Sadece siyaset konuşmaktan büyük emek verilen bir raporu köşeye taşıma fırsatım olmadı. Ama yazmam gerek artık. Adı; “Dijital Kafeste Kafkaesk Sansür: Yargı Eliyle Gerçeğin Susturulması.” İfade Özgürlüğü Derneği’nin “EngelliWeb 2024 Raporu” diye de bilinen çalışmada, hukuk profesörü Yaman Akdeniz ve araştırmacı Ozan Güven’in imzası var.
Adından anlaşılabileceği gibi, 260 sayfalık rapor 2024 yılında internette yapılan sansürleri ve engelleme kararlarını konu ediyor. İşte o rapordan derlediğim, 2024’e dair bazı başlıklar:
- 257 farklı sulh ceza hâkimliği tarafından verilen toplam 803 farklı karar ile yaptırım uygulanan 5 bin 740 haber adresi tespit edildi.
- Gazetemiz Cumhuriyet’in web sitesindeki 148 habere yaptırım uygulandı.
- Özellikle yerel seçimler öncesi dönemde, kamu kaynaklarının kullanımı, siyasi yolsuzluk iddiaları, kamu görevlilerine ilişkin eleştiriler ve hükümete yakın şirketlerle ilgili haberler için çok sayıda erişim engelleme ve içerik çıkarma kararı verildi.
- Türkiye’de 2024 yılının sonu itibarıyla toplam 1 milyon 264 bin 506 web sitesi ve alan adına, 852 farklı kurum ve hâkimlik tarafından verilen 1 milyon 78 bin 348 farklı karar doğrultusunda erişim engellendi.
- 2024 sonu itibarıyla 270 bin URL adresine, 17 bin Twitter/X hesabına, 75 bin tweet ve X paylaşımına, 25 bin 500 YouTube videosuna, 16 bin 700 Facebook içeriğine ve 16 bin Instagram içeriğine erişim engellendi.
- 2006 yılında yalnızca 4 alan adı erişime engellenmişken 2014 yılında bu sayı 38 bin 441 alan adına çıktı. Sadece 2024 yılı içinde ise 311 bin 91 web sitesi ve alan adının erişime engellendiği tespit edildi.
- Bunların çoğunluğunu oluşturan 254 bin 130 alan adı, BTK başkanı tarafından erişime engellendi. Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 2024 içinde 50 bin 120 alan adına erişim engellenirken üçüncü sırada 2 bin 796 alan adına erişim engelleyen Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü yer aldı. 2024 içinde ayrıca, 1834 alan adına Sermaye Piyasası Kurulu, 938 alan adına yargı kararları, 768 alan adına Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı, 310 alan adına Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, 132 alan adına Spor Toto Teşkilat Başkanlığı, 62 alan adına Reklam Kurulu ve bir alan adına da Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu erişim engeli getirtti.
- Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 2024 yılı verilerine göre, Sanal Devriye faaliyetleri kapsamında FETÖ, PKK/KCK, IŞİD ve aşırı sol örgütler başta olmak üzere; örgüt propagandası yapan, uyuşturucu kullanımını teşvik eden, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, kadına ve hayvana şiddeti yücelten, cumhurbaşkanına hakaret eden, devletin bütünlüğüne ve toplumun güvenliğine yönelik tehdit oluşturan, devlet kurumlarını ve Atatürk’ü hedef alan içerikler nedeniyle toplam 198 bin 364 sosyal medya hesabı takibe alındı. Bu hesaplardan 86 bin 170’inin kullanıcısı tespit edilerek adli makamlara bildirildi, yürütülen işlemler neticesinde 3 bin 317 kişi gözaltına alındı, 384 kişi tutuklandı, 879 kişi hakkında adli kontrol tedbiri uygulandı ve 2 bin 54 kişi serbest bırakıldı.
- 2024 içinde erişim engeli konusunda en çok hüküm veren mahkeme, 89 kararla İstanbul 3. Sulh Ceza Hâkimliği oldu.
