Cumhuriyeti ve demokrasiyi savunmak
Mehmet Şakir Örs
Son Köşe Yazıları

Cumhuriyeti ve demokrasiyi savunmak

22.04.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

TBMM’nin açılış günü olan 23 Nisan’ın yıldönümleri her daim önemlidir. Ama herhalde hiç bu dönemdeki kadar önemli olmamıştı! Çünkü toplum olarak millet egemenliğinin simgesi olan Meclis’in yeniden etkin olacağı günleri arıyoruz, özlüyoruz.

Cumhuriyet ve demokrasi değerlerinden uzaklaşıldığı, Meclis’in etkisizleştirildiği günümüz Türkiye’sinde; ulusal egemenliğin simgesi 23 Nisan’ı daha gür bir sesle ve daha büyük bir coşkuyla kutlamak gerekiyor. Otoriterliğe karşı Cumhuriyeti ve demokrasiyi savunmak; temel, güncel görevdir.

YOZGATLI ÇİFTÇİNİN DERSİ

Milli egemenlik haftasını yaşadığımız bugünlerde gündem olan, CHP’nin Yozgat mitinginde konuşan çiftçi Abdullah Ceyhan’ın sözlerini özellikle tarihe not düşmek gerekiyor. “Turpla, şalgamla devlet yönetilmez; adaletle yönetilir” seslenişi; yönetenlere-siyasetçilere adeta ders niteliğindeydi.

Yaşadığımız dönemi en yalın biçimde ifade eden bu sözleri, doğrusu çok önemsiyor ve kıymetli buluyoruz. Tam da millet egemenliğini konuştuğumuz günlere denk düşen çiftçimizin bilgece yaklaşımını, yürekten kutluyoruz. Bu yaklaşımın Anadolu’da dalga dalga yayılarak daha büyük etkileşim yaratacağını düşünüyoruz.

KONGRELERDEN MECLİS’E

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurtuluş ve kuruluş mücadelesinde, ulusal egemenlik kavramının önemli bir yeri var. Başta Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, kurtuluşa ve kuruluşa önderlik eden kadrolar; egemenliğin kayıtsız şartsız ulusun elinde olduğu şiarını tam anlamıyla benimsemişlerdi.

Bu süreçte Anadolu’da toplanan kongrelerin önemine dikkat çeken rahmetli Bülent Tanör hoca;

“Kuruluş”ta bu süreci şöyle değerlendirir: “Büyük savaşın yıkıcı sonuçlarını tam tersine

çevirmeyi başaran ülkelerden biri Türkiye oldu. Ülke tarihinde bir savaş ilk defa olarak

devrimci sonuçlar yarattı: Kurtuluş ve yeniden kuruluş. Aslında bu iki süreç iç içe geçmiştir,

diyalektik bağlarla birbirine kenetlenmiştir. Kurtuluş için savaşılırken, kuruluş olgusu da

hayata doğmuştu (1920). Kurtuluştan sonra da, kuruluş yeni bir yükseliş kazandı.”

HALKIN EGEMENLİĞİ

Aslında ülkemizin güçlü bir meclis geleneği vardır. Savaşın en zor dönemlerinde bile, kurtuluş mücadelesinin meşruiyeti, hukuku önemsenmiş ve Meclis çatısı altında hayata geçirilmiştir.

Değerli Emre Kongar hocamız, “21. Yüzyılda Türkiye” isimli eserinde, bu olguya dikkat çeker: “İstanbul’un askeri olarak işgalinden sonra, Mustafa Kemal, artık yeni bir Meclis kurma zamanının geldiğine karar verdi. Gerekli seçimler ve hazırlıklardan sonra, yeni Türk Devleti’nin ilk Ulusal Meclis’i 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara’da açıldı. Meclis başkanlığına Mustafa Kemal seçildi. Bu, ulusun hukuksal önderliği demekti.”

MECLİS’İN ÖNDERLİĞİ

İşte ulusal kurtuluşu ve yeniden kuruluşu sağlayacak zorlu mücadelede, halkın iradesi ve demokratik katılımı, böylece hayata geçirilmiş oluyordu. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinde önemli bir yeri olan 23 Nisan, sonraki yıllarda bayram olarak kutlanacak ve çocuklara armağan edilecekti.

