Sizlerden gelen, en sık sorulan ve her zaman merak edilen 10 soruyu cevaplıyorum bugün. Sağlıklı yaşam arayışında, doğru bilgiye ulaşmak bazen zor olabiliyor. İşte en sık sorulan 10 diyet sorusuna, bilimsel verilere dayanan net yanıtlarım;
KAHVALTI YAPMADAN GÜNE BAŞLAMAK ZARARLI MI?
Cevap: Uzun yıllar kahvaltı, “günün en önemli öğünü” olarak tanımlandı. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalar, kahvaltının zorunlu olmadığını gösteriyor. Kafa karıştırıcı? Aslında sabah uyanır uyanan yenen bir öğünden bahsediyoruz. Saati biraz daha geç olabilir, kişiye göre değişebilir. Önemli olan, kişinin biyolojik ritmine ve günlük enerji ihtiyacına uygun şekilde beslenmesi. Kahvaltı yapmayan bireyler, eğer günün geri kalanında dengeli ve yeterli beslenebiliyorsa, bu durum metabolizmayı olumsuz etkilemez. Fakat kahvaltı yapmayan kişilerde gün için iştahı yönetmek çok daha zordur. Yani duruma ve kişiye göre değişir. Ancak özellikle çocuklar, ergenler ve yoğun fiziksel/mental aktivitesi olan bireyler için kahvaltı, dikkat ve performans açısından destekleyici olabilir. Ben yapmanızı ama size uygun saatte yapmanızı öneririm.
GECE YEMEK YEMEK KİLO ALDIRIR MI?
Cevap: Gece geç saatlerde yemek yemek, çoğu zaman enerji ihtiyacının ötesinde kalori alınmasına sebep olur. Bu da zamanla kilo artışına yol açabilir. Ayrıca gece yemekleri genellikle yüksek yağlı, karbonhidratlı ve işlenmiş gıdalardan oluşur. Ancak işin özünde, kilo kontrolü gün boyu toplam alınan ve harcanan enerji dengesine bağlıdır. Akşam yemeği sonrası çok geç saatlerde yapılan sık atıştırmalardan kaçınılması, sindirim ve uyku kalitesi açısından da faydalıdır.Yani erken bir akşam yemeği , sonrasında sadece çay kahve keyfi yeterli olur.
KARBONHİDRATI KESMEK KİLO VERMEK İÇİN ŞART MI?
Cevap: Hayır, karbonhidratları tamamen kesmek sağlıklı bir yaklaşım değildir. Karbonhidratlar beynin ve kasların birincil enerji kaynağıdır. Rafine karbonhidratlardan (şekerli içecekler, beyaz unlu mamuller) kaçınmak gerekir, ancak tam tahıllar, sebzeler, meyveler gibi kompleks karbonhidratlar lif ve vitamin bakımından zengindir. Dengeli porsiyonlarla tüketildiğinde kilo kontrolünü destekler. Üstelik tamamen karbonhidrat kesmek; halsizlik, baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu gibi yan etkilere neden olabilir. Tam tahıllı bir ekmek veya diğer lifden zengin gıdalar size iyi gelir.
DETOKS SULARI GERÇEKTEN TOKSİN ATAR MI?
Cevap: “Detoks” terimi pazarlamada sıkça kullanılsa da bilimsel olarak vücudun toksinleri atma işini karaciğer, böbrek, akciğer ve deri zaten doğal olarak yapar. Detoks suları; suya eklenen limon, nane, salatalık gibi malzemelerle tatlı bir aroma sağlar ve su tüketimini artırır. Bu yönüyle faydalı olsa da, mucizevi bir toksin atıcı değildir. Sağlıklı bir vücudun en iyi “detoks” aracı dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve bol su tüketimidir
ARALIKLI ORUÇ (INTERMITTENT FASTING) SAĞLIKLI MI?
