‘Metal fırtına’
Mehmet Şakir Örs
Son Köşe Yazıları

‘Metal fırtına’

14.10.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Türkiye’nin emek tarihinde metal emekçilerinin çok ayrı bir yeri vardır. İşçi sınıfının mücadele tarihinin en önemli sayfalarını, metal emekçilerinin başını çektiği mücadeleler oluşturur. Birçok önemli grevin ve direnişin altında, onların emeği, alın teri, sınıf bilinci ve mücadele azmi vardır.

Bunun elbette çok değişik nedenleri var. Ama bizce en önemli neden metal işkolunun taşıdığı özelliklerdir. Bu işkolu görece en nitelikli ve eğitimli emekçileri barındırır. Çünkü yapılan üretimin nitelikleri de bunu gerektirir. Bu bağlamda, metal-maden işkolu da doğrusu “metal fırtına” kavramını sonuna kadar hak eder.

KAVEL’DEN GÜNÜMÜZE

Metal işçilerinin mücadeleleri nice romanlara, öykülere ve şiirlere konu olmuştur. Bunlardan en çok bilineni ve unutulmayanı da ünlü Kavel direnişidir. Ne zaman emek mücadelesinden söz açılsa, bizim de belleğimizde o anlamlı dizeler ses bulur. Şiirin coşkusu adeta bir çağlayan olup bilincimizden yüreğimize akar...

Emeğin ölümsüz şairi Hasan Hüseyin Korkmazgil, ne de güzel anlatır dizelerinde Kavel direnişini: “İşime karım dedim, karıma Kavel diyeceğim./Ve soluğum tükenmedikçe bu doyumsuz dünyada,

Güneşe karışmadıkça etim/Kavel Grevcilerinin türküsünü söyleyeceğim...”

KEMAL TÜRKLER VE MADEN-İŞ

Metal işçilerinin mücadele tarihinde, DİSK’in kurucu genel başkanı Kemal Türkler’in ve yine DİSK’i oluşturan sendikaların en önde geleni Maden-İş’in önemli payı vardır. Bilindiği gibi 12 Eylül öncesi dönemde Türkler, faşist katiller tarafından vurularak öldürülmüştü.

Biz Kemal Türkler’i ilk kez İbrahim Güzelce ile birlikte, 1975 yılı eylülünde, DİSK tarafından İzmir Cumhuriyet Alanı’nda düzenlenen “Demokratik Hak ve Özgürlükler Mitingi”nde görmüş ve dinlemiştik. Sonra da hemen her yıl kitlesel 1 Mayıs kutlamalarında can kulağıyla dinledik. Onun emek ve emekçi açısından ne denli önemli bir sendikal önder olduğuna, eski bir DİSK üyesi olarak hep tanık olduk. Bizce, 15-16 Haziran ve DGM direnişleri başta olmak üzere geçmişteki birçok emek hareketinin öncüleri metal işçileri, Maden-İş ve Kemal Türkler’di.

‘...SIRA MESS’TE’

DİSK’in öncülüğünde, 1976 yılında, Devlet Güvenlik Mahkemeleri’ne (DGM) karşı yapılan direnişin başarıya ulaşmasında metal işçileri ve onların örgütleri önemli rol oynamıştı. Ülkemizde siyasal bir konuda işçi sınıfı ön almış, ağırlığını koymuş ve sonuca ulaşmıştı. Emek ve demokrasi güçleri için tehlike olarak görülen DGM’ler engellenmişti.

Emek hareketinin ve metal işçilerinin o yıllardaki bir başka büyük mücadelesi de işkolu düzeyinde MESS’e karşı verilen hak mücadelesiydi. O yılların unutulmaz “DGM’yi ezdik, sıra MESS’te” belgisi, hâlâ belleklerdedir. Hiç unutmam, o dönem, yaşadığımız kent İzmir’in birçok emekçi semtinde ve ülkenin daha pek çok yerinde, grevci işçilerle dayanışma etkinlikleri yapılmıştı.

