Ege Adaları’na giderken yanıma (Türkçe olarak) sadece Falih Rıfkı Atay’ın Zeytindağı’nın bir yeni baskısını (Pozitif Yayınları, 2018) almıştım. İki kütüphanemde de Zeytindağı’nın birçok baskısı vardır. Sayfalarının boş yerleri notlarımla doludur.
***
Yanımda götürdüğüm kitabın içinden bir fotokopi çıktı. Bildiğim ve beni içeriğiyle çok onurlandıran bir yazı:
“Haftalık Bağımsız dergisinde (1-7 Kasım 2013; Sayı: 42) Esin Yüksel Dalay’a konuşan 91 yaşındaki ünlü gazeteci Bedii Faik yazarlarımız için ilginç değerlendirmeler yaptı:
‘...Orhan Kemal’i ben canlandırdım, ölecekti. Yaşar Kemal’in İnce Memed’inin müsebbibi de benim. Ona kalsa müstear isimle yayımlayacaktı ve bugünkü Yaşar Kemal olamayacaktı. Özdemir İnce’nin şiirlerini severdim şimdi de yazılarını seviyorum. Hürriyet’ten çıkardılar şimdi Aydınlık’ta yazıyor. Atatürk devrimlerini Falih Rıfkı’dan (Atay) sonra, Tevhidi Tedrisat’ı en iyi, en anlamlı yazan yazar. Başına bir şey geleceğinden korktuğum, adalete muhatap olur diye düşündüğüm insanların başında geliyor...’ ”
***
Bedii Faik, benim lise yıllarımda izlediğim gazete yazarlarından biriydi. Beni gazete yazılarımdan tanıyor olmasını düşünebilirdim ama şiirlerimle tanımasına çok şaşırdım. Adımı “Devrimci Cumhuriyet”in yazarı Falih Rıfkı Atay’ın yanında anması da benim için büyük bir onur. Benim de “Devrimci Cumhuriyet”in yazarı olma yolunda olduğumu söylüyor.
***
Zeytindağı’nı okurken de bu baskının sayfalarına notlar yazdım. Bazı yazılar tasarladım. Yazabilirim.
Her kitabın arka kapak yazılarını mutlaka okurum. Bununkini de okudum. Meğer Recep Tayyip Erdoğan da okumuş, gençlerimize tavsiye ediyor. Yayınevi kitabını şöyle tanıtıyor:
“Zeytindağı, insanın kanını donduran tarihi bir süreci, ‘bir imparatorluğun çöküşünü’ o zamana göre en duru Türkçe ile karşımıza getiriyor. Kitapta Mehmetçiğin Yemen’de, Aden’de, Kanal’da, Gazze’de, Arap Çölleri’nde nasıl kırıldığını, yenilgiden sonra bir vagon dolusu ‘mecidiye altınını’ bile nasıl bıraktığımızı hayretler içerisinde okuyacaksınız. Cemal Paşa’nın emir subayı olarak, o günlerde en yakınında olan Falih Rıfkı, Zeytindağı kitabıyla tarihimize bir ibret belgesi bırakırken, her biri bir destan olabilecek, askerlerin günlükleri ve adeta kumar masasında kaybedilen Ahmet’lerin, Mehmetlerin hikâyeleri tüylerinizi ürpertecek.”
Sonra kitabı okuyan dört kişinin kitap hakkındaki görüşleri yer alıyor:
***
“Osmanlı’nın son dönemlerini anlatan Zeytindağı isimli kitabı gençlerimiz mutlaka okusunlar.”
Recep Tayyip Erdoğan (Cumhurbaşkanı)
***
“Bu kitabı okumak adeta bir borçtur ve bir vazifedir.”
Behçet Kemal Çağlar
***
“Falih Rıfkı’nın son eseri Zeytindağı, Cumhuriyet devri edebiyatının en büyük hâdiselerinden birini teşkil etti. Falih Rıfkı’nın bize hatırlattığı devir, Türk milletinin geçirdiği ve geçirebileceği felaket devirlerinin en facialısı, en dehşetlisi ve ruha en çok bezginlik verenidir. Eğer, muharririn keskin ve yüksek zekâsı bu devir üstüne berrak bir aydınlık gibi aksetmemiş olsaydı, biz ona doğru başımızı çevirip tekrar bakmak arzu ve cesaretini kendimizde bulamayacaktık.”
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
***
“Zeytindağı’m seve seve okudum. Zaten başladıktan sonra bırakmak kabil değil. Bence bu yeni kitabında Falih Rıfkı’nın üslubu, öbür kitaplarından daha göz kamaştırıcıdır ve zannedersem en güzel haline vasıl olmuştur. Zeytindağı, bugünkü Türkçe ile ne kadar kuvvet// anlatım yapılabileceğine sağlam bir delildir.”
Nurullah Ataç
***
R.T.Erdoğan’ın, Nurullah Ataç, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Behçet Kemal Çağlar’ın sevdiği bir kitabı ve o kitabın yazarını sevmesi mümkün müdür diye düşündüm! (Arkası cumaya.)
