Tarihsel yol ayrımı - Aydın Öncel
Olaylar Ve Görüşler
Son Köşe Yazıları

Tarihsel yol ayrımı - Aydın Öncel

16.09.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

MHP liderinin, partisinin grup toplantısında yaptığı sürpriz çağrı ve terör örgütü PKK’nin sembolik silah bırakmasıyla yeni çözüm süreci ivme kazandı. Bahçeli’nin, “Kürt ve Alevi cumhurbaşkanı yardımcısı” önerisiyle desteklenen etnik ve mezhepçi yaklaşımın hemen ardından, beklendiği gibi CHP’nin kapısına dayanılması fazla gecikmedi!

Son gelişmelerle, DEM Parti’yi yanına alarak genişlemeye çalışan Cumhur İttifakı’nın, “yeni anayasalı yeni Türkiye” hedefi karşısındaki en büyük engelin, CHP ve meydanlardaki milyonlarca seçmen olduğu bir kez daha gözler önüne serildi. Haliyle, sürecin hem siyasi hem sosyal hem de hukuki açıdan aceleye getirilmeden, derinlemesine tartışılması daha da önem kazandı.

İKTİDARI SINIRLAYAN BELGE

“Anayasa, yalnızca bir devletin hukuki statüsü olmayıp aynı zamanda devlet içinde siyasi iktidarı ve toplum içinde de devlet iktidarını sınırlayan bir belgedir.” (1)

“1789 İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi’nin 16. maddesindeki, ‘insan haklarının güvenceye alınmadığı ve kuvvetler ayrılığının belirlenmediği bir toplumda asla anayasa yoktur’ hükmü, anayasanın siyasi niteliğini ortaya koymaktadır. İşte anayasanın bu siyasi niteliğidir ki, ‘anayasal devlet’ ile ‘anayasalı devlet’i birbirinden ayırır.” (2) Her devletin bir şekilde anayasası vardır. Ancak bu, o devletin “anayasal” olduğunu göstermez!

“Belli bir dönemde, belli bir toplumu düzenleyen hukuk kurallarına yürürlükteki hukuk denir. Hâkimler, yargılama yaparken, gerçek anlamda hukuku yaratma işlevini görürler. Bu nedenle yargılamanın bağımsızlığı ve bu işlevi yapanların tarafsızlığı, demokratik rejim olabilmenin evrensel bir ilkesidir.”(3) Dolayısıyla, tarafsızlığın bu denli sorgulandığı bir ortamda, hukuki gerçekler de her zaman doğru anlamına gelmemektedir!

Kamu vicdanı da evrensel ilkelerden aldığı güçle gerçekleştirilen siyasi operasyonlar karşısında sessizliğini bozarak, yürürlükteki hukuk düzenine ve emperyalist, NATO’cu çözüm sürecine karşı tepkisini her geçen gün biraz daha fazla hissettirmeye başlamıştır!

BENZER HATALAR!

CHP’nin kurultay davası, tedbirsiz olarak ertelendi! Şimdi gözler, Kılıçdaroğlu’nun karar karşısında nasıl bir tutum sergileyeceğine ve “CHP’nin 22. olağanüstü kurultayı”na yönelmiş durumda… Aslına bakılırsa, bugüne dek CHP içinde birçok görevde yer alan Gürsel Tekin’in İstanbul il başkanlığı kayyumluğuna büyük bir istekle, adeta balıklama atlaması, kırılmanın ve yaşanacak sarsıntıların habercisi gibi duruyordu. Fakat CHP yönetiminin kararlı duruşu ve kamuoyu tepkisinin bu erteleme kararında etkisinin yadsınamayacağı da ortada…

Kılıçdaroğlu yönetimindeki CHP, arasında genel seçimler, yerel seçimler ve referandumların da bulunduğu birçok farklı seçimi kaybetmiş, fakat gerek seçmenin gerekse siyaset çevrelerinin aklında, son 2023 seçimindeki “altılı masa” kaynaklı hezimet kalmıştır! Dönemin CHP’si “altılı masa”ya ilişkin tüm eleştiri ve uyarıları kulak arkası etmişti. CHP bugün farklı bir yönetimle, benzer bir hatayı çözüm süreci komisyonunda bulunarak tekrar etmemelidir!

Tüm antidemokratik uygulamaların, hukuksuzluğun zirve yaptığı bir dönemde, söylem ve eylemleriyle sürekli çelişen bir iktidarın, toplumsal barışın sağlanması hedefiyle kurduğu yapıdan, ayrışma ve kaos çıkması kaçınılmazdır!

