Habeas Corpus nedir?
Nilgün Cerrahoğlu
Son Köşe Yazıları

Habeas Corpus nedir?

25.05.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

“Habeas Corpus nedir? Tanımlar mısınız?”

Omuzlarına sallandırdığı saçların çerçevelediği ağır makyajlı yüzde belli belirsiz bir ünlem işareti seziliyor. Ve “Kızılcık Şerbeti” Nilay’ın annesi Serap’ı çağrıştıran geçkin Barbie, takma kirpikleri arasından yanıtlıyor:

“Habeas Corpus, başkanın anayasal olarak ülkeden istediği kişiyi uzaklaştırma hakkıdır.”

Soruyu soran da bir kadın..

“Stop” deyip “Barbie”yi durduruyor: “Cevabınız yanlış. Sizi kesmek zorundayım!”

Yer: ABD Kongresi.

ABD’de İçişleri Bakanlığı’na karşılık gelen “iç güvenlik bakanlığı” icraatlarını sorgulayan bir oturum bu.

Oturumu Demokrat Parti senatörü Maggie Hassan yönetiyor.

“Şerbo”nun Serap’ının neredeyse ikizi gibi duran “İç Güvenlik Bakanı” Kristi Noem sorguya çekiliyor.

Harvard Üniversitesi’nden tez elden yabancı öğrencilerin gönderilmesini isteyen Noem’e, “Hukuk 101” öğrencisi gibi “Habeas Corpus”un sorgu sual edilmesinin nedeni, Kristi’nin temel hak ve özgürlükleri baştan sona yok sayan icraatları.

Geri planı 800 yıl öncesinin Magna Carta’sına dayanan Habeas Corpus, ABD anayasasının teminat altına aldığı en temel haklardan biri.

Noem’in Habeas Corpus’la 180 derece zıt anlamdaki “Kral bildiğini okur!” mahiyetindeki yanıtına karşılık, Maggie Hassan, deneyimsiz bir öğrenciyle konuşur gibi devam ediyor:

“Habeas Corpus, meşru olarak temellendirilen yasal gerekçeler olmaksızın hiç kimsenin hapse atılamayacağını ifade eden hukuk ilkesidir”.

Ardından ekliyor:

“Bu ilke göz ardı edildiğinde, herkes beyhude yere hapse atılabilir. Habeas Corpus’un varlığı, insanların yasa dışı biçimde hapsedilmesini engellemektir. Bu, ABD ve de demokratik ülkeleri, Kuzey Kore benzeri ülkelerden ayıran köşe taşı bir hukuk ilkesidir

KÖPEĞİNİ VURMUŞTU

Noem Kristi giydiği, çıkardığı ve de MAGA’cılığı denli, sadist uygulamaları ile manşetlerden hiç inmeyen bir isim.

Geçen yaz, “emirlerine itaat etmediği için köpeğini vurduğunu” açıklamıştı.

Trump, ödüllendirircesine kendisini “İç Güvenlik Bakanı” yaptı.

Hemen akabinde elleri, ayakları zincirli göçmenlerin askeri uçaklarla “yeni Guantanamo” olarak anılan El Salvador zindanlarına nakliye edilmesine tanık olduk.

“Özel efekt” gibi verilen zincir şakırtıları arasında gerçekleştirilen bu korkunç insanlık dışı operasyon yetmezmişçesine, Kristi... El Salvador zindanlarını yerinde gidip teftiş etti. Teftişini, kümes hayvanları gibi kafeslere doldurulmuş yarı çıplak tutsaklar önünde poz vererek ardından medyaya servis etti.

Terörist olmayan, suçları gerçekte yalnız göçmen olmak olan, yaşadıkları şok nedeniyle gözleri yuvalarından uğrayan tutsaklar önünde gestapo misali pozlar veren Noem, daracık jeani, açık bıraktığı uzun saçları üstünde taşıdığı beyzbol şapkası ve kolundaki 50 bin dolarlık altın Roleks saatiyle tarihe geçti.

Demokrat partili New Hampshire senatörünün Kristi’yi şimdi “Habeas Corpus diye bir şey var. Haberin var mı?” diye sıkıştırması bundan.

Habeas Corpus geçerli olduğu zaman insanları yargı hükmü olmaksızın derdest ederek tutuklamak mümkün olmuyor.

Şahsın tutuklama öncesinde “bedeniyle” (Latince’de Habeas Corpus ‘bedenen mevcutlu’ anlamına geliyor!) mahkemeye çıkartılması gerekiyor.