Aslında bu anlamlı günün çocuklara armağan edilmesini önemsiyoruz. Ancak günümüzde, giderek bu gün ve bayram, tarihsel özünden, anlamından koparılarak, yalnızca çocuklara yönelik etkinliklerle kutlanır oldu. Cumhuriyetle bütünleşen ulusal egemenlik ve demokrasi kavramlarından giderek uzaklaşıldı.

PARLAMENTER SİSTEM

Oysa Cumhuriyeti, ulusal egemenliği ve demokrasiyi, en çok hatırlamamız, hatırlatmamız ve savunmamız gereken günlerden geçiyoruz. Bu kavramların önemini yeni kuşaklara aktarmalıyız.

Parlamenter demokratik sistemi sahiplenmeli, savunmalı ve yeniden talep etmeliyiz. Cumhuriyet değerlerinden, ulusal egemenlik ve demokrasiden vazgeçmeyeceğimizi herkese göstermeliyiz.

Başta ana muhalefet CHP ve onun lideri Özgür Özel ile cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu olmak üzere, yeni dönemin siyaset yapıcıları; makul sürede parlamenter sisteme dönüş hedefini toplumun önüne koymalı ve bunun sözünü vermelidir. Bu somut hedef, muhalefet güçlerinin ortaklaşmasını da kolaylaştıracaktır. 23 Nisan 1920’nin 105. yılı halkımıza kutlu olsun.

Yazarın Son Yazıları

İktidar İzmir’i kilitliyor!

Güzel İzmir, birçok bakımdan Türkiye’nin öncü kentidir. Yakın siyasal ve sosyal tarihimizde birçok ilk bu güzel kentte yaşanmıştır. O nedenle de her fırsatta, “İzmir Türkiye’nin batıya açılan kapısıdırpenceresidir” diyoruz.

Devamını Oku
26.12.2025
Emekliler...

Geçim ve barınma kaygısıyla ucuz otel odalarına sığınmak zorunda kalan emeklilerin durumu, günlerdir yüreklerimize kor düşürdü!

Devamını Oku
23.12.2025
‘Kooperatifler daha iyi bir dünya kurar’

ooperatifçilikle güçlü bir gönül bağımız var. Kuşaklar boyu üzüm üreticiliği ile uğraşmış ailemizin adeta genlerinde kooperatifçilik var. Biz de yıllar boyu hem bir çalışan hem de bir üretici olarak tarım kooperatifçiliğinin ve toplumsal mücadelelerin içinde bulunduk.

Devamını Oku
19.12.2025
Niobe’nin gözyaşları

Manisa’da dün gözyaşı adeta sel olup aktı!

Devamını Oku
16.12.2025
Tarım SOS veriyor!

Ülkemizin ekonomik-sosyal yaşamında yaşanan olumsuzluklardan en çok etkilenen kesimlerin başında tarım kesimi geliyor. Bu olumsuzluklar kırsaldan kente, üreticiden tüketiciye uzanarak gıda zincirinin tüm halkalarını kapsıyor.

Devamını Oku
12.12.2025
Emeğin asgarileşmesi

Ülkemizin kendine özgü ekonomi-politiği bağlamında; yılın son günlerinde çalışanları ve emeklileri maaş artış beklentisi sarar.

Devamını Oku
09.12.2025
Egeliler ‘Hadi gari’ diyor!

Ege ve Egeli ile özdeşleşmiş bir ifade vardır. Egeliler günlük yaşamda çok sık “Hadi gari” sözcüklerini kullanırlar. Bu ifade, içinde bulunulan duruma göre bazen bir hayret ifadesidir bazen de bir hareketlenme çağrısıdır.

Devamını Oku
05.12.2025
Halkın bütçesi

Bütçe görüşmeleri ve tartışmaları, ekonomi-politik değerlendirmeler açısından büyük önem taşır.

Devamını Oku
02.12.2025
CHP kurultayı ve Ege

Cumhuriyetin kurucu ve ülkemizin birinci partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 39. olağan kurultayı, bugün Ankara’da toplanıyor. 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde neredeyse bütün Batı Anadolu’yu CHP kırmızısına boyayan Egeli seçmenlerle CHP arasında çok köklü ve güçlü bağlar var.