MUTLAK MÜCADELE!

Bir yanda terör örgütüyle masaya oturup diğer yanda insanları bu örgütle ilişkilendirerek tutuklayan ve yine birlikte hareket etmek için yola çıktıkları parti belediyelerine kayyumlar atayan bir ittifakla sürecin bileşeni olmak, herkesin samimiyetinin sorgulanmasını gerektirir!

Meclis’te, kamuoyu önünde, tüm şeffaflığı ile tartışılması gereken önemli, hassas bir süreç içinde artan baskılar, gözaltılar, tutuklamalar, sonuncusu CHP İstanbul İl Başkanlığı olmak üzere yapılan kayyum atamaları, Cumhur İttifakı dışındaki partilerin masadan kalkması için oldukça yeterli bir gerekçe ve fazlasıyla bir uyarıdır!

Halk, son seçimlerde, yeni bir anayasayla rejim değişikliği yapmak isteyen iktidardan bu yetkiyi alarak gereken demokratik tepkisini göstermiştir. Var olan anayasanın bile ayaklar altına alındığı, antidemokratik uygulamalarla, saldırı şiddetinin her geçen gün arttığı bir dönemdeki gelişmeler yalnızca CHP’nin değil, başta DEM Parti olmak üzere tüm muhalif partilerin sınavı niteliğindedir!

Türkiye Cumhuriyeti’nin aksine, sürecin meşruiyetinin sorgulanması gereken bu tarihsel yol ayrımında saflar, çok keskin hatlarıyla çizilmiştir! Tüm inisiyatifler öncelikle, bu hatlar içindeki konumunu belirlemeli, ilerleyen günlerde olası “mutlak butlan” kararına karşı, “mutlak dayanışma ve mücadele” ile yanıt vermelidir!

KAYNAK: (1), (2),(3) Erdoğan Teziç, Anayasa Hukuku, Tıpkı 26. Bası, Beta Basım Yayım, s. 4 -6.

Ekonomist Aydın Öncel

İlgili Konular: #MHP

Yazarın Son Yazıları

Devlet ve kalkınma Okan Toygar’ın - Bilin Neyaptı

Bir ülkede ekonomi yönetiminin temel hedefleri verimlilik ve adil bölüşümdür.

Devamını Oku
18.12.2025
Programda işçinin adı yok - Engin Ünsal

CHP 39. Olağan Kurultayı’nda tüzük değişikliği yaptı ve iktidar programını kabul etti.

Devamını Oku
17.12.2025
Yargı öyküleri - Ziya Yergök

Yıllar önce, 5 Ocak 1982’de Çetin Altan’ın Milliyet gazetesindeki “Şeytanın gör dediği” adlı köşesinde “Eski (Mahkeme Koridorları) sütununa özlem” başlıklı yazısında yer alan, bir ceza avukatının “Oturum” adlı anı kitabından alıntılanmış ilginç bir yargı öyküsüne değinmek istiyorum.

Devamını Oku
17.12.2025
Devletçiliğe dönebilmek... - Kemal Onur

Demokratik ve laik sosyal hukuk devletimizin kurucu lideri Atatürk’ün yönetimi döneminde; ülkemizin ulusal çıkarı açısından bilimsel anlayış ve duyarlı bir bilinçle, iç ve dış sermaye şirketlerinin çıkarları için vahşi madenciliğe kesinlikle fırsat verilmemiştir!

Devamını Oku
17.12.2025
Bu çığlığı duyun! - Mustafa Gazalcı

MESEM, Milli Eğitim Bakanlığı’nın sözde mesleki teknik eğitim merkezleri uygulaması.

Devamını Oku
16.12.2025
ABD’nin esnek realist stratejisi - Nejat Eslen

11 Eylül’ün hemen sonrasında ABD, tek kutuplu dünya düzeninin verdiği cesaretle küresel egemen güç olmanın hayallerini kuruyordu.

Devamını Oku
16.12.2025
Çağdaşlık yolunda bir ömür - Hüseyin Karataş

Çağdaşlık eksikliğine ve dokunulmazlara dokunan sevgili hocam Prof. Dr. Türkan Saylan...

Devamını Oku
13.12.2025
Geleceğin savaş alanı, Türkiye ve Karadeniz - Doğu Silahçıoğlu

“Erken Cumhuriyet dönemi”nde (1923-1938) savunma sanayisindeki gelişmeler Türkiye’yi; başta uçak olmak üzere harp silah araç gereçlerinde dış satım yapan bir ülke konumuna getirmişti.

