Başyücelik hutbesi
Nilgün Cerrahoğlu
Son Köşe Yazıları

Başyücelik hutbesi

17.08.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

"İslam inkılabının ana kanun maddesi şudur: Bütün kanunlar Allah’ın emirlerine uygun ve bağlı olarak insani selim duygu ve düşünceye dayanır. Ve Allah’ın kanunlarına karşı akli, ruhi, ilmi hiçbir itiraz ve temyiz bulunamaz.

İslam inkılabı gerçekleştirildikten sonra, hâkimler artık ‘Her şey, her düstur, Allah’ın emirleri içinde olacaktır’ ilkesine göre karar vereceklerdir.”

Bu satırları Atahan Ünal’ın çok yakın zamanda yitirdiğimiz Altan Öymen’le gerçekleştirdiği “Kuşaklar Arası” isimli nehir söyleşisinden aldım.

Ünal, Öymen’e “2017’de yapılan rejim değişikliğini nasıl değerlendirdiğini” soruyor, Öymen 2017’de rejimin “fiilen” değiştirildiğinin altını çiziyor. Şu anki yönetim sisteminin, mutlakiyet dönemlerindeki padişahlık sistemine benzediğini, bu itibarla mevcut durumu “cumhuriyetçiliğimizin bir evresi olarak değerlendiremeyeceğini” belirtiyor.

Diğer deyişle “cumhuriyet döneminin dışına çıkan bir evreden” söz ediyoruz.

Filin tarifine benzeyen bu adı konmamış, belirsiz sistem, “neyin nesidir diye sorarsan” diyerek devam ediyor 20. yüzyılın ikinci yarısından 21. yüzyılın ilk çeyreğine dek tarihin tanıklığını yapan usta gazeteci Öymen ve Necip Fazıl Kısakürek’in “başyücelik modeli”ne atıf yapıyor.

Laik kesimlerde gereğince ilgi görmeyen ve incelenmeyen bu “başyücelik sistemi”nin AKP iktidarının ilham kaynağını oluşturduğunu, bunun damardan bir “siyasi İslam modeli” olduğunu anlatıyor.

1940’LARDA TETİKLENMİŞ

NFK’in özetle 1940’lar sonundan başlayarak adalet sistemi, kadın hakları, basın özgürlükleri, dış politika bağlamında kurguladığı karşıt rejim ilkeleri, kuralları ile bir geniş programın ana hatlarını belirlediğini, bunu bir “başyücelik devleti” olarak tanımladığını ve “başyüce devlet başkanı” yetkilerinin de her alanı kapsayacak denli geniş tanımlandığını ifade ediyor. Ardından NFK metinlerden alıntılar yapıyor.

“Başyüce”nin, “terbiye, edep, zevk, güzellik” gibi başlıklar dahil olmak üzere her konuda yaptırım getiren sınırsız yetkilerle donatıldığı sistem mucibince, “başyücelik emirleri” doğrultusunda “felaket” tabir edilen “matbuat hürriyeti”nin “men edilmesi” uygun bulunuyor.

“Heykel”, “putçuluk” kontenjanından baş yasaklar arasında sıralanıyor.

“Çocuksuz insana hayat ve saadet hakkı” tanınmıyor.

Buna karşın “büyük ümmet hedefi" çizgisinde “üreme” ve gereğinde “vatan gölüne dahil edilmek üzere sınır dışından göçle nüfus artışının teşviki” öneriliyor.

Öymen, 1950’ler başından itibaren ilkeleri ve kuralları ile kamuoyuna duyurulan bu projenin (ABD’de bugün Trump sağına yol gösteren “Project 2025” misali gibi tıpkı!) bir ideolojik kaynak ve pusula, rehber oluşturduğuna dikkat çekiyor.

‘İSLAMA AYKIRI KANUN KALKACAK’

Bunları, kadınların, Medeni Kanun’da tanınan eşit miras hakkının karşısına çok kesin ve sert bir dille şeri hükümleri getirip dayatan Diyanet’in son hutbesi ile hatırladım.

Öymen’in işaret ettiği gibi başyücelik sistemine adım atmamış olsak, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, anayasa güvencesindeki Medeni Kanun boyunduruğuna böyle tek başına meydan okuyabilir mi?

“Rabbimizin koyduğu miras ölçüsünü değiştirmek ilahi adalete aykırıdır” sözleriyle laik düzeni doğrudan hedef alabilir mi?

“İlahi adalet” ile “hukuk devletinin bel kemiğini oluşturan laik adalet düzenini” 180 derece karşı karşıya getirebilir mi?