Kristi’nin “El Salvador tutuklamaları”, bu bağlamda hukuk dışı olduğu gibi, Türkiye’de çok konuşulan Rümeysa Öztürk vakasının da hakeza Habeas Corpus’u ayaklar altına aldığı ve salt “biz ve onlar” algısı için servis edildiği ifade ediliyor.

Tüm bu uygulamaların altında imzası olan bakanın bu anayasal ilkenin varlığından tümüyle habersiz olması, ayrıca skandal sayılıyor.

ADİL YARGILANMANIN ÖNŞARTI

Yorumcular, “Eğer korku duymuyorsanız, korkmalısınız!” diyorlar; “Zira bir kişinin Habeas Corpus ilkesinin ihlal edilmesi, herkesin bu prensipten mahrum olması ve hükümranın kaprisi ile demir parmaklıkları boylaması riskini kapsar. Habeas Corpus, hükümet gücünün silaha dönüşmesinin önlenmesi ve adil yargılanma hakkının önkoşuludur.”

ABD gündemini artık yakalamak ve şok... şok olanları birer birer anlatmaya sayfalar yetmez.

Başkanın “yolsuzluklar geçidi” olarak cereyan eden Ortadoğu gezisi ve de pastanın üzerindeki çilek olarak anılan son 400 milyon dolarlık “jet rüşveti” tartışmaları bitmeden, döner dönmez “100 milyon dolarlık memecoin bağışı” karşılığında Washington’da bir de yemek tertiplemesi, Beyaz Saray’ın adeta artık “en yüksek el arttırana” peşkeş çekildiği iddialarına neden oldu.

Bu durumda Demokratlar 2026 ara seçimlerini “3 C” üzerinde referanduma dönüştürmeyi planlıyor:

“Corruption (çürüme), chaos (kaos), cruelty (zulüm)”.

En büyük sorun liderlik: Bernie Sanders çok yaşlı, Alexandria Ocasio Cortez çok sol ve heyhat yeni bir Obama yok!

Yazarın Son Yazıları

Epstein: Körlerin fil tarifi

“Gerçeklerin, çoğumuzun gözünden kaçan bir yapısı var”...

Devamını Oku
23.11.2025
BBC’ye darbe... Faşizme kayış

İngiliz yazar Ian McEwan uyarıyor...

Devamını Oku
16.11.2025
Mamdani tarih yazdı

Turhan Selçuk’un çok sevdiğim bir karikatürü vardır: Küçük balıklar bir araya gelip devasa bir köpek balığını kovalar.

Devamını Oku
09.11.2025
Mamdani kasırgası

Annesi Mira Nair...

Devamını Oku
02.11.2025
Kaddafi’nin İntikamı

Mezardan yükselen intikamlar bunlar...

Devamını Oku
26.10.2025
Ortadoğu’da altın çağ...

Shehadeh Dajani’nin yüzü hâlâ gözlerimin önünde...

Devamını Oku
19.10.2025
Nobel’in prestiji çakıldı

Michael Wolff... Trump döneminin kara kutusu.

Devamını Oku
12.10.2025
Geç olmadan

"87 yaşındayım" diyor Jane Fonda...

Devamını Oku
05.10.2025
Meşruiyet nedir?

“Cesur bir adım atalım ve ona (Cumhurbaşkanı Erdoğan’a!) bire bir ilişki temelli gereksinim duyduğunu verelim. O nedir? Meşrutiyet!”

Devamını Oku
28.09.2025
Trump’ın korku imparatorluğu

Sizler bu satırları okurken Trump Amerika’sı geçen hafta içinde öldürülen radikal sağ aktivist Charlie Kirk’ü ulusal törenlerle uğurluyor olacak.

Devamını Oku
21.09.2025
Hedef muhalefeti yok etmek

Amaç, muhalefeti etkisizleştirmek ve işlevsizleştirmek...

Devamını Oku
14.09.2025
Titanik’te olmak

Proizvol ve prodazhnost... Rusça iki sözcük.

Devamını Oku
07.09.2025
Hür dünyanın sonu

Prodi’yi hatırlarsınız...

Devamını Oku
31.08.2025
Midas’ın Kulakları

Çocukluğumda “Midas’ın Kulakları” diye çok ünlü bir oyun vardı.

Devamını Oku
24.08.2025
Başyücelik hutbesi

İslam inkılabının ana kanun maddesi şudur: Bütün kanunlar Allah’ın emirlerine uygun ve bağlı olarak insani selim duygu ve düşünceye dayanır.

