Hızlandırılmış ‘müfredat’
Sevgi Özel
Son Köşe Yazıları

Hızlandırılmış ‘müfredat’

16.05.2024 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

MEB, 1950’den sonra cumhuriyetin devrimlerini, devrimci sözcüğünü bile kapıdan sokmamaya çalıştı. Bakanlığın başına kim geçse, öncelik aklıbilimi önceleyen eğitim olamadı. Milliyetçiliği babasının bostanıymış gibi kullananların kimi Darwin’e, kimi kızların etek boyuna takıldı. Her milliyetçi hükümetin, milliyetçi “müfredat”ı vardı. Ders kitapları iktidar çizgisizindeki yazarlar için ballı kazançtı. Bana göre 12 Eylül, MEB’yi “darp eden darbe” değildi; çünkü kancayı laik eğitime, Atatürkçü öğretmenlere, aydınlara takmıştı. 

12 Eylülcülerin de “yeni müfredat”ı vardı. İngilizceden kimyaya… İçerikleri öğretim birliğini yaralayan din kültürü ve ahlak bilgisi ile vatandaşlık bilgisine dek bütün ders kitaplarına Atatürk’ün fotoğrafı, gençliğe seslenişi ve İstiklal Marşı yerleştirildi. Cumhuriyetin devrimlerini “Atatürk ilke ve inkılapları” diye maskeleyen, din dersini zorunlu kılan “müfredat”a uygun kitaplarla devlet okulları imam hatipleşmeye başlamıştı. 

1997/98 öğretim yılında eski hamamda eski tasla başlayan 8 yıllık kesintisiz ilköğretim bile devrimci atılımdı. Ne ki laiklik gibi bir yapım hatası vardı; aya güneşe göre milliyetçilikle muhafazakârlığa ayar veren iktidarlar 8 yıllık kesintisiz eğitime, 2002’ye dek katlandılar.

2004 Temmuzunda Doğubayazıt sarsıldı, Ankara-İstanbul arasında “hızlandırılmış tren” kazasıyla çok yurttaş öldü. İki yıllık iktidarın “hızlandırılmış tren” projesi yüksek sesle tartışılırken MEB, “hızlandırılmış müfredat”ıyla gündemi değiştiriverdi.

Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, Ağustos 2004’te “yeni müfredat”ın adı bilinmeyen 38 kitle örgütü, 8 üniversite, 53 akademisyen, 26 bini aşkın öğrenci, 2 bini aşkın öğretmen, 700’e yakın müfettiş ve AB uzmanlarınca hazırlandığını açıkladı. Bakanın, “Din dersleri zorunlu olmaya devam edecek mi” sorusuna yanıtı bulanıktı: “Müfredat çağa uygun hale getirilmeli, ama okullarımızda kilisenin din dersi öğretmesi gibi bir eğitim vermiyoruz.”

2004’ten bu yana köprülerin altından sular kirlenerek aktı durdu. Sayın Çelik, bakanlık koltuğunda bir kuşağı etkileyecek denli uzun oturdu. Ondan sonraki bakanlar için de 1980’lerde yazarı seçilmiş din kültürü ve ahlak bilgisi kitaplarının içeriği, din kültürü dersinin ilk ve ortaöğretim boyunca her sınıf için zorunlu olmaması sorundu. AKP’nin siyasasına uymuyordu.

AKP’nin en büyük eğitim atağı, 2003/04 ders yıllarında bilimin “b”si olmayan ders kitaplarını parasız dağıtmaktı. 2004’ün hızlandırılmış “müfredat”ına göre yazdırılan, yazarının adı belli, sanı belirsiz kitaplarda “ilahi gücü alkışlayan ilim” vardı; sorgulayıcı felsefe yoktu, biyoloji tartışmalıydı. Çocuklarımız yaşamın “Yüce Allah’ın belirlediği ilkelerle düzene” gireceğine inandırılıyor, bilgiyle özgürleşecek yurttaş değil, inançla korkutulacak kul isteniyordu. AKP, 2012’de 4+4+4’lük sistemi yasalaştırarak topuzu laik eğitimin beline indirdi. 

2004’ün “müfredat”ı gibi 2012’den sonrakiler de 2024’ün “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” gibi eleştiriye açıktı. 

22 yılda iki kuşak AKP iktidarıyla büyüdü.

MEB’in bilimsiz sisteminde öğretmen, öğrenci denek gibi...

“Müfredat” Arapça…

2000’ler Türkiyesinde de öğretim izlenceleri olamadı.

Adı gibi içeriği de eski; ama yeniymiş gibi sunulan her “müfredat” eğitime kara perde… 

“Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” de yine adı amacı saklı örgütler, akademisyenlerce hazırlanmış; yüzlerce sayfa, yine öğretmenlere zorla imzalatılıyor; bir telaş var…

Laik eğitim eğilince, laik cumhuriyet de eğilir mi sanılıyor?

Başka kapıya!  

Yazarın Son Yazıları

Gözlüye gizli yoktur...

Cumhuriyetin 102’nci yaşını, “Atatürk ilke inkılapları”nı yaşamıyla özdeşleştiren on binler kutladı.

Devamını Oku
27.11.2025
Atatürksüz olmaz!

