CHP’nin emperyalizm destekli AKP’nin baskılarına karşı direndiği bir ortamda, sosyal demokrasi ile “altı ok” arasında bir karşıtlık yaratarak, CHP’nin kurumsal kimliği ve CHP’nin kurultay tarafından belirlenen parti programındaki temel ilkeleri sorgulamak, CHP’de ideolojik bölünmeye ve emperyalizme yarar sağlar.
Genellikle “altı ok” karşıtı “neoliberaller”, “ikinci cumhuriyetçiler”, “Atlantikçiler” ile sosyal demokrasi karşıtı bazı “Avrasyacılar” tarafından gündeme getirilen bu sözde karşıtlık, tarihsel olgulara ve kuramsal gerçeklere de aykırıdır.
Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan CHP, 1920’li ve 1930’lu yıllarda, “altı ok” olarak da bilinen cumhuriyetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik, milliyetçilik ve devrimcilik ilkelerini, kurultay kararıyla, partinin temel ilkeleri olarak kabul etmiştir.
1789 Fransız Devrimi’nden esinlenerek geliştirilen bu ilkelerle, monarşiye karşı cumhuriyetçilik, oligarşiye karşı halkçılık, özelleştirmeciliğe ve serbest piyasacılığa karşı devletçilik, teokrasiye karşı laiklik, ümmetçiliğe karşı milliyetçilik, statükoculuğa karşı devrimcilik ilkeleri yaşama geçirilerek, demokrasinin ilk adımları atılmıştır.
***
1920’lerde ve 1930’larda Avrupa’daki sosyal demokrat partilerin birçoğu, sınıfsız topluma ulaşmanın yolu olarak devrim yerine evrimi benimsemelerine rağmen, sınıfsız toplum ve üretim araçlarının özel mülkiyetine son verilmesi hedefinden tam olarak vazgeçmedikleri için de, Atatürk kendisini sosyal demokrat olarak tanımlamadı.
Ancak 1950’li yıllardan itibaren Avrupa’daki sosyal demokrasinin sınıfsız toplum yerine, sınıflar arası uçurumu asgari düzeye çekmek; üretim araçlarının özel mülkiyetine son vermek yerine, özel sektöre alternatif güçlü bir kamu sektörü oluşturmak ve karma ekonomik modeli uygulamak hedeflerini benimsemesiyle birlikte, CHP’nin ve Avrupa’daki sosyal demokrat partilerin ilkeleri kesişti.
CHP, İsmet İnönü’nün genel başkanlığında “İlk Hedefler Beyannamesi” ve “ortanın solu” açıklamasıyla; Bülent Ecevit’in genel başkanlığında demokratik solculuk ilkesini parti programına eklemesiyle ve Sosyalist Enternasyonal’e üye olmasıyla; Deniz Baykal’ın genel başkanlığında sosyal demokrasi ilkesini de parti programına katmasıyla; “altı ok” ile sosyal demokrasi/demokratik solculuk ilkelerini, kurultay kararlarıyla sentezlemiştir.
***
Sosyal demokrasinin emperyalizme ve faşizme karşı mücadelesi de dikkate alınması gereken başka bir gerçektir.
Sosyal demokrasinin öncülerinden Eduard Bernstein ve Karl Kautsky, Almanya’nın 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’na katılmasına karşı çıktılar, savaşa katılmayı destekleyen Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) yöneticilerini eleştirdiler, savaşa karşı çıkan Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi’ne (USPD) katıldılar.
1933 yılında SPD’nin Meclis’teki milletvekillerinin tamamı, Nazi Partisi lideri ve Başbakan Adolf Hitler’in meclisin onayına sunduğu ve yasama, yürütme, yargı arasındaki güçler ayrılığını ortadan kaldıran “Yetkilendirme Yasası”na karşı oy kullandılar ve bunun sonucunda SPD kapatıldı, SPD milletvekilleri tutuklandılar veya sürgünde yaşamak zorunda kaldılar.
Dünyadaki sosyal demokrat, demokratik sosyalist ve demokratik sol partileri bir araya getiren Sosyalist Enternasyonel’in 1951 yılında Frankfurt’ta gerçekleşen birinci kongresinde kabul edilen kuruluş ilkelerinin 7. maddesinde, “Demokratik sosyalizm, emperyalizmin her türünü reddeder. Tüm insanların baskı altına alınmasına ve sömürülmesine karşı mücadele eder” ifadesi yer aldı.
Sosyalist Enternasyonel’in 1989 yılında Stockholm’de gerçekleşen 18. kongresinde kabul edilen “İlkeler Deklarasyonu”nun 6-8, 34-35, 38-43, 79-80, 83-92. maddelerinde, kuzey ve güney yarım küre arasındaki ekonomik ve sosyal uçurumlara dikkat çekildi, gelir dağılımındaki dengesizliğe karşı mücadele edilmesi gerektiği vurgulandı.
Aynı deklarasyonun 59. ve 60. maddeleri, karma ekonomik modeli önerdi, özelleştirmeci ve neoliberal ekonomi politikalarına karşı çıktı.
Özetle, sosyal demokrasiye karşı çıkmak yerine, sosyal demokrat partilerin içine sızan sahte sosyal demokratlara karşı mücadele etmek gerekir.