Cevap: Aralıklı oruç, belirli zaman dilimlerinde yemek yeme ve diğer zamanlarda oruç tutma esasına dayanır. Bu yöntem bazı bireylerde kilo kaybı, insülin duyarlılığında artış, hücresel onarım mekanizmalarının aktifleşmesi gibi faydalar sağlayabilir. Ancak herkes için uygun değildir. Diyabet, hipoglisemi, yeme bozukluğu geçmişi olan bireyler, hamileler ve emziren anneler için riskli olabilir. Ayrıca, bu yöntemin başarısı ne yediğinizle doğrudan ilişkilidir. Aralıklı oruç yaparken sağlıksız beslenmek, tüm faydaları ortadan kaldırabilir. Bazen iyi bir şey yaparken yan etkileri ile kendinizi daha kötü bir noktada bulabilirsiniz.
METABOLİZMAM YAVAŞ, BU YÜZDEN KİLO VEREMİYORUM DOĞRU MU?
Cevap: Bazı bireylerin metabolik hızı genetik olarak düşük olabilir, ancak çoğu zaman “yavaş metabolizma” kilo verememenin temel nedeni değildir. Genellikle fark edilmeden alınan ek kaloriler ve hareketsiz yaşam tarzı bu durumu açıklar. Uyku düzeni, stres düzeyi, yaş, hormonlar ve kas kütlesi metabolizma üzerinde etkilidir. Kas kitlesini artırmak, düzenli egzersiz yapmak ve yeterli uyumak metabolizmayı destekleyici etkilere sahiptir.
EKMEK TAMAMEN KESİLMELİ Mİ?
Cevap: Ekmek beslenmemizde önemli bir karbonhidrat ve lif kaynağıdır. Ancak burada tercih edilen ekmek türü büyük önem taşır. Beyaz ekmek, kan şekerini hızla yükseltir ve tokluk süresi kısadır. Buna karşılık tam buğday, çavdar ya da siyez gibi tam tahıllı ekmekler daha fazla lif ve besin öğesi içerir. Porsiyon kontrolü yapıldığı sürece, bu tür ekmeklerin sağlıklı beslenmede yeri vardır. Ekmek yerine tam tahıllı ve güzel içerikte ürünler kullanılabilir. Wasa, galeta, grissini olarak da eklenebilir.
SU İÇMEK ZAYIFLATIR MI?
Cevap: Su doğrudan yağ yakmaz, ancak dolaylı yollarla kilo kontrolüne yardımcı olur. Yemeklerden önce içilen su, mideyi kısmen doldurarak tokluk hissi yaratır. Ayrıca vücuttaki metabolik süreçlerin sağlıklı işlemesi, yağların parçalanması ve toksinlerin atılması için su gereklidir. Yeterli su içmek, halsizlik ve yorgunluk hissini de azaltır. Günlük su ihtiyacı kişisel farklılıklar gösterse de ortalama 2–2,5 litre civarındadır.
LIGHT ÜRÜNLER KİLO VERDİRİR Mİ?
Cevap: “Light” ibaresi genellikle ürünün yağ veya şeker oranının azaltıldığını gösterir, ancak bu her zaman daha sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Bazı light ürünler, lezzet kaybını telafi etmek için sodyum veya tatlandırıcılarla zenginleştirilebilir. Ayrıca tüketiciler bu ürünleri “daha az zararlı” düşüncesiyle fazla miktarda tüketme eğilimindedir. Light ürünler dikkatli seçilmeli ve porsiyonlara dikkat edilmelidir.
DİYET YAPARKEN KAÇAMAK YAPARSAM HER ŞEY BOZULUR MU?
Cevap: Kesinlikle hayır. Sağlıklı beslenme sürdürülebilir olduğu sürece başarılıdır. Arada yapılan küçük kaçamaklar motivasyonu azaltmaz, aksine denge kurmayı öğrenmeyi sağlar. Önemli olan bu kaçamakların sıklaşmaması ve sonrasında dengeleyici adımlar atılmasıdır. Suçluluk hissi yerine, esneklikle yaklaşılan diyetler çok daha uzun ömürlü olur.