Devamını Oku
28.11.2025
Umut ve direniş kurultayı

Günlerdir İBB iddianamesini ve CHP’ye yönelik yargısal kuşatmayı tartışıyoruz.

Devamını Oku
25.11.2025
Ekolojik yaşam savunucuları

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30) Brezilya Belem’de çalışmalarını sürdürürken ülkemizin ekolojik yaşam savunucuları da alanlara çıkıyorlar.

Devamını Oku
21.11.2025
Umudu örgütlemek ve büyütmek

Küresel kapitalizmin neden olduğu ve otoriter siyaset anlayışlarının daha da ağırlaştırdığı iktisadi ve siyasal bunalımlar, bütün dünyada katmerlenerek devam ediyor.

Devamını Oku
18.11.2025
Asfalyalar atmasın!

Kış mevsimi kendini hissettirmeye başladı. Kış mevsiminin oldukça zor ve zorlu koşulları var. Öncelikle ısınma ve giyinme giderleri dar gelirli ailelerin belini büküyor. İçinde bulunduğumuz koşullarda elektrikle ısınmaya çalışmak, aile bütçeleri açısından başlı başına bir yıkım haline geliyor.

Devamını Oku
14.11.2025
Küresel adaletsizlik ve otoriterlik

Emperyalizme karşı duruşun ve mücadelenin simgesi, Kurtuluş Savaşı’nın önderi Mustafa Kemal Atatürk’ü; vefatının 87. yılında saygıyla andık, anıyoruz.

Devamını Oku
11.11.2025
Yerele darbe!

Bir zamanlar yereli güçlendireceğiz, yereli daha çok yetkilendireceğiz diyerek iktidara gelenler, son dönemde tam tersi işlere yöneliyorlar.

Devamını Oku
07.11.2025
CHP ile uğraşmayı bırakın!

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk genel başkanı olduğu CHP, Cumhuriyetin kurucu ve ülkemizin birinci partisi.

Devamını Oku
04.11.2025
Doğa ve iklim uyarıyor!

Son dönemde doğa ve iklim koşullarındaki gelişmeler, değişimler günlük hayatımızı derinden etkilemeye başladı. Deprem tehlikesi ve iklim krizi artık hepimizi daha çok ilgilendiriyor. İzmir ve Ege Bölgesi de bütün bu gelişmelerden alabildiğine etkileniyor.

Devamını Oku
31.10.2025
Cumhuriyet ve demokrasi

Demokrasi, Cumhuriyetle birlikte düşünülmesi ve birlikte anılması gereken çoğulcu, halkçı yönetsel sistemdir, anlayıştır. Her ikisi de birbirini bütünler ve tamamlar.

Devamını Oku
28.10.2025
Ege’nin Cumhuriyet sevdası

Yeni bir Cumhuriyet bayramı kutlaması daha yaklaşıyor. Başta Ege ve Egeliler olmak üzere bütün halkımız, Cumhuriyetin 102. yaşını coşkuyla kutlamaya hazırlanıyor.

Devamını Oku
24.10.2025
‘Asgari’ hayatlar

Yıl sonu yaklaşırken çalışanların ve emeklilerin büyük çoğunluğunu yeni yıl maaş artışlarının telaşı sarar.

Devamını Oku
21.10.2025
Tarım ve gıda, temel sorun

Dün 16 Ekim Dünya Gıda Günü’ydü. Bu anlamlı gün nedeniyle uzmanlar ve ilgili kuruluşlar konuyla ilgili açıklamalar yaptılar.

Devamını Oku
17.10.2025
‘Metal fırtına’

Türkiye’nin emek tarihinde metal emekçilerinin çok ayrı bir yeri vardır.

Devamını Oku
14.10.2025
CHP’de il kongrelerinden olağan kurultaya

Türkiye’nin kurucu-ülkenin 1. partisi Cumhuriyet Halk Partisi, kongreler ve kurultay sürecini yaşıyor. Önce mahalle delegelerinin seçimi ile başlayan süreç, ilçe kongreleri ile devam etti. Şimdi sırada il kongreleri var.

Devamını Oku
10.10.2025
Halk siyaseti

TBMM’nin açılışı sonrasında ortaya çıkan fotoğraflar, siyaset çevrelerinde tartışılmaya devam ediyor.