GÜNÜMÜZDE METAL İŞKOLU

Bütün bunları yeniden anımsamamıza ve ülkemizin emek tarihinde neredeyse yarım asra uzanan bir zaman yolculuğu yapmamıza, bugünlerde metal işkolunda yaşanan gelişmeler neden oldu. Metal işçileri yine zorlu bir sözleşme dönemine hazırlanıyor. MESS ile işkolunda örgütlü sendikalar arasında başlayan görüşmeler 155 bin işçiyi kapsıyor. İşçileri aileleri birlikte düşündüğünüzde konunun önemi ve büyüklüğü daha iyi anlaşılıyor.

Günümüzde artık Maden-İş yok. Onun mücadele geleneğini DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası sürdürüyor. Önceleri bu gelenek Otomobil-İş’te temsil ediliyordu. Ancak günümüzde metal işkolundaki işçilerin büyük bölümü TÜRKİŞ’e bağlı Türk Metal Sendikası’nda örgütlü bulunuyor. Türk Metal Genel Başkanı Uysal Altundağ ile Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Özkan Atar, sendikal ortaklaşmaya ve dayanışmaya dikkat çekiyorlar.

METAL İŞÇİSİNİN TALEPLERİ

Daha önce yapılan kamu sözleşmelerinde zam oranları çok düşük kalmıştı. Ayrıca memur ve emekli maaşlarında yapılan artışlar da beklentilerin çok altındaydı. Bu nedenle metal işkolundaki sendikalar ve işçiler, çıtayı mümkün olduğunca yükseğe koymaya çalışıyorlar. Emeklerinin ve alın terlerinin karşılığını almak istiyorlar. Taleplerinin makul olduğunu vurguluyorlar.

Türkiye sanayisinin kalbi sayılabilecek fabrikaları içeren metal işkolu sözleşmesi görüşmelerinde, işkolunun ve üretimin özelliklerinin mutlaka dikkate alınması gerektiğini düşünüyoruz. Metal işçilerinin günümüzde gerçekten “metal fırtına” olup olmadığını ya da bu tanımı hak edip etmediklerini; sözleşme sürecinde hep birlikte göreceğiz.

İlgili Konular: #işçiler #MESS

Yazarın Son Yazıları

Egeliler ‘Hadi gari’ diyor!

Ege ve Egeli ile özdeşleşmiş bir ifade vardır. Egeliler günlük yaşamda çok sık “Hadi gari” sözcüklerini kullanırlar. Bu ifade, içinde bulunulan duruma göre bazen bir hayret ifadesidir bazen de bir hareketlenme çağrısıdır.

Devamını Oku
05.12.2025
Halkın bütçesi

Bütçe görüşmeleri ve tartışmaları, ekonomi-politik değerlendirmeler açısından büyük önem taşır.

Devamını Oku
02.12.2025
CHP kurultayı ve Ege

Cumhuriyetin kurucu ve ülkemizin birinci partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 39. olağan kurultayı, bugün Ankara’da toplanıyor. 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde neredeyse bütün Batı Anadolu’yu CHP kırmızısına boyayan Egeli seçmenlerle CHP arasında çok köklü ve güçlü bağlar var.

Devamını Oku
28.11.2025
Umut ve direniş kurultayı

Günlerdir İBB iddianamesini ve CHP’ye yönelik yargısal kuşatmayı tartışıyoruz.

Devamını Oku
25.11.2025
Ekolojik yaşam savunucuları

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30) Brezilya Belem’de çalışmalarını sürdürürken ülkemizin ekolojik yaşam savunucuları da alanlara çıkıyorlar.

Devamını Oku
21.11.2025
Umudu örgütlemek ve büyütmek

Küresel kapitalizmin neden olduğu ve otoriter siyaset anlayışlarının daha da ağırlaştırdığı iktisadi ve siyasal bunalımlar, bütün dünyada katmerlenerek devam ediyor.

Devamını Oku
18.11.2025
Asfalyalar atmasın!

Kış mevsimi kendini hissettirmeye başladı. Kış mevsiminin oldukça zor ve zorlu koşulları var. Öncelikle ısınma ve giyinme giderleri dar gelirli ailelerin belini büküyor. İçinde bulunduğumuz koşullarda elektrikle ısınmaya çalışmak, aile bütçeleri açısından başlı başına bir yıkım haline geliyor.

Devamını Oku
14.11.2025
Küresel adaletsizlik ve otoriterlik

Emperyalizme karşı duruşun ve mücadelenin simgesi, Kurtuluş Savaşı’nın önderi Mustafa Kemal Atatürk’ü; vefatının 87. yılında saygıyla andık, anıyoruz.

