 2 yıl Öğretmenler Birliği Genel Başkanlığı yapar mimari güzelliği olan yeni okul binalarının yapılması, Terbiye (Eğitim) adlı mesleki derginin basılıp öğretmenlere dağıtılması Mustafa Necati döneminde olur.

22 Nisan 1928’de bakanlığının bütçe konuşmasında şunları söylüyor: “Milli Eğitim sorunu baştan sona dek bir bilim ve uzmanlık sorunudur. ...Genel eğitim sorunlarında danışmasız hiçbir karar vermemek ve her zaman en genç öğretmenden en büyük uzmanlara dek bütün meslektaşlarımızın görüşlerini toplamak temel ilkelerimizdendir.”

Kısacık yaşamında bu büyük işleri başaran bir insanın evini başkası için müze yapmayı bırakın, her yere o insanın heykelleri dikilir.

ATATÜRK’ÜN GÖZYAŞLARI ONUN İÇİN

1 Ocak 1929 tarihinde çalışmaktan daha önce hastaneye gidemediği için 35 yaşında yaşamdan ayrılıyor.

Atatürk, “Ne büyük evlattı” diyerek ardından gözyaşı döküyor.

Öğretmenler, eğitimle ilgilenenler onunla ilgili anma toplantıları yaparlar.

Bu toplantıların kimileri Mithatpaşa Caddesi’ndeki Mustafa Necati Evi’nde yapılırdı. Artık kendi evinde anılamayacak.

Evinden adı silinse bile öğretmenlerin, eğitimcilerin gönüllerinden kimse onu silemez. O yaptığı sayısız hizmetlerle Türkiye Cumhuriyetiyle birlikte sonsuza değin yaşayacaktır.

MUSTAFA GAZALCI
EĞİTİMCİ
16. VE 22. DÖNEM DENİZLİ MİLLETVEKİLİ