Devamını Oku
17.08.2025
Epstein Vakası

"Epstein vakası ABD siyaset kültüründe merkezi bir komplo kertesine erişti, bu gidişle Kennedy suikastı mitosu ile yarışır” diyor Michael Wolff.

Devamını Oku
10.08.2025
Kara düzen

II. Trump badiresine karşı Başkanlık yarışına girmek cüretini gösteren Demokrat Parti adayı Kamala Harris ilk kez konuştu ve...

Devamını Oku
03.08.2025
Sevgili Altan bey

Sevgili Altan bey

Devamını Oku
27.07.2025
Siyasette gerçeklik yok oldu

“ Otokratlar rakiplerini artık öldürmüyor” diyor Anne Applebaum ve devam ediyor...

Devamını Oku
20.07.2025
Grok zamanlarında yaşamak

Bir arkadaşımdan geldi. Instagram iletisi... ’70 li yıllar. Bikinili dört kadın güneşin altında mutlu mesut uzanmış.

Devamını Oku
13.07.2025
Zohran efsanesi

Faşizm gemi azıya aldıkça, çarenin yerel siyasetten geçtiği anlaşılıyor.

Devamını Oku
06.07.2025
Venedik’te düğün

Thomas Mann “Venedik’te Ölüm”ü tam Birinci Dünya Savaşı arifesinde, bir “çöküş” hikayesi olarak kaleme almıştı. “Belle époque/Muhteşem devir”tabir edilen 19. yüzyıldaki 2. sanayi devriminin sonu ile 20. yüzyıl başının sonsuz istikrar, refah ve özgüven çağı sonlanmış, baş döndürücü teknolojik değişimlerle toplumun değerler skalası değişmişti.

Devamını Oku
29.06.2025
İsrail’in ‘pis işleri’

Deyim, Almanya’nın yeni Şansöylesi Friedrich Merz’e ait. Bir haftadır Mertz’in şok...şok...şok bu sözleri konuşuluyor.

Devamını Oku
22.06.2025
Trump’ın ‘oyuncak askerleri’

14 Haziran’da Washington’da bir kutlama için, yerleri dolduracak yedeklere ihtiyaç var.

Devamını Oku
15.06.2025
Dekadans

Donald Trump, Beyaz Saray’a çıktığı ilk yıllarda, “New York’un ortasında, 5. caddede çıkıp birini vursam bir tek seçmen kaybetmem!” demişti.

Devamını Oku
08.06.2025
Kurşun hızı

Adına “muzzle velocity” diyorlar. Deyimi siyasi jargona sokan isim Trump’ın “karanlık prensi” Steve Bannon.

Devamını Oku
01.06.2025
Habeas Corpus nedir?

“Habeas Corpus nedir? Tanımlar mısınız?”

Devamını Oku
25.05.2025
Arabistanlı Donald’ın evreni

İç gerilimlerin cümlemizi sersem ettiği, burnumuzun ucunu göremez hale getirdiği Türkiye’nin dışında bir dünya var.

Devamını Oku
18.05.2025
Trump Vatikan’a da göz dikti

Trump Vatikan’a da göz dikti

Devamını Oku
11.05.2025
Psikolojik harekât

Psikolojik harekât

Devamını Oku
04.05.2025
Vatikan’da dönüm noktası

Vatikan’da dönüm noktası

Devamını Oku
27.04.2025
Romancının ölümü

Romancının ölümü

Devamını Oku
20.04.2025
Starmer’ın sessizliği

Starmer’ın sessizliği

Devamını Oku
13.04.2025
İmamoğlu ‘rakip’ olmasaydı...

İmamoğlu ‘rakip’ olmasaydı...

Devamını Oku
06.04.2025
Pikachu’nun anlattıkları...

Pikachu’nun anlattıkları...

Devamını Oku
30.03.2025
Kafka senaryosu

Kafka senaryosu

Devamını Oku
23.03.2025
Avrupa'da neler oluyor?

Avrupa'da neler oluyor?

Devamını Oku
16.03.2025
Avrupa’da yeni kavşak

Avrupa’da yeni kavşak

Devamını Oku
09.03.2025
Yeni bir dünyaya doğru

Yeni bir dünyaya doğru

Devamını Oku
02.03.2025
Çirkin Amerikalı

Çirkin Amerikalı

Devamını Oku
23.02.2025