Devamını Oku
11.11.2025
Yerele darbe!

Bir zamanlar yereli güçlendireceğiz, yereli daha çok yetkilendireceğiz diyerek iktidara gelenler, son dönemde tam tersi işlere yöneliyorlar.

Devamını Oku
07.11.2025
CHP ile uğraşmayı bırakın!

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk genel başkanı olduğu CHP, Cumhuriyetin kurucu ve ülkemizin birinci partisi.

Devamını Oku
04.11.2025
Doğa ve iklim uyarıyor!

Son dönemde doğa ve iklim koşullarındaki gelişmeler, değişimler günlük hayatımızı derinden etkilemeye başladı. Deprem tehlikesi ve iklim krizi artık hepimizi daha çok ilgilendiriyor. İzmir ve Ege Bölgesi de bütün bu gelişmelerden alabildiğine etkileniyor.

Devamını Oku
31.10.2025
Cumhuriyet ve demokrasi

Demokrasi, Cumhuriyetle birlikte düşünülmesi ve birlikte anılması gereken çoğulcu, halkçı yönetsel sistemdir, anlayıştır. Her ikisi de birbirini bütünler ve tamamlar.

Devamını Oku
28.10.2025
Ege’nin Cumhuriyet sevdası

Yeni bir Cumhuriyet bayramı kutlaması daha yaklaşıyor. Başta Ege ve Egeliler olmak üzere bütün halkımız, Cumhuriyetin 102. yaşını coşkuyla kutlamaya hazırlanıyor.

Devamını Oku
24.10.2025
‘Asgari’ hayatlar

Yıl sonu yaklaşırken çalışanların ve emeklilerin büyük çoğunluğunu yeni yıl maaş artışlarının telaşı sarar.

Devamını Oku
21.10.2025
Tarım ve gıda, temel sorun

Dün 16 Ekim Dünya Gıda Günü’ydü. Bu anlamlı gün nedeniyle uzmanlar ve ilgili kuruluşlar konuyla ilgili açıklamalar yaptılar.

Devamını Oku
17.10.2025
‘Metal fırtına’

Türkiye’nin emek tarihinde metal emekçilerinin çok ayrı bir yeri vardır.

Devamını Oku
14.10.2025
CHP’de il kongrelerinden olağan kurultaya

Türkiye’nin kurucu-ülkenin 1. partisi Cumhuriyet Halk Partisi, kongreler ve kurultay sürecini yaşıyor. Önce mahalle delegelerinin seçimi ile başlayan süreç, ilçe kongreleri ile devam etti. Şimdi sırada il kongreleri var.

Devamını Oku
10.10.2025
Halk siyaseti

TBMM’nin açılışı sonrasında ortaya çıkan fotoğraflar, siyaset çevrelerinde tartışılmaya devam ediyor.

Devamını Oku
07.10.2025
Halk silkeleniyor!

İktidarın muhalif belediyeleri yönetsel açıdan kuşatması ve mali olarak silkelemesinin faturası doğrudan halka çıkıyor. Muhalif belediye başkanlarınca yönetilen kentlerde yaşayanlar, bu silkelemelerden alabildiğine etkileniyorlar.

Devamını Oku
03.10.2025
Derin yoksulluk

Ülkemizde büyük çoğunluğun temel gündemini ekonomik sorunlar oluşturuyor.

Devamını Oku
30.09.2025
Toprağıma, zeytinime dokunma!

Ege’de çevre sorunları ile birlikte çevre mücadelesi de büyüyor. Özellikle Muğla yöresinde kömür ve maden çıkarma amaçlı doğaya müdahaleler sürüyor. Ege’nin simge ağacı zeytin başta olmak üzere tarım ve orman alanları zarar görüyor. Verimli tarım toprakları yok ediliyor.

Devamını Oku
26.09.2025
‘Ev-Genç’liler!

Geçmiş dönemlerde siyasal ve toplumsal alanlarda gençlikten söz edilirken usa önce “Dev-Genç” gelirdi.

Devamını Oku
23.09.2025
Üreticiye darbe üstüne darbe!

İçinde bulunduğumuz aylar, Ege’nin tarım kesiminde hasat dönemidir.

