“Erdoğan’ın ikinci Muhteşem Yüzyıl çıkışını yaptığı Türkiye İnovasyon Haftası bir skandala sahne oldu” diyordu haber: “Başbakan’ın gelişi öncesi fuardaki moda ürünleri ve çıplak, cansız mankenler aşırı müstehcen oldukları gerekçesiyle kaldırılırken ürünlerin sergilendiği cansız mankenlerde Başbakan’ın huzuruna çıkarmadan önce değişiklik yapıldı. Mankenin kafası, kolları ve bacakları kesilirken üzerilerine kumaş giydirildi… Çıplak, cansız mankenler üzerinde sergilenen ürünler TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi tarafından müstehcen bulundu ve ziyaretinden hemen önce, Başbakan’ın huzuruna çıkmaya uygun hale getirildi. Mankeni hazırlayan sanatçı durumdan haberdar edilmedi.”\n

Sadece “Taraf”ta gördüğüm bu haber, “Erdoğan’a bacaksız, ‘edepli’ manken” başlığı ile birinci sayfadan kullanılmış. \n

Duruma karşılık gelen başlık oysaki tam yukarıdaki gibi “Erdoğan’a ‘İslamcı’ manken” ya da “İran molla usulü manken” olmalıydı… \n

Kadın mankenlerin orasını burasını testereyle keserek ucubeleştirmek; tabiri caizse “iğdiş etmek”… şimdiye dek sade şeriat ülkesi İran’da görülen bir yöntem çünkü. \n

İran olmayız diyene duyurulur\n

“Türkiye asla İran olmaz!” iddiasındakiler; bu yaşananlara gözlerini kapayadursun, İran tarzı pratikler hayatımıza girdi bile. Girmekle de kalmadı, geniş oranda kanıksandı. Baksanıza, Taraf dışındaki hiçbir gazete, haberi kullanmadı… \n

Kadın fobisine ve kadın düşmanlığına tavan yaptıran bu molla vahşeti hakkında birkaç yıl önce hüzünlü bir İran belgeseli izlemiştim... \n

Belgeselin yapımcısı gazeteci Firuze (Khosrovani) Hüsrevani’yi de bizatihi İran’da yaşayan bir dost aracılığıyla tanıdım. \n

Festivallerde ödül üzerine ödül toplayan 2007 yapımı “Rough Cut/Kaba Kesim” isimli belgeselinin Hüsrevani bir “metafor/gönderme” olduğunu söylüyordu: \n

Cinselliğinden, hatlarından arındırılan “İran usulü kafasız, kolsuz, göğüssüz kadın mankenler”; dinci rejimin kadın düşmanı politikalarının somut birer dışavurumuydu. \n

Mollaların, cansız mankenlere açtığı amansız savaşı ilk kez böyle Firuze’den öğrenmiştim. \n

İran’a gitmişliğim vardı. Ancak çarşı pazar gezerken tesettür vitrinlere yakın plan göz atmadığım için fark etmemişim. İran rejimi meğerse sokaktaki kadınlar gibi, vitrinlerdeki cansız kadın mankenlere de sayısız yasak getiriyormuş. \n

Kadın mankenlerin tesettürsüz kullanımı yasak olduğu gibi, kadın vücuduyla da doğrudan örtüşmesi/dişilik çağrışımı yapması engelleniyormuş. \n

Kadın vücudunun mankenlerle somut temsili zira, erkeği şehvete teşvik edip günaha sokuyormuş.\n

Yozlaştırıcı Batı etkisinin aracı olarak görülen mankenlerin uzuvlarının, ar-hayâ duygularını korumak adına kesilmesi alabildiğine yaygın ve sıradanmış... \n

‘Molla inovasyonu’\n

İran’daki cansız mankenlere böyle resmen “şişme bebek etkisi” yaratır endişesiyle toptan sakatlama uygulandığını Firuze’den öğrendiğimde ağzım bir karış açık kalmış, dehşet yaşamıştım. \n

“İnovasyon Haftası” olarak anılan trend yaratıcı bir fuarda, ülkemde de bu molla yöntemlerine başvurulacağı nereden aklıma gelsin? \n

İnovasyon Haftası böylelikle sahici bir inovasyon niteliği kazandı ve molla usulü inovasyona konu oldu. Muhteşem Yüzyıl’a sansür seferberliğinden sonra, molla yöntemleri damardan devreye girdi. \n

Seri katil canavarı gibi\n

Firuze’nin “Kaba Kesim” belgeselini, yaptığımız sohbetin üstüne izledim. \n

Cansız mankenlerin akıl dışı serüvenini konu alan belgesel, rejimin konjonktürel gelgitlerinin özeti gibiydi. \n

Açılım dönemlerinde kurallar gevşetildiğince mankenler “kadınlaşıyor”; sertleşme dönemlerinde kafasız, göğüssüz canavarlara / hayaletlere dönüşüyordu…\n

Firuze Hüsrevani, bilhassa sakatlanan bu ürkütücü-grotesk kadın manken vücutların üretildiği atölyeleri ziyaret ediyor, mankenlerin “iğdiş ediliş şekillerini” inceliyordu. \n

Manken uzuvlarının testereyle kesiliş sahneleri özellikle etkileyiciydi… \n

Göğüsler kâh yerlerinde yuvarlak delikler bırakacak şekilde oyuluyor, kâh iki göğüs birleştirilerek sürreel “raflara” dönüştürülüyordu… \n

İran’da gösterimi yasak belgeselin bu görüntüleri, insanda kadın deşen Jack misali; rejim onayı ile yapılan seri canavarlık izlenimi yaratıyordu… \n

Türkiye’deki film festivallerine Hüsrevani’yi davet etmek artık farz oldu. \n

Bu canavarlık ne yazık ki bundan böyle bizim dünyamızın da parçası. \n

“Rough Cut/Kaba Kesim”e denk düşerseniz sakın kaçırmayın.