Ekonominin içinde bulunduğu durumun nereye gideceği, bir krizin olup olmayacağı hususu gündeme oturmuş durumda.
Seçimler bitti ve piyasalarda büyük rahatlama oldu. İş dünyası sürpriz bir sonuç istemiyordu. Borçları vardı. Piyasada iç talep daralması kendilerini sıkmaya başlamıştı. Şimdi iş dünyası kaldığı yerden devam etmek istiyor.
Önce ekonomiye olumlu bakıp kriz beklemeyenlerin bazı önemli görüşlerini değerlendirelim.
Küresel ekonomide olumlu gelişmeler var
1- ABD ekonomik verilerinde iyileşme var.Tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin altında, 192 bin artış kaydetmesi ve işsizlik oranının yüzde 6.7’de kalması ve bundan sonra da göstergelerin iyiye gideceği beklentisi Türkiye’yi olumlu etkileyecektir.
2- FED en az 1 yıl faiz artırımına gitmeyecektir. Bu Türkiye’ye ve diğer gelişmekte olan ülkelere yabancı kaynak girişini destekleyen bir durumdur.
3- Kredi derecelendirme kuruluşları S&P ve Fitch Türkiye’nin notunu değiştirmedi. Yatırım yapılabilir pozisyonunu korudu. Bu yabancı yatırımcılar için olumlu bir hava yaratır. Nitekim yatırımcı Jim Rogers, Türkiye’ye gelmeye yeniden sıcak baktığını açıkladı. Ünlü ekonomist Jim O’Neill, “Türkiye gibi gelişen ülkeler dünya ekonomisini şekillendirecek” dedi.
4- ABD’de 1 trilyon varillik yeni petrol rezervi bulundu. Bu Amerika’yı net petrol ihraç eden ülke haline getirecek ve bu nedenle de petrol fiyatları varili 100 dolardan 75 dolara inecek. Yüzde 25 ucuzlama anlamına gelen bu fiyat Türkiye’yi de olumlu etkileyecek. Bu da yılda yaklaşık 60 milyar dolar enerji ithalatı olan ülkemizin 15 milyar dolarlık bir ödeme dengesinde, yani cari açığında iyileşme demektir.
IMF Avrupa’nın büyümesine olumlu bakıyor
1- IMF 2014 Ocak ayında “Dünya Ekonomik Görünüm Raporu”nu güncelledi. Küresel büyüme oranını yüzde 3.6’dan yüzde 3.7’ye, Almanya’nın büyüme oranını yüzde 1.4’ten 1.6’ya, İngiltere’ninkini yüzde 1.8’den 2.4’e revize etti.
2- Bu oranlar Türkiye için önemli. Çünkü Türkiye’nin Almanya’ya 2013’te ihracatı 13.7, ithalatı ise 24.1 milyar dolar, yani dış ticaret hacmimiz 38 milyar dolar. Bu da Almanya büyüdükçe Türkiye’nin de büyüdüğünü gösteriyor. 2010 ve 2011’de Türkiye yüzde 9.2 ve 8.8 büyürken Almanya sırasıyla yüzde 4.2 ve 3 oranında büyüdü. Yani yaklaşık 2-2.5 kat bir doğrusal ilişkiden söz ediyoruz.
Aynı durum İngiltere ile de söz konusu. İngiltere’ye 2013’te ihracatımız 8.7, ithalatımız ise 6.2 milyar dolar oldu.
Cari açık finanse edilebilir
1- Ekonominin iyiye gideceği ve cari açığın finanse edilmesinde sorun olmayacağını düşünenler, 2014 Ocak ve şubat ayında bütçenin 3.6 milyar TL fazla verdiğini, 2014 bütçe açığının 33.3 milyar TL olacağına inançlarının devam ettiğini, cari açık için bir tehlike olmadığına dayanak yapıyorlar...
2- Küresel olumlu gelişmeler nedeniyle Türkiye’ye eskisi gibi olmazsa dahi yabancı sermayenin geleceği, borçlanma olanaklarında tıkanma olmayacağı bekleniyor.
İç piyasada da olumlu gelişmeler olacak
1- Hükümet gelir testi yaptırmayan 4 milyon kişinin 8 milyar liraya yaklaşan borcunu silecek. Vergi affı tekrar gündemde. Bunlar kredi olanakları daralan ve ödeme zorluklarına girecek özellikle küçük ve orta işletmelerde ferahlık yaratacaktır.
2- İnşaat sektörü kaldığı yerden devam ediyor. Satışlar tekrar aynı iştahla olacak. TOKİ yatırımları devam ediyor.
3- Enflasyon daha da artmaz. Yıl ortalaması yüzde 5’lerde bekleniyor.
4- Merkez Bankası’nın bağımsızlığı korunursa fiyat istikrarı sağlanır. Dolarda sıçrayıcı artışlar artık olmaz.
5- Cumhurbaşkanlığı seçimine kadar piyasada olası dalgalanmalara izin verilmez. Bu dönemde de nasıl olsa kaynak bulunur. Kürtlerle seçim öncesi yapılacak pazarlıklar silahların susmasının devamını sağlayacak demektir. Yani piyasaları tedirgin edecek önemli olaylar olmayacak.
6- Türkiye bu yıl en az yüzde 4 büyür.
Devam edeceğiz.