Ulusun, çocuklarımızın Atatürk’ü sevmesini...

Devamını Oku
13.11.2025
Harf Devrimi 97 yaşında...

Ortak dilimiz Türkçe siyasal tartışmaların öznesi...

Devamını Oku
30.10.2025
Gerilim, gerginlik...

Kim gerilim içinde olmak, gerginlik yaratmak ister?

Devamını Oku
16.10.2025
Dünya bir, işin bin...

26 Eylül 1972’deki Dil Bayramını, Divanü Lûgatit-Türk’ün yazılışının 900. yıldönümünü dünyaca tanınmış 45 Türkbilimciyle kutlamıştık.

Devamını Oku
02.10.2025
MEB, 105 yaşında...

Bilip de bilmezden gelenlere...

Devamını Oku
18.09.2025
Eğitmeme sistemi...

Okulların açılacağı bugünlerde her alan savruluyor.

Devamını Oku
04.09.2025
Karanlıkta boy veren, karanlıkta kalır...

Yakın geçmişte Atatürk’e sözle saldıran, baltayla anıtlarını kırmaya kalkışanlara...

Devamını Oku
21.08.2025
Hangi düşünce özgürlüğü?

Bu başlığı 2010’da kullanmış, birkaç ay önce benzer başlıkla ve kimbilir kaçıncı kez sormuştum.

Devamını Oku
07.08.2025
Ah kitap, vah eğitim...

Ay, kim bunlar, nerenin yandaşları... Niçin bas bas bağırıyorlar...

Devamını Oku
24.07.2025
Okuryazarlık...

Yazar kim, okur kim? “Okur” da “yazar” da aydınlanmaya ışık tutandır...

Devamını Oku
10.07.2025
Kitapsız dinlenceler

Yaz geldi. Dinlenmek, çalışanın çalışmayanın en temel hakkı...

Devamını Oku
26.06.2025
Yanaşma yandaş...

Elli yıldır siyasetçilerin, toplumun gözü önündekilerin kullandığı dili izliyorum.

Devamını Oku
12.06.2025
İktidar yenir mi, giyilir mi?

Öteden beri toplumbilimciler, aydınlar bilimsel yazıları söyleşileriyle özgür kürsülerde... Akla, bilime tutunanlar için belge bilgi kitaplar çuvallar dolusu...

Devamını Oku
29.05.2025
Canım öğretmenim...

Yetmişi yarıladım, onları hiç unutmadım.

Devamını Oku
15.05.2025
Dil kiri...

Dil kiri...

Devamını Oku
01.05.2025
Çocuklarımız...

Çocuklarımız...

Devamını Oku
17.04.2025
Bu bahar, başka bahar...

Bu bahar, başka bahar...

Devamını Oku
03.04.2025
Delikanlıyız!

Delikanlıyız!

Devamını Oku
20.03.2025
Kalem oynatmak...

Kalem oynatmak...

Devamını Oku
06.03.2025
Düşünce özgürlüğü mü?

Düşünce özgürlüğü mü?

Devamını Oku
20.02.2025
Dilim seni...

Dilim seni...

Devamını Oku
06.02.2025
Uğur Mumcu’yu dinleyelim...

Devlet çökertilince!

Devamını Oku
23.01.2025
Nâzım Hikmet 123 yaşında

Nâzım Hikmet 123 yaşında

Devamını Oku
09.01.2025
Bu yıl yenisi gelir mi?

Bu yıl yenisi gelir mi?

Devamını Oku
26.12.2024
Bağışlayabilir miyiz?

Bağışlayabilir miyiz?

Devamını Oku
12.12.2024
‘Kadim yalanlar...’

‘Kadim yalanlar...’

Devamını Oku
28.11.2024
Kötünün kötüsü...

Kötünün kötüsü...

Devamını Oku
14.11.2024
Cumhuriyet sonsuza dek yaşayacak!

Cumhuriyet sonsuza dek yaşayacak!

Devamını Oku
31.10.2024
İş işten geçmeden

İş işten geçmeden

Devamını Oku
17.10.2024
Dil Devrimi 92 yaşında

Dil Devrimi 92 yaşında

Devamını Oku
03.10.2024
Narinler, Sılalar...

Narinler, Sılalar...

Devamını Oku
19.09.2024
Bir kendimiz sevemedik

Bir kendimiz sevemedik

Devamını Oku
05.09.2024
Konuşmalıyız!

Konuşmalıyız!

Devamını Oku
22.08.2024
Düşünce özgürlüğü mü?

Düşünce özgürlüğü mü?

Devamını Oku
08.08.2024
Kuş uykusu bitti!

Kuş uykusu bitti!

Devamını Oku
25.07.2024
Atatürk’ün Türk Dil Kurumu 92 yaşında

Atatürk’ün Türk Dil Kurumu 92 yaşında

Devamını Oku
11.07.2024
Dilinizi eşekarısı...

Dilinizi eşekarısı...

Devamını Oku
27.06.2024
Tek sorun tabelalar mı?

Tek sorun tabelalar mı?

Devamını Oku
13.06.2024
Gençlerin ‘müfredat’ı

Gençlerin ‘müfredat’ı

Devamını Oku
30.05.2024