Soru: 30/5/1970 doğumluyum, 12/3/1985 tarihinde 18 yaşın altında çalışmaya başladım. Toplamda 4600 günüm var. 18 yaşın altında geçen çalışmalarım emeklilik işlemlerinde dikkate alınacak mı, emeklilik yaşım nasıl hesaplanacak? Kayhan V.

506 sayılı kanunun 60/G maddesinde, 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süresinin, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edileceği, ancak 18 yaşın altında ödenen primlerin prim ödeme gün sayısına ilave edileceği, geçici 54. madde de ise 1/4/1981 tarihinden önce tescil edilmiş olanlar hakkında 60/G bendinin uygulanmayacağı öngörülmüş. 

18 yaş uygulaması emekliliğe hak kazanma koşullarından (yaş, sigortalılık süresi ve gün) sadece sigortalılık süresi şartını etkiliyor. Kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi hesaplanırken sigortalının öncelikle ilk defa çalışmaya başladığı tarihe, sonra da çalışmaya başladığı tarihte 18 yaşın altında olup olmadığına bakılıyor. 

Sigortalının ilk işe girişi 1/4/1981 tarihinden 

- Önce ise çalışmaya başladığı, 

- Sonra ise 18 yaşını doldurduğu tarih, sigortalılık süresinin başlangıcı olarak dikkate alınıp her iki durumda da 18 yaşın altında geçen hizmetler prim gün sayısına ekleniyor.

Bu durum, SSK’liler için 2008/Ekim ayına kadar sadece yaşlılık sigortasında uygulanırken bu tarihten sonra sigortalı olanlar için malullük ve ölüm sigortalılarında da uygulanmaya başlanmış.

30/5/1970 doğumlu olup 12/3/1985 tarihinde çalışmaya başladığınız ve işe giriş tarihinizin 1/4/1981 sonrası olduğu dikkate alındığında, hakkınızda 18 yaş uygulaması yapılması gerektiği anlaşılıyor.

8/9/1999 öncesi çalışmaya başlayan SSK’lilerin emeklilik koşulları 506 sayılı kanunun geçici 81. maddesinin A, B ve C bentlerine göre belirleniyor. 

Geçici maddenin, 81/A ve C/(a) bentlerine göre yapılan değerlendirmede, 18 yaş sınırlaması doğrudan işe giriş tarihine uygulanırken 81/B ve C-(b) bentlerine göre yapılan değerlendirmede, sigortalıların mevcut işe giriş tarihine göre emeklilik koşulları belirlendikten sonra, sadece sigortalılık süresinde 18 yaş sınırlaması yapılıyor. 

81/A: Fıkra gereği, 8/9/1999 tarihinde 23 yıllık sigortalılık süre şartına bakılırken öncelikle 18 yaşını doldurduğunuz (30/5/1988) tarih belirleniyor ve bu tarih sigortalılık sürenizin başlangıcı olarak dikkate alınıyor. 8/9/1999 tarihinde sigortalılık süreniz; 8/9/1999-30/5/1988 = 10 yıl 3 ay 8 gün olup, 23 yıl bulunmadığından, 81/C-(a) bendine geçiliyor.

81/C-(a): 23/5/2002 tarihi itibarıyla 55 yaş 15 yıl ve 3600 gün koşullarının yerine gelip gelmediğinin tespitinde 18 yaş sınırlaması yapılıyor. Sigortalılık süreniz 23/5/2002-30/5/1988 = 13 yıl 9 ay 23 gün, yaşınız 23/5/2002-30/5/1970 = 31, koşullar oluşmadığından 81/B bendine geçiliyor.

81/B: Öncelikle 18 yaş sınırlaması yapılmaksızın, ilk işe giriş tarihinize göre emeklilik şartlarınız tespit ediliyor. Çünkü önce 18 yaş uygulanıp, işe giriş tarihiniz 12/3/1985 yerine 30/5/1988 olarak dikkate alınırsa, 18 yaş sınırlaması sadece sigortalılık süresini değil, hem yaşı hem de prim ödeme gün sayısını etkiler ki bu doğru olmaz. Bunun için önce 12/3/1985 tarihine göre emeklilik koşullarınız, 25 yıllık sigortalılık süresi + 48 yaş + 5225 gün olarak belirleniyor ve bu koşullardan sadece 25 yıllık sigortalılık süre şartının yerine gelip gelmediğinin tespitinde 18 yaş uygulaması yapılıyor. 30/5/1988 + 25 yıl = 30/5/2013 tarihinde 25 yıllık süre, 30/5/2018 tarihinde 48 yaş dolmuş, ancak 5225 gün koşulu oluşmadığından, 81/C-(b) bendine geçiliyor.

81/C-(b): 23/5/2002 tarihi itibarıyla 55 yaş 15 yıl ve 3600 gün koşullarının yerine gelip gelmediğinin tespitinde 18 yaş sınırlaması yapılmıyor. 23/5/2002-12/3/1985 = 17 yıl 2 ay 11 gün, süre şartı yerine gelmiş ancak 55 yaş ve 3600 gün koşulu yerine gelmemiş, bu bende göre emeklilik koşulları 15 yıl + 58 yaş + 3600 gün.

Emeklilik koşullarınız:

25 yıllık sigortalılık süresi + 48 yaş + En az 5225 gün veya

15 yıl + 58 yaş + en az 3600 gün. 

Bu koşullardan hangisi daha önce oluşursa o zaman emekli olursunuz.

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.