Demek yüz yıl tanığı Öymen’in haberciliğini yaptığı üzere, köklü bir değişim, dönüşüm içerisindeyiz.

Bu, öyle sıradan bir hutbe değil.

“Giyinik çıplaklar” sözleriyle keza gene hedef alınan kadınların giyim özgürlüklerine yönelik 15 gün önceki işaret fişeği hutbe ile yan yana getirildiğinde, hafife alınmayacak bir dönüm noktasına gelindiği anlaşılıyor.

Diyanet’in “kul hakkı” buyruğu uyarınca -erkek aile bireylerinin baskısıyla- eşit mirastan mahrum bırakılan kadın, mahkemelerde nasıl bir ortam ve tabloyla karşılaşacak?

Yasalar çerçevesinde kadının medeni haklarını korumak ve kollamakla mükellef mahkemeler de bundan böyle “ilahi adalete” karşı mı çıkmış sayılacak? Diyanet İşleri’nin “kul hakkı kriterleri” mucibince yoksa, mağdur durumdaki kadına “Hadi git amcanla, dayınla, kardeşlerinle anlaş. Bizi meşgul etme!” mi denecek?

Necip Fazıl’ın “Başyücelik ideolocyası”nda serd ettiği üzere hâkimler de artık “Her şey, her düstur, Allah’ın emirleri içinde olacaktır” ilkesine geçiş mi yapacaklar? Gelecek hutbeler bunu mu hedefleyecek?

90’lı yıllarda Abdullah Gül, daha Refah Partisi genel başkan yardımcısıyken yaptığımız bir söyleşide bana doğrudan “İslama aykırı kanun kalkacak” diyerek eklemişti:

“Türkiye de geçerli kanunlar arasında, İslama aykırı olan da var olmayan da. Aykırı olanlar baskıdır. Baskı kalkacak!”

Kimse şimdi “takiye” falan demesin.

Siyasal İslamcılar kendilerini hiç gizlemedi.

Kazanılan haklara gereğince sahip çıkmayan, çıkamayan... maalesef ki laik kesimler oldu.

Yazarın Son Yazıları

Epstein: Körlerin fil tarifi

“Gerçeklerin, çoğumuzun gözünden kaçan bir yapısı var”...

Devamını Oku
23.11.2025
BBC’ye darbe... Faşizme kayış

İngiliz yazar Ian McEwan uyarıyor...

Devamını Oku
16.11.2025
Mamdani tarih yazdı

Turhan Selçuk’un çok sevdiğim bir karikatürü vardır: Küçük balıklar bir araya gelip devasa bir köpek balığını kovalar.

Devamını Oku
09.11.2025
Mamdani kasırgası

Annesi Mira Nair...

Devamını Oku
02.11.2025
Kaddafi’nin İntikamı

Mezardan yükselen intikamlar bunlar...

Devamını Oku
26.10.2025
Ortadoğu’da altın çağ...

Shehadeh Dajani’nin yüzü hâlâ gözlerimin önünde...

Devamını Oku
19.10.2025
Nobel’in prestiji çakıldı

Michael Wolff... Trump döneminin kara kutusu.

Devamını Oku
12.10.2025
Geç olmadan

"87 yaşındayım" diyor Jane Fonda...

Devamını Oku
05.10.2025
Meşruiyet nedir?

“Cesur bir adım atalım ve ona (Cumhurbaşkanı Erdoğan’a!) bire bir ilişki temelli gereksinim duyduğunu verelim. O nedir? Meşrutiyet!”

Devamını Oku
28.09.2025
Trump’ın korku imparatorluğu

Sizler bu satırları okurken Trump Amerika’sı geçen hafta içinde öldürülen radikal sağ aktivist Charlie Kirk’ü ulusal törenlerle uğurluyor olacak.

Devamını Oku
21.09.2025
Hedef muhalefeti yok etmek

Amaç, muhalefeti etkisizleştirmek ve işlevsizleştirmek...

Devamını Oku
14.09.2025
Titanik’te olmak

Proizvol ve prodazhnost... Rusça iki sözcük.

Devamını Oku
07.09.2025
Hür dünyanın sonu

Prodi’yi hatırlarsınız...

Devamını Oku
31.08.2025
Midas’ın Kulakları

Çocukluğumda “Midas’ın Kulakları” diye çok ünlü bir oyun vardı.