Devamını Oku
12.12.2025
Gençlik MESEM’den büyüktür - Kaan Eroğuz

AKP iktidarı tarafından 2016 yılında örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınan mesleki eğitim merkezleri (MESEM), çocuk işçiliğinin yaygınlaşmasında ve “kurumsallaşmasında” kritik bir rol oynuyor

Devamını Oku
12.12.2025
Komisyonda emekçinin adı yok - Şükrü Karaman

Milyonlarca emekçinin yeni ücrete ilişkin alacağı kararı merakla beklediği Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına yarın başlayacak.

Devamını Oku
11.12.2025
İnsan onuru ve demokrasi - Ayşe Atalay

TDK sözlüğünde “onur” kavramı insanın kendisine karşı duyduğu saygı olarak tanımlanıyor.

Devamını Oku
11.12.2025
Karadeniz’de neler oluyor? - Can Erenoğlu

Dünyanın en güvenli ve istikrarlı denizi Karadeniz dünyanın en tehlikeli deniz alanına mı dönüştürülüyor?

Devamını Oku
10.12.2025
Gelir adaletsizliği tırmanıyor! - Devrim Onur Erdağ

Türkiye'de emeğin değeri uzun zamandır siyaset meydanında sıkça dile getirilen bir konu.

Devamını Oku
10.12.2025
Yeni feodal çağ ve dijital baronluk - Doğan Sevimbike

Yanis Varoufakis’in No Kings Means No Barons başlıklı yazısı, çağımızın ekonomik ve siyasal düzenini “yeni bir feodalizm” olarak niteliyor.

Devamını Oku
09.12.2025
Erdoğan’ın 2005’teki hayalleri - Kadir Serkan Selçuk

Yıl 2005. Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, o dönem henüz el konmamış olan Sabah gazetesinin 20. kuruluş yıldönümü için gazeteye bir yazı yazmıştı.

Devamını Oku
09.12.2025
‘Kırkyama’ siyaset… - Prof. Dr. Utku Yapıcı

Türk siyasetinde son yıllardaki en ilginç gelişme siyasi kimlikler düzleminde yaşanıyor.

Devamını Oku
08.12.2025
Terörist başının ayağına gitmek... - Hatice Topçu

Ulus devletler; tarih bilinci, ortak coğrafya ve dil birliğine dayanır.

Devamını Oku
08.12.2025
Çocuklarımız artık kimsesiz mi? - Özgür Hüseyin Akış

Cumhuriyetin kuruluş yıllarında söylenmiş bir cümle hâlâ kulaklarımızda çınlar:

Devamını Oku
07.12.2025
Çözüm mü, çözülme mi? - Ülgen Zeki Ok

Emperyalist güçlerin Ortadoğu’daki kirli emellerinin önündeki en büyük engel olan Atatürk’ü Türk halkının yüreğinden söküp atmak, yani öldürebilmek için bir gri propaganda yöntemi uyguluyor.

Devamını Oku
06.12.2025
Tek Çin ilkesi - Wei Xiaodong

Türkiye’de Çin’in Tayvan bölgesi yaygın olarak bilinse de bu bölgeye ilişkin tarihi ve siyasi bilgiler genellikle sınırlı kalmaktadır.

Devamını Oku
05.12.2025
İktidarın eğitimdeki U dönüşleri - Nazım Mutlu

Siyasal yaşamının toplamı çeyrek yüzyılı bulan iktidar partisinin kısa tarihi, sayısız U dönüşleriyle doludur.

Devamını Oku
03.12.2025
Cumhuriyete sahip çıkma konuşması: Atatürk’ün ‘Bursa Nutku’ - Hamdi Yaver Aktan

Mustafa Kemal Paşa, 3 Şubat 1933 akşamı İzmir Kordon’daki köşkte akşam yemeği sırasında Bursa’daki olayı öğrenir.

Devamını Oku
03.12.2025
Demokraside seçilenler özgür olmalı - Hüseyin Mert

Demokrasi; çağdaş yaşamın, mutluluğun, ekonomik kalkınmanın ve her türlü gelişmenin önkoşulu, altyapısı ve temelidir.

Devamını Oku
03.12.2025
Tekke ve zaviyelerin kapatılması - Doç. Dr. Hüner Tuncer

Tekkeler ve zaviyeler, İslamdaki tarikatların dinsel tören, toplantı ve eğitim yerleridir.

