BOP’tan (Büyük Ortadoğu Projesi) sonra “Daha Büyük Ortadoğu Projesi” mi? Karadeniz, Körfez, Doğu Akdeniz üçgeninde, “büyüklerin” daha fazla bulaştığı, yeni “sıcak-soğuk karması” bir savaş düzeni mi?
Ve klasik soruyu soralım: Kimler kazanıyor, kimler kaybediyor?
ABD, Ukrayna krizinin tek kazananı gibi görünüyor. Nedenleri şunlar:
1) AB’yi (ve Kıta Avrupası’nı) tekrar kendine yaklaştırdı, daha açıkçası mecbur bıraktı. Rusya, Asya ve de Çin ile giderek “karşılıklı ortak ekonomik çıkarlarını” geliştiren Avrupa’nın (ve AB’nin) yolunu kesti. Hem enerjide hem de enerji dışı ekonomik ilişkilerde Avrupa’nın (ve AB’nin) Rusya ile arasını açtı, onları ambargolar yolu ile karşı karşıya getirdi.
2) AB (ve Avrupa) ortak savunma politikasını düşünmeye, tartışmaya ve konuşmaya başlayan Almanya ve Fransa’nın tekrar NATO’ya yaklaşmalarına yol açtı. Üstelik ABD (ve NATO) olarak Polonya, Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan’a yeni askeri güçler yerleştirmeye başladı. “Yeni Soğuk Savaş”ın temellerini atmaya koyuldu.
3) Rusya’yı ekonomik, siyasi ve askeri boyutlarıyla bir darboğazın içine sürükledi. Küresel boyutta, yalnızlığın içine itti.
4) En büyük rakibi ve potansiyel düşmanı Çin ile AB ve Rusya arasına, Ukrayna üzerinden bir saatli bomba yerleştirdi. Konunun uzmanları, Ukrayna krizinin uzun vadeli olarak süreceğini ifade ediyorlar.
5) Rusya’nın, Libya’dan Irak’a ve İran’a kadar son on yılda kurmuş olduğu etkinliğin önü kesiliyor. Putin, Rusya Federasyonu içindeki sorunlarla uğraşmaya sürükleniyor. Araplar ve Körfez tekrar ABD ve İsrail’e yaklaşıyorlar. İran’a düşman cephe güç kazanıyor.
VE KAYBEDENLER KİMLER?
6) Kuşkusuz, bir savaş felaketinin içine düşen, kentleri bombalanan, insanları ölen ya da ülkeden kaçmak zorunda bırakılan Ukrayna en büyük faturayı ödüyor.
7) Halen derin bir ekonomik krizin içinde bulunan Türkiye, Ukrayna-Rusya çatışması ile iyice bunalıma sokulmuş durumda. ABD ile Putin arasında zikzaklar çizmekte olan Ankara iktidarı Rusya-Ukrayna çatışması ile en fazla etkilenen ülke: Rusya ve Ukrayna ile ekonomik ilişkileri koparılıyor: Karadeniz, birinci ve ikinci dünya savaşlarında olduğu gibi, bir savaş alanı haline getiriliyor.
AKP iktidarı Ukrayna krizi sonrası, ABD ve AB büyüklerine daha yakın durmaya başladı bile. Tabii beklemek gerekir, acaba “bunun karşılığı” ne gibi sonuçlar ortaya çıkaracak!
8) Avrupa da kaybedenler arasında: çok önemli ekonomik ilişkiler kurduğu Rusya ve doğusu adeta, soğuk ve sıcak savaş duvarları ile kapatılmış oluyor. Avrupa, ABD’ye (ve NATO’ya) yeniden yaklaşmaya mecbur ediliyor.
9) Çin’in Avrupa ve Rusya ile kurduğu ekonomik ilişkiler ve enerji alanları, doğrudan ya da dolaylı zarar görecekler. ABD bundan çok memnun.
“Arap Baharı”nın 2011’de fiilen başlamasından sonra ABD’nin, geçen haftaki yazımda belirttiğim gibi, “Ukrayna Baharı’nın (felaketinin)” altyapısını hazırlamak için Ukrayna iç politikasına güçlü bir biçimde dahil olması, olayları bugüne taşımış bulunuyor.
Düzeltme: Geçen haftaki yazımın dipnotunda yeni “Fatih’ten Beyoğlu’na Benim İstanbul’um” kitabımın kapak resmi ile ilgili olarak Taksim metrosundaki resmin tarihi 1999 yılı yerine, sehven 1990 yılı olarak çıkmıştır. Bir de 9 Nisan’da Cumhuriyet’te baston sergimle ilgili olarak çıkan fotoğrafta, bir altyazı eksik kalmıştır: Elimde gösterdiğim baston Rauf Denktaş’ın kullandığı ve Serdar Denktaş tarafından bana armağan edilen bastondur, altyazısı eksik kalmıştır.