Devamını Oku
07.10.2025
Halk silkeleniyor!

İktidarın muhalif belediyeleri yönetsel açıdan kuşatması ve mali olarak silkelemesinin faturası doğrudan halka çıkıyor. Muhalif belediye başkanlarınca yönetilen kentlerde yaşayanlar, bu silkelemelerden alabildiğine etkileniyorlar.

Devamını Oku
03.10.2025
Derin yoksulluk

Ülkemizde büyük çoğunluğun temel gündemini ekonomik sorunlar oluşturuyor.

Devamını Oku
30.09.2025
Toprağıma, zeytinime dokunma!

Ege’de çevre sorunları ile birlikte çevre mücadelesi de büyüyor. Özellikle Muğla yöresinde kömür ve maden çıkarma amaçlı doğaya müdahaleler sürüyor. Ege’nin simge ağacı zeytin başta olmak üzere tarım ve orman alanları zarar görüyor. Verimli tarım toprakları yok ediliyor.

Devamını Oku
26.09.2025
‘Ev-Genç’liler!

Geçmiş dönemlerde siyasal ve toplumsal alanlarda gençlikten söz edilirken usa önce “Dev-Genç” gelirdi.

Devamını Oku
23.09.2025
Üreticiye darbe üstüne darbe!

İçinde bulunduğumuz aylar, Ege’nin tarım kesiminde hasat dönemidir.

Devamını Oku
19.09.2025
Siyasal direniş

Ülke ve halk olarak çok ilginç günlerden geçiyoruz.

Devamını Oku
16.09.2025
İktidar, İzmir’e kör ve sağır!

Ülkemiz genel anlamda zor ve zorlu bir dönemden geçiyor. Başta siyasal ve toplumsal gerginlikler olmak üzere, pek çok sorun halkı olumsuz etkiliyor. Ekonomik-sosyal sorunların dayanılmaz ağırlığı, yurttaş çoğunluğunun günlük yaşamını adeta bir cendereye dönüştürüyor.

Devamını Oku
12.09.2025
Yeniden kurtuluş ve kuruluş

Bugün 9 Eylül İzmir’in kurtuluş günü

Devamını Oku
09.09.2025
‘Uçun kuşlar uçun İzmir’e doğru...’

Güz döneminin başlangıcı olan eylül ayını doğrusu çok severiz. Yaz aylarının aşırı sıcağından, rehavetinden, tatil havasından çıkışı ifade eder.

Devamını Oku
05.09.2025
Barış arayışı ve mücadelesi

30 Ağustos Ulusal Bağımsızlık Günü ile 1 Eylül Dünya Barış Günü’nü ardı ardına kutladık. Ulusal Kurtuluş Savaşı ile bağımsızlığını kazanmış ve Cumhuriyeti kurmuş bir ülkenin yurttaşları olarak ulusal bağımsızlık ve barış günlerini birlikte kutluyor ve ortaklaşa sahipleniyoruz.

Devamını Oku
02.09.2025
İzmir Fuarı, Cumhuriyetin halk okuluydu

İşte yine İzmir’in “fuar günleri” geldi. Bizler, İzmirliler olarak bir İzmir Enternasyonal Fuarı’na (İEF) daha ulaşmanın sevincini yaşıyoruz.

Devamını Oku
29.08.2025
‘Daima Demokrasi’

Dünyada otoriter liderler arttıkça ve otoriterlik tırmandıkça, demokrasinin değeri-önemi daha iyi anlaşılıyor.

Devamını Oku
26.08.2025
Aydın’da yeni dönem

Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun CHP’den istifa edip iktidar partisine geçmesinin yankıları sürüyor.

Devamını Oku
22.08.2025
Emek vurgunu!

Ülkemizde emeğiyle, alın teriyle geçinmek zorunda olan geniş toplumsal kesimler, en zor ve zorlu dönemi yaşıyorlar.

Devamını Oku
19.08.2025
‘Üzüm bizim canımız...’

‘Üzüm bizim canımız...’

Devamını Oku
15.08.2025
CHP'de örgütsel yenilenme

Cumhuriyet Halk Partisi’nde (CHP) kongreler-kurultay süreci başlıyor.

Devamını Oku
12.08.2025