Değerbilir olmak
Öner Yağcı
Son Köşe Yazıları

Değerbilir olmak

29.11.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Devrimci bir insandı.

Devrimci bir dostumdu.

Devrimci bir edebiyatçıydı Osman Bozkurt.

24 Kasım günü kaybettik onu.

1956’da Ardanuç’ta başlayan yaşamının 1973’ten sonra payına düşeni Maliye Bakanlığı’ndaki memurluğu sırasında Ankara’da kesişti yollarımız (1978).

Yol arkadaşıydık, memur örgütlenmelerinde çalıştık; o TÜM MAY-DER’de, ben TÖB-DER’de.

Dostluğumuz 12 Eylül öncesinin sıcak mücadele günlerinde pekişmişti.

“Firari” günlerden sonra 12 Eylül döneminde cezaevlerinde iki yıldan fazla kalıp çıktı ve Dokuz Eylül Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Bölümü’nü bitirdi. 1987’de bu kez İstanbul’da buluştuk; ikimiz de edebiyata başlamıştık yeniden.

DEĞERBİLİRLİK ÖRNEĞİ BİR DOST

Gerçek Sanat, İnsancıl, Fayton, Berfin Bahar, Agora, Kıyı gibi dergilerde, Cumhuriyet Kitap Eki’nde, BirGün, Evrensel gazetelerinde yayımlanan şiir, deneme, öykülerle zenginleştirdiği yaşamına, özellikle kişiliğinin gerektirdiği odaklanmayı ekledi:

Dost edebiyatçı yaşamları esenleme.

İnsanın yaşadığı sorunlara çare aramayla dolu çalışkanlığına değerbilirliğin ustası olmayı, dost kucaklayışını kattı.

Bu esenlemesinin, kucaklayışının ürünleri bizim kuşağın ortak paydasıydı: Devrimci dayanışma, kolektif yaşam, değerbilirlik.

Güngör Gençay’ın Ardından (Kadir İncesu ile, Usar-2013), 60. Sanat Yılında Bülent Habora (Kadir İncesu-Çağlar Mirik’le, Yar2014), Bir Portre Afşar Timuçin (Bulut-2014), Öykücü Metin İlkin’in Öyküsü (Güngör Gençay-Yılmaz Elmas-Hasan Hüseyin Yalvaç’la, Usar-2014), Edebiyatımızda Ruşen Hakkı (Usar-2021) adlı kitaplarını, “Aslında bir armağan değil gerçek aydına duyulan vefa duygusunun ifadesidir” diyerek yazdı.

Umut Radyo’da yaptığı (1997-1998) “Emeğin Dünyası” programındaki sanat, sağlık, eğitim, kadın, çocuk emeği konularındaki söyleşilerinin bir kısmını Umutlu Söyleşiler’de (Gerçek Sanat-1998) sunarken yine değerbilirlikle Metin İlkin, Zihni Anadol, Cengiz Gündoğdu, Güngör Gençay, Erdoğan Alkan, İsmet Alıcı, Yılmaz Elmas gibi dostlarına selam gönderdi.

Kurtuluş Kendini Anlatıyor’un 8. kitabı olan Terk Etmedi Sevdan Beni’de (Dipnot-2022), 1975-85 arasındaki kitle örgütlerindeki siyasal çalışmaları kendi anlatımıyla yer aldı.

ŞİİR, ÖYKÜ, DENEME YAZARI

Kumdaki Resim (Gerçek Sanat-1995), Düşlerin Gölgesi (Tohum-2000), Üzerime Yağıyorsun (Gerçek Sanat-2006), Günler Dilsiz (Usar-2013) adlı şiir kitaplarında duygusal ve düşünsel ayrıntılarla beslenen insan kokulu, düşüncenin kapılarını açan şiirleri vardı; yaşamından damıttığı şiirler:

“Bir eylül kıranı talan eder gençliğini/ Yıllardır elleri ayakları kanar, duyan yok yüreğini” (...) “Yalnız olamaz derinliği/ çoğul ve sarmal durur/ insan yüreği” (...) “Biz tarih öncesiyiz” (...) “Yanılsamalarımızı ayıplamayın” (...) “Ne yandan baksan/ insanın kelepçesi insan”

Çağdaş Romen Şairleri Antolojisi (Şener Aksu’yla, Kreatif-2011), Şiir Evreni (Usar-2019) adlı antolojiler hazırladı.

