OLCAY BÜYÜKTAŞ

İMALAT SANAYİSİNDE ÇALIŞAN KADINLARIN EN AZ ÜÇTE BİRİ ANNE YA DA KAYINVALİDEDEN YARDIM ALIYOR

Kadın işçilerin tamamı işgünlerinde evde yemek, temizlik, çocuk bakımı, ev toplama, bulaşık, çamaşır, ütü gibi ev işlerinden en az birini yaptığını ifade ediyor.

Kadın işçilerin üçte ikisi kas-iskelet sorunu yaşıyor. Bunu nörolojik sorunlar izliyor. Kadınların yüzde 78 boyun ve yüzde 69’u baş ağrısından şikâyetçi.

Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan imalat sanayisinde kadın işçilerin sorunlarına ilişkin rapor, çalışan kadınların, toplum ve aile hayatında karşılaştıkları sorunları daha ağır bir şekilde yaşadığını ortaya koydu. 

Çalıştıkları en az sekiz saatlik mesainin yanı sıra evde de çoğunlukla ev işi ve çocuk bakımını üstlenen kadınların en az üçte biri anne ya da kayınvalidesinden yardım almak durumunda kalıyor. Sendikanın İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Dairesi’nin koordinasyonunda, akademisyenlerin katkısı ile hazırlanan “Elektrik-Elektronik Sektöründe Çalışma Koşulları ve Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Kadın İşçiler Üzerindeki Etkileri: İşyeri Vaka Analizi” adlı çalışma, işçi sağlığı ve güvenliği açısından ihmal edilen bir bakış açısından, toplumsal cinsiyet bağlamında, imalat sanayisindeki kadınların sorunlarına ışık tutmayı hedefliyor.

ÇİFTE SÖMÜRÜ

Rapora göre ülkemizde işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında yürütülen çalışmalar, dünyada görülen kimi örneklerin aksine kadın işçilerin toplumsal cinsiyet rollerini görmezden gelmektedir. Kadınlar çalışma yaşamının içine girdiklerinde çocuk bakımı, yaşlı bakımı, ev içi işler gibi yüklerinden kurtulmuyor, hem işi hem de cinsiyet rollerini birlikte götürmeye çalışıyorlar. Zihnen ve bedenen daha fazla yoruluyorlar. Haliyle bu çifte emek sömürüsünün kadın işçi sağlığı üzerine olumsuz etkileri bulunmaktadır. 

Çalışma Birleşik Metal-İş Sendikası’nın örgütlü olduğu, elektrik alanında üretimi yapan ağırlıklı kadın işçilerden olduğu, 5-7 kişiden oluşan montaj hatlarında üretim yapanların bir işyerinde yapıldı. 

Araştırma, üretim bandındaki 101 işçiden 95’inin kadın olduğu ve kadın emeğinin yoğun bir biçimde kullanıldığı elektrikelektronik sektöründeki küçük parçaların üretiminin yapıldığı bir alanda faaliyet yürütmekte olan bir işyeri tercih edildi.

Araştırmada öne çıkan sonuçlar özetle şöyle:

- Evli olan kadın işçilerin üçte ikisi işlerin planlamasını da tek başına karar veriyor. 

- Kadın işçilerin tamamı işgünlerinde evde yemek temizlik, çocuk bakımı, ev toplama bulaşık, çamaşır, ütü gibi ev işlerinden en az birini yaptığını ifade ediyor. 

- Kadın işçilerin yarısı ev içi yüklerin paylaşılmadığını söylüyor. 

- Ev içi yüklerin paylaşıldığını söyleyenler toplamın yarısı iken, evli olanlarda bu oran dörtte bire gerilemektedir. 

- Evli olmayan beş kadın işçiden dördü kendilerine haftada 8 saat ve üzeri zaman ayırırken evli olanların yarısı kendine zaman ayırabiliyor. 

- Toplumsal cinsiyet rolleri kadınların sağlığını etkiliyor 

- 49 kadın işçinin 14’ü kayınvalide ya da anne desteği alıyor. 

- Altı saatin altında uyuyan kadın işçilerin sağlıkları daha kötü. 

- Kadın işçiler arasında evli olup işleri planlanmasında ortak karar alanlar, almayanlara göre, kendine zaman ayıranlar, ayıramayanlara göre, ev içi yükü paylaşılanlar, paylaşılmayanlara göre kendini daha sağlıklı hissediyor. 

- Kadın işçilerin üçte ikisi kas iskelet sorunu yaşıyor. Bunu nörolojik sorunlar izliyor. 

- Kadın işçiler yüzde 78 boyun, yüzde 76’sı bel, yüzde 61.5’i sırt ve yüzde 69’u baş ağrısı yaşıyor. 

- Fazla mesai yapan kadın işçilerde kas-iskelet hastalığı oranı yüzde 38 iken yapmayanlarda yüzde 14’tür. 

- Toplam çalışma süresi 8 yıl ve üzeri kadın işçilerde kas iskelet hastalığı yaşayanların oranı yüzde 41 iken altında yüzde 20’dir. 

- Evli olanlarda kas iskelet hastalığı yaşayanların oranı yüzde 39, evli olmayanlarda yüzde 14’tür. Buna karşın evli olmayanlarda omuz ağrısı evli olanlara göre daha sık karşılaşılan bir durumdur.