Devamını Oku
02.12.2025
Suyun akışını sürdürmek - Dr. Anıl Yıldırım Poyraz

“Su ateşe galiptir ancak bir kaba girerse ateş onu kaynatıp yok eder.” - Mevlana

Devamını Oku
02.12.2025
21.yüzyılda Türkiye’de sosyal demokrasi - Halil Sarıgöz

Sosyal demokrat partilerin tarihsel serüvenine baktığımızda, parti programlarının yalnızca birer teknik metin değil; toplumun yönünü, siyasal aklın niteliğini ve iktidar imgelemini belirleyen kurucu belgeler olduğunu görürüz.

Devamını Oku
01.12.2025
Gıda güvenliği sistemimiz alarm veriyor - Adnan Serpen

Gıda yaşam için olmazsa olmazdır ancak kirlenirse hastalığa, hatta ölüme bile neden olabilmektedir.

Devamını Oku
01.12.2025
Buğra Gökce, Silivri'den Cumhuriyet'e yazdı

Otuz altıncı pazar...

Devamını Oku
29.11.2025
İhanetin adı barış olamaz… - Erol Ertuğrul

Güzel yurdumuzda 23 yıldır uygulanan politikalarla, üniter devlet yapımıza ve Cumhuriyetimizin kuruluş anlayışına uymayan görüşler seslerini yükseltmeye başladı.

Devamını Oku
29.11.2025
İmralı ziyareti ve TBMM - Hüseyin Özkahraman

Türkiye’de “Kürt meselesi”, etnik kimlik tartışmalarını aşan; devlet-toplum ilişkilerini, siyasal katılım biçimlerini, demokratikleşme dinamiklerini ve meşruiyet tartışmalarını doğrudan etkileyen çok katmanlı bir olgudur.

Devamını Oku
28.11.2025
İddianame hukukla bağlı mı? - Doğan Erkan

İmamoğlu iddianamesi başından beri hukuk dili yerine tercih edilen siyasal retoriğiyle, delil boşluğuyla, rivayet anlatımlarıyla tartışılıyor.

Devamını Oku
28.11.2025
Seçimin sakatlanması - Cihangir Dumanlı

Anayasamızın 2. maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti demokratik bir devlettir.

Devamını Oku
27.11.2025
Kurucu felsefeye dönüş - Mehmet Tomanbay

Son açıklanan TÜİK verileri enflasyon, işsizlik ve derinleşen yoksulluğun gittikçe büyüyen sorunlar olduğunu göstermektedir.

Devamını Oku
27.11.2025
Düzensiz dünya nereye gidiyor? - Nejat Eslen

Yeni bin yılın ilk yüzyılının ilk çeyreği yakında bitecek.

Devamını Oku
26.11.2025
İmralı vesilesiyle CHP dövmek - Esat Aydın

İmralı vesilesiyle CHP dövmek - Esat Aydın

Devamını Oku
26.11.2025
Eğitim sürecinde öğretme ve öğrenme - Cihat Karaali

Geçmişte eğitimciler yalnızca öğretmen değillerdi.

Devamını Oku
26.11.2025
Radbruch formülü ve Türkiye bağlamı - Başar Yaltı

Daha önce bu sütunlarda yayımlanan “Adaletsizliği Görmek” (Cumhuriyet, 07.11.2025) başlıklı yazımızda; adalete giden yolun adaletsizliği görmekten geçtiğini, bir hukuk düzeninde karar veren konumundaki tüm görevliler ile hukuk normlarını uygulayan tüm yetkililerin adaletsizliği görmek, önlemek ve adaleti yerine getirmekle görevli olduklarını, adaletsizliği görme yetisine sahip olmayanların yargıç ve savcı yapılmaması gerektiğini belirtmiştik.

Devamını Oku
25.11.2025
Türkiye Araf’ta - Gani Işık

Şimdilerde Türkiye’ye bir hal oldu; Cumhur İttifakı, İmralı ile hemhal oldu.

Devamını Oku
25.11.2025
Öğretmenim, canım benim! - Duran Güldemir

24 Kasım Öğretmenler Günü’nün anlamını ve önemini anlatmak için söylenecek çok söz var elbette ancak Ceyhun Atuf Kansu’nun “Dünyanın Bütün Çiçekleri” şiirinin bu dizeleri sanki bir başka söze gerek yoktur der gibi derin bir duygusallık içine sürüklemektedir bizi.

Devamını Oku
24.11.2025
Uçak kazasının düşündürdükleri... - Cumhur Utku

Geçen hafta Azerbaycan-Gürcistan sınırında düşen askeri uçağımızla ilgili bir tanımı düzeltelim

Devamını Oku
22.11.2025