Devamını Oku
24.08.2025
Başyücelik hutbesi

İslam inkılabının ana kanun maddesi şudur: Bütün kanunlar Allah’ın emirlerine uygun ve bağlı olarak insani selim duygu ve düşünceye dayanır.

Devamını Oku
17.08.2025
Epstein Vakası

"Epstein vakası ABD siyaset kültüründe merkezi bir komplo kertesine erişti, bu gidişle Kennedy suikastı mitosu ile yarışır” diyor Michael Wolff.

Devamını Oku
10.08.2025
Kara düzen

II. Trump badiresine karşı Başkanlık yarışına girmek cüretini gösteren Demokrat Parti adayı Kamala Harris ilk kez konuştu ve...

Devamını Oku
03.08.2025
Sevgili Altan bey

Sevgili Altan bey

Devamını Oku
27.07.2025
Siyasette gerçeklik yok oldu

“ Otokratlar rakiplerini artık öldürmüyor” diyor Anne Applebaum ve devam ediyor...

Devamını Oku
20.07.2025
Grok zamanlarında yaşamak

Bir arkadaşımdan geldi. Instagram iletisi... ’70 li yıllar. Bikinili dört kadın güneşin altında mutlu mesut uzanmış.

Devamını Oku
13.07.2025
Zohran efsanesi

Faşizm gemi azıya aldıkça, çarenin yerel siyasetten geçtiği anlaşılıyor.

Devamını Oku
06.07.2025
Venedik’te düğün

Thomas Mann “Venedik’te Ölüm”ü tam Birinci Dünya Savaşı arifesinde, bir “çöküş” hikayesi olarak kaleme almıştı. “Belle époque/Muhteşem devir”tabir edilen 19. yüzyıldaki 2. sanayi devriminin sonu ile 20. yüzyıl başının sonsuz istikrar, refah ve özgüven çağı sonlanmış, baş döndürücü teknolojik değişimlerle toplumun değerler skalası değişmişti.

Devamını Oku
29.06.2025
İsrail’in ‘pis işleri’

Deyim, Almanya’nın yeni Şansöylesi Friedrich Merz’e ait. Bir haftadır Mertz’in şok...şok...şok bu sözleri konuşuluyor.

Devamını Oku
22.06.2025
Trump’ın ‘oyuncak askerleri’

14 Haziran’da Washington’da bir kutlama için, yerleri dolduracak yedeklere ihtiyaç var.

Devamını Oku
15.06.2025
Dekadans

Donald Trump, Beyaz Saray’a çıktığı ilk yıllarda, “New York’un ortasında, 5. caddede çıkıp birini vursam bir tek seçmen kaybetmem!” demişti.

Devamını Oku
08.06.2025
Kurşun hızı

Adına “muzzle velocity” diyorlar. Deyimi siyasi jargona sokan isim Trump’ın “karanlık prensi” Steve Bannon.

Devamını Oku
01.06.2025
Habeas Corpus nedir?

“Habeas Corpus nedir? Tanımlar mısınız?”

Devamını Oku
25.05.2025
Arabistanlı Donald’ın evreni

İç gerilimlerin cümlemizi sersem ettiği, burnumuzun ucunu göremez hale getirdiği Türkiye’nin dışında bir dünya var.

Devamını Oku
18.05.2025
Trump Vatikan’a da göz dikti

Trump Vatikan’a da göz dikti

Devamını Oku
11.05.2025
Psikolojik harekât

Psikolojik harekât

Devamını Oku
04.05.2025
Vatikan’da dönüm noktası

Vatikan’da dönüm noktası

Devamını Oku
27.04.2025
Romancının ölümü

Romancının ölümü

Devamını Oku
20.04.2025
Starmer’ın sessizliği

Starmer’ın sessizliği

Devamını Oku
13.04.2025
İmamoğlu ‘rakip’ olmasaydı...

İmamoğlu ‘rakip’ olmasaydı...

Devamını Oku
06.04.2025
Pikachu’nun anlattıkları...

Pikachu’nun anlattıkları...

Devamını Oku
30.03.2025
Kafka senaryosu

Kafka senaryosu

Devamını Oku
23.03.2025
Avrupa'da neler oluyor?

Avrupa'da neler oluyor?

Devamını Oku
16.03.2025
Avrupa’da yeni kavşak

Avrupa’da yeni kavşak

Devamını Oku
09.03.2025
Yeni bir dünyaya doğru

Yeni bir dünyaya doğru

Devamını Oku
02.03.2025
Çirkin Amerikalı

Çirkin Amerikalı

Devamını Oku
23.02.2025