Tristan Harris ile Aza Raskin, İnsancıl Teknoloji Merkezi için Yuval Noah Harari ile bir söyleşi yapmışlar. Tan İnce ABD’den videosunu göndermiş. Birkaç kez izleyen Ülker İnce öve öve bitiremiyor. Ulus devlet ile milliyetçiliklerin oluşum yapısı üzerine Yuval Noah Harari’nin söyledikleri ilgimi çekti. Bu arkadaşın adını yeni duydum. Meğer Türkiye’de bile çok okunan bir yazarmış. Kitaplarını okumaya karar verdim.

Ülker Hanım’ın yaptığı kısa özeti birlikte okuyalım, bakalım ne çıkacak?

***

(Yuval, siyasetin en büyük sorusunun insanları nasıl doyururum, onlar için nasıl üretim yaparım sorusunun olmadığını, insanları nasıl bir arada tutarım sorusu olduğunu söylüyor ve insanları bir arada tutmakta ulusalcılığın olumlu rolünün ne olduğunu açıklıyor. 

Gezegenimizdeki bütün hayvanlar hemcinsleriyle işbirliği yaparlar ve yapmaları gerektiğini bilirler. Örneğin yunuslar, şempanzeler birlikte av yapar, bir düşmana karşı birlikte savaşırlar. Ama başka hayvanlara göre insanın bazı üstünlükleri vardır. Hayvanlar ancak sınırlı sayıda hemcinsiyle işbirliği yaparken insanların sınırsız sayıda hemcinsiyle işbirliği yapma yeteneği vardır. Bu bir.

İkincisi, hayvanlar ancak başka hemcinslerini tanıdıkları için onlarla işbirliği yaparken insanlar tanımadıkları hemcinsleriyle de işbirliği yaparlar..

Neandertaller biz Sapienslerden daha iri, daha güçlü yaratıklardı ama biz Sapiensler işbirliği yapmayı daha iyi biliyorduk. Onun için dünyaya biz egemen olduk.

İnsanların tanımadıkları hemcinsleriyle işbirliği yapmasını sağlamakta ulusalcılık önemli bir rol oynar. İnsanları bir arada tutmakta kullanılacak çok yararlı bir araçtır. Ulusalcılık yabancılardan nefret etmek değildir, hiç tanımadığınız milyonlarca yabancıyı sevmek demektir. Vergi ödersiniz çünkü bilirsiniz ki siz vergi öderseniz tanımadığınız pek çok yabancı daha iyi sağlık hizmeti, daha iyi eğitim alacaktır. 

Dünyada ulusalcılık kalmasa bence dünya çok daha barışçıl bir gezegen haline gelmez, tam tersine savaşların alabildiğine arttığı bir gezegen haline gelirdi.)  

***

Ben bu özetten şunları öğrendim:

1- İnsanlar, sınırsız sayıda insanla işbirliği yaparlar.

2- Bu işbirliğinde ulusalcılık çok önemli bir rol oynar.

3- Ulusalcılık başkalarını ötekileştirmemek, sevmek demektir.

4- Ulusalcılık, ulus devleti, ulusal devleti yaratmıştır.

***

Bir ulus devlet iki şekilde kurulur:

1- Devlet, ulustan önce vardır; ulus duygu ve düşüncesi devletin egemenlik alanında oluşur.

2- Aynı, özellikle de “etnik” soydan ya da yurttaşlıktan geldiklerini kabul eden bireyler birlilikte yaşama iradesiyle bir araya gelirler ve kendilerine bir devlet kurarlar.

Her iki durumda da birkaç kuşak boyunca, elverişli sosyo-ekonomik durumların ortaya çıkması ve siyasal benzeşmenin gerçekleşmesinden kaynaklanan yavaş bir oluşum söz konusudur.

***

Bütün imparatorluklar gibi Osmanlı devleti de çokuluslu bir devlettir. Şu anda bunların tamamı artik ulus devler durumundadır.

Fransa’da ulus devlet ortaçağdan itibaren oluşmaya başladı ve 1789’da tamamlandı.

Birçok eyaletten oluşan Almanya’da ulusal birlik 18 Ocak 1871 tarihinde kuruldu.

Roma’nın 1871’de başkent olmasıyla İtalyan Birliği  kuruldu.

Bir ulus devlet olan Türkiye Cumhuriyeti, 29 Ekim 1923’te kuruldu.

Bu dört ulus devletin ortak özelliği: Devleti kuran ya da devletin yarattığı ulus birçok etnisite birliğinden doğmuştur...

***

Ulus devlet bir mantık evliliğidir. Ulusu oluşturan etnisite topluluğunu bu mantık ve iyi niyetli kararlılık bir arada tutar. Bu mantık, bir ortak bilinç halinde var oldukça ulus devlet yaşar. Ulus devletlerin sınırları içinde yaşayan etnisitelerden birinin dili resmi dil olur. İki ya da daha fazla dilli ulus devlet yoktur. Ulus devletleri oluşturan etnisitelerden biri mensubiyetini ırkçı milliyetçiliğe dönüştürerek ötekileştirme hastalığına kapılırsa ulus devletin temelleri dinamitlenmiş olur.

***

“Muasırlaşma” (çağdaşlaşma) Cumhuriyetin ulusal kurucu ilke ve ülküsüdür. Üç Tarz-ı Siyaset’in “bir Osmanlı ulusu meydana getirmek”, “İslamcılığa dayanan bir devlet yapısı kurmak” ve “ırka dayalı bir Türk siyasal ulusculuğu meydana getirmek” ütopyaları ölü doğmuşlardı ama hortlakları günümüzde de siyasal ortamı zehirlemeyi sürdürüyor. Bu üç hortlağa Osmanlı Kürdistan (Kürt) Teali Cemiyeti, (Kürdistan Yükselme Derneği) hayalini de eklersek içinde bulunduğumuz ulusal bunalımın kaynaklarına ulaşırız.