Romanya’da yayımlanan Düşlerin Fısıltısı kitabıyla “Olt Nehrinin Gökleri” ve “Dragos Vranceanu Vakfı Onur Ödülü”ne, Bolivya Kültür Bakanlığı’nca “Akademik İncelemeye Değer” ödülüyle Kırgızistan Dünya Vakfı “Altın Kalp” ödüllerine değer görülen birçok şiiri İngilizce, Romence, Rusça, Kırgızca, Hintçe, İspanyolcaya çevrildi; Romanya ve Hindistan’daki uluslararası şiir seçkilerine alındı.

Toplum içindeki insan gerçeğini çocuk heyecanıyla öyküleştirdi: Buluşma (Telos-2010).

Yine Aydınlanma, özgürlük arayışıyla iç içe, ekseni insan olan sanat kaygısıyla yazdığı deneme ve eleştirilerini Değiniler (İnsancıl-1996, Usar-2013), Göçebe Yazılar (Gerçek Sanat-2008) ve Bahane’de (Usar-2021) sundu.

Kar dergisinin “Şaire ve Şiire Vefa Ödülü” onun yaşamıyla özdeşleşen bir ödüldü.

Aydınlıklar yol arkadaşın olsun sevgili dostum, güler yüzlü güzel insan.

Yazarın Son Yazıları

Aydınlık ormanı

İnsanlığın özgürlük arayışında yüz akımız olan, dünyaya kattıklarıyla geleceğimizi güzelleştiren, örnek yaşamlarıyla namuslu olmanın ve namuslu kalmanın erdemini öğreten, ömürlerince doludizgin bir uzun koşuya çıkan değerlerimiz var.

Devamını Oku
13.12.2025
Yurtseverlik ya da uşaklık

“Barut dolu silahlarıyla geldiler/ Ateş buyruğu verdiler acımadan/ Şarkı söyleyen bir halkla karşılaştılar/ Sevgiyle ve görev aşkıyla birleşmiş bir halk...”

Devamını Oku
06.12.2025
Değerbilir olmak

Devrimci bir insandı.

Devamını Oku
29.11.2025
Görev insanın

İnsan ömrünün bir kısmı olan on yıllar, toplum yaşamının duraklarıdır.

Devamını Oku
22.11.2025
Yaşamöykülerinden öğrenmek

Bilim, eğitim, siyaset, ekonomi, basın, spor, kısacası yaşamın her alanındaki yaşanmışlıklar birbiriyle iç içedir.

Devamını Oku
15.11.2025
Atatürk kitapları...

“Bir insanın neler yapabileceğini gösteren 20. yüzyılın olağanüstü lideri” olarak tanımlanan Atatürk için Fransız tarihçi Jean Paul Roux şöyle diyor:

Devamını Oku
08.11.2025
Cumhuriyet: İnsan olmanın yolu

Cumhuriyet’in 102. Yılında Anılarımız (Haz. Gülseren Ünsün Engin, İzan Yay.) adlı kitapta yer alan “Cumhuriyet insan olmanın yolunu yordamını öğretti” başlıklı yazımdan aktarıyorum:

Devamını Oku
01.11.2025
‘Cumhuriyet imecesi’


1963’ten, ilkokul beşinci sınıftan beri Cumhuriyet’i okuyan şanslı kişilerdenim.


Devamını Oku
25.10.2025
İnsan ve insanlık bildirgesi

TV programları, reklamlar, okullarda derslerin işleniş biçimlerinden örneklerle sistemin sürekliliğini sağlayan burjuva eğitim sistemine yönelik eleştirilerle dolu Düzene Uygun Kafalar Nasıl Oluşturulur? (Gözlem Y., 1976) adlı kitap uzun süre elimden düşmemişti.

Devamını Oku
18.10.2025
Eğitimle güzelleşmek

Eğitimle güzelleşmek

Devamını Oku
11.10.2025
İnsanşair Metin Demirtaş

Papatyaların kırlardaki, çocuklarımızın uykularındaki gülümseyişi çiğnenirken yalnız ve yaralı çocuklarını bağrına basan sağır ve büyük okyanus halka, umudun türkülerini çığırdı, günlerine güller serpti Metin Demirtaş (17 Mart 1938- 27 Eylül 2014).

Devamını Oku
04.10.2025
Toplumsal muhalefet ayakta

Toplumsal muhalefet ayakta

Devamını Oku
27.09.2025
Umutsuzluk yasak

Ahmed Arif’in deyişiyle Nuh’a beşikler veren, Havva Ana’yı dünkü çocuk sayan, fukaralıktan utanan, çıplaklıktan fideleri üşüyen, harmanı kesatlaştırılan, binlerce yıl sağılan...

