Kitap okumayı aklına getirmeyip ama telefon ekranından parmaklarını çekmeyen, anne-babanın uyarılarını önemsemeyen, tiyatroya gitmeyen, iyi müzik dinlemeyen çocuklara, gençlere söyleyecek sözüm yok...
Ortam
Renan, “Dehanın yüzde doksan dokuzu yaşama sevinci, yüzde biri yetenektir” diyor. Yeteneği sevince dönüştüren ise başta şiir olmak üzere edebiyattır, müziktir, resimdir; onların, insanda geliştirdiği beğeni duygusudur.
Her çocuk, gözünü dünyaya yeteneğiyle açar. Ama işi yeteneğe bırakmamalı, onun gelişimine elverişli ortamları değerlendirmeyi de bilmelidir. Çocuk, onu geleceğe iyi bir yurttaş olarak yetiştirme sorumluluğu taşıyan anne-baba arasında büyüyor; bilime, sanata önem veren okullarda eğitiliyorsa, özünde var olan yeteneğine en dar kapılar bile açılır. “En büyük sermayem çocukluğumdur” diyenlere hak veriyorum.
Göknil Genç
Çocuğun yetenek gelişiminde, yaşadığı kültür ortamının yanında okuduğu kitaplar da etkilidir. Alanı oldukça geniş bu konuyu sınırlayarak, bir kitaptan, o kitabın yazarından söz edeceğim.
Göknil Genç iyi bir müzisyen. Sanatının gereğini yerine getirirken bir yandan da Can Çocuk Yayınları arasında yayımlanan birçok çocuk kitabının arasına, büyük müzisyenlerin yaşamına yönelik romanları da sıkıştırmış: Bach Yürürken, Chopin: Küle Dönüşen Kalp, Sihirli Mozart, Böcek Orkestrasının Muhteşem Turnesi, Böcek Orkestrasının Muhteşem Sınıfı.
Romanlarında olayları anlatıp geçmiyor. Bach, Mozart, Chopin gibi ünlü bestecilerin yaşamıyla sanatları arasındaki yaratıcılıklarını etkileyici olayları yorumlayarak aktarıyor gençlere. Örneğin, çocukluk döneminde, senfoni-sonat-opera gibi besteleri bütün Avrupa’ya yayıldığı döneme dek Mozart’ın o yüksek yeteneğine karşın nelerle karşılaştığı, kendini kanıtlamak için nasıl direndiğini, yalın bir anlatımla çekici kılmayı başarıyor.
Çocuk Mozart
Beethoven gibi bestecilerin, Vincent van Gogh gibi ressamların, Baudelaire gibi şairlerin, Shakespeare gibi oyun yazarlarının yaşamları romanlara, filmlere, bestecilere konu olmuştur. Yaratıcı sanatçıların yaşadıkları, okurun belleğine birden sanatçı olunmadığı gerçeğini yerleştiriyor. Müzik alanında sonsuzluğa ermesine karşın, dünya sahnesinde ancak 35 yıl yaşamını sürdüren Mozart’ın da herkes gibi çocukluk, gençlik, yetişkinlik dönemleri olmuştur.
Çocukta yeteneğin gelişmesi, anne-babadan devlete, her kesimin sorumluluğunu yerine getirmesine bağlıdır. Göknil Genç, bu geleneği sürdürerek yazdığı Sihirli Mozart adlı romanıyla okuru sanatın büyülü ortamında yaşatmayı biliyor. Bu arada Mozart’ın üstün yeteneğine değinirken, tutkuyla çalışmayanın başarıya eremeyeceğini de anımsatmış olayım. Romandan aktardığım şu konuşmalar bunu kanıtlıyor:
Kız kardeşiyle oynayan üç yaşındaki çocuk Mozart’ın yaramazlık yaptığını söyleyen babasına verdiği yanıt, onun nasıl sihirli bir dünyada yaşadığını anlamamıza yetiyor: “
Bir beste yapıyorum baba. Üstelik bugün defterime yazdığın bütün egzersizleri de çalıştım.” Babası, ondan bestesini çalmasını isteyince de, “Bitirmedim ki. Bitirince çalarım” diyecek denli de özgüven içindedir. Güveni daha üç yaşındayken kendinden beş yaş büyük piyanist ablasının çalışmalarını dinleyerek kazandığını da öğreniyoruz kitaptan.
Sihirli Mozart’tan alıntılanan şu cümle, ünlü bestecinin kişilik yapısını yansıtıyor:
“Küçük Mozart beş yaşına geldiğinde piyano başında harikalar yaratıyordu. Müzik onun için yürümek, konuşmak, soluk almak kadar doğaldı.”