Devamını Oku
19.09.2025
Siyasal direniş

Ülke ve halk olarak çok ilginç günlerden geçiyoruz.

Devamını Oku
16.09.2025
İktidar, İzmir’e kör ve sağır!

Ülkemiz genel anlamda zor ve zorlu bir dönemden geçiyor. Başta siyasal ve toplumsal gerginlikler olmak üzere, pek çok sorun halkı olumsuz etkiliyor. Ekonomik-sosyal sorunların dayanılmaz ağırlığı, yurttaş çoğunluğunun günlük yaşamını adeta bir cendereye dönüştürüyor.

Devamını Oku
12.09.2025
Yeniden kurtuluş ve kuruluş

Bugün 9 Eylül İzmir’in kurtuluş günü

Devamını Oku
09.09.2025
‘Uçun kuşlar uçun İzmir’e doğru...’

Güz döneminin başlangıcı olan eylül ayını doğrusu çok severiz. Yaz aylarının aşırı sıcağından, rehavetinden, tatil havasından çıkışı ifade eder.

Devamını Oku
05.09.2025
Barış arayışı ve mücadelesi

30 Ağustos Ulusal Bağımsızlık Günü ile 1 Eylül Dünya Barış Günü’nü ardı ardına kutladık. Ulusal Kurtuluş Savaşı ile bağımsızlığını kazanmış ve Cumhuriyeti kurmuş bir ülkenin yurttaşları olarak ulusal bağımsızlık ve barış günlerini birlikte kutluyor ve ortaklaşa sahipleniyoruz.

Devamını Oku
02.09.2025
İzmir Fuarı, Cumhuriyetin halk okuluydu

İşte yine İzmir’in “fuar günleri” geldi. Bizler, İzmirliler olarak bir İzmir Enternasyonal Fuarı’na (İEF) daha ulaşmanın sevincini yaşıyoruz.

Devamını Oku
29.08.2025
‘Daima Demokrasi’

Dünyada otoriter liderler arttıkça ve otoriterlik tırmandıkça, demokrasinin değeri-önemi daha iyi anlaşılıyor.

Devamını Oku
26.08.2025
Aydın’da yeni dönem

Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun CHP’den istifa edip iktidar partisine geçmesinin yankıları sürüyor.

Devamını Oku
22.08.2025
Emek vurgunu!

Ülkemizde emeğiyle, alın teriyle geçinmek zorunda olan geniş toplumsal kesimler, en zor ve zorlu dönemi yaşıyorlar.

Devamını Oku
19.08.2025
‘Üzüm bizim canımız...’

‘Üzüm bizim canımız...’

Devamını Oku
15.08.2025
CHP'de örgütsel yenilenme

Cumhuriyet Halk Partisi’nde (CHP) kongreler-kurultay süreci başlıyor.

Devamını Oku
12.08.2025
CHP, Ege’de yeni döneme hazırlanıyor

CHP, Ege’de yeni döneme hazırlanıyor

Devamını Oku
08.08.2025
Mağduristan!

Bu iktidar döneminde, toplumda geniş kapsamlı mağduriyetler oluştu ve çok sayıda mağdur yaratıldı. Türkiye bir bakıma mağdurlar ülkesi oldu ve adeta “Mağduristan”a dönüştü! Üstelik son yıllarda mağduriyetler ve mağdurlar daha da artıyor.

Devamını Oku
05.08.2025
‘Susuz Yaz’

‘Susuz Yaz’

Devamını Oku
01.08.2025
Emekçinin, emeklinin çığlığı!

Ülkemizde ekonomik ve sosyal koşullar giderek ağırlaşıyor. Emekçiler ve emekliler için yaşam her geçen gün daha da çekilmez hale geliyor. Dar gelirli ve yoksul yurttaşlar, hayatın zorlukları ile başa çıkmakta zorlanıyorlar.

Devamını Oku
29.07.2025
Tarıma, tarımcıya vuran vurana!

Tarıma, tarımcıya vuran vurana!

Devamını Oku
25.07.2025
İktidarın açmazı

Siyasi iktidar, son dönemde izlediği politikalarla, başta kendi tabanı olmak üzere tüm seçmenlerin kafasını karıştırıyor.

Devamını Oku
22.07.2025