Devamını Oku
20.09.2025
45. yılında 12 Eylül

Ulusal Kurtuluş Savaşı’yla Sevr dayatmasını tarihin çöplüğüne gömerek emperyalist paylaşımın tasarılarını kursaklarında bırakan Cumhuriyetimize saldırılar, kuruluşundan beri durmadı.

Devamını Oku
13.09.2025
‘Sis’

3 Eylül 1971’de kurulan TÖB-DER’in kapatılmasıyla örgütsüz bırakılan devrimci öğretmen hareketinin 12 Eylül sonrası ayağa kalkarken attığı ilk adımı olan abece dergisinin ilk sayısında (Ocak 1989) çıkan yazım geldi aklıma.

Devamını Oku
06.09.2025
Ateşlenmiş sevda

"Eğer bir ulus iktidarda bulunan kişilerin onursuzluğunu, alçaklığını, hırsızlığını, yalnızca kendi siyasal görüşünden olduğu için görmezden geliyorsa, o ulus erdemini yitirmiştir."

Devamını Oku
30.08.2025
‘Ol sevda’ yaralı

Düşünmek, düşünmeyi sağlayacak birikimi edinmek, bu birikimin verdiği dünyaya bakışla gördüğünü, öğrendiğini, duyumsadığını sergilemek yaşamın insana yüklediği bir görevdir.

Devamını Oku
23.08.2025
Tevfik Fikret’in aynasında gençlik

Ömrün anlam kazanmaya başlaması, yaşamın öznesi olma yolunda atılan adımlara bağlıdır.

Devamını Oku
16.08.2025
Çıkış yolu

“Ne yapılabilir?” diye düşünürken duyguyu bilginin süzgecinden geçirerek bilince dönüştüren...

Devamını Oku
09.08.2025
Gençlik ve gerçeği aramak

“Başımıza neler örülmek istenildiği ve nasıl karşı koyduğumuz ve daha doğrusu milletin arzu ve emellerine uyarak ve onun yardımıyla nasıl çalıştığımız görülmeli ve gelecek kuşaklar için ibret ve uyanıklığı gerektirmelidir...

Devamını Oku
02.08.2025
Cehalete karşı öğretmenlik

Doğumlardan ölümlere kendi yolunda yürüyor yaşam.

Devamını Oku
26.07.2025
Toplumsal cehalet

Sokak röportajında “Hükümete oy verip muhalefetten hesap soran bir toplum” olduğumuzu söylüyor biri.

Devamını Oku
19.07.2025
‘Kurtulma iradesi’ ve ‘bilgelik’

Bir üniversite amfisinde kürsüdeki hocanın sırada oturan bir öğrenciye, “Sen, ikinci sıradaki mavi ceketli, adın nedir” sorusuyla başlıyor video.

Devamını Oku
12.07.2025
Edebiyatçının sorumluluğu

Doğa ve yaşamla bütünleşen edebiyat, zamanla yarışır ve zamanı dünden yarına taşır.

Devamını Oku
05.07.2025
İnsanlığın sınavı

Dünyaya egemen olmaya çalışan günümüz imparatorluğunun tek kutuplu bir gelecek hülyasının yarattığı vahşi bir gerçeklik var insanlığın aynasında...

Devamını Oku
28.06.2025
Emperyalizmin bugünü: Faşizm ve Siyonizm

“Evangelist Hıristiyanlık”la “Siyonizm”in “Arap Müslümanları”yla birlikte “Şii İslamlığı”nı hedefine aldığını söylersek İsrail’in İran’a saldırısını açıklamak çok kolay olur ama gerçek bu değil.

Devamını Oku
21.06.2025
Yurt yürektedir, yürektir

Yurt ana kucağıdır, baba ocağıdır; insanın doğduğu, büyüdüğü, yaşadığı, sevdiği insanların olduğu, dilini konuştuğu yerdir.

Devamını Oku
14.06.2025
Direnmek kazanmaktır

1969’da öğretmen okulundaki duvar gazetemiz Gerçek’te, “Vietnam direniyor, çünkü Mustafa Kemal’in direnerek kazandığını biliyor” yazmışım.

Devamını Oku
07.06.2025
Coşku seli

Türkülerimiz bağrında toplumsal eleştiriyi taşır, dönemlerini, zamanı aşarak, yaşamı zenginleştirerek geleceğe akar.

Devamını Oku
31.05.2025
Cumhuriyete adanan yaşam

…Eğitirler seni olanaksızlıklar ortasında… Her yer eğitim alanı, her an eğitim anıdır. Dünyayı sevmeyi öğrenirsin...

Devamını Oku
24.05.2025
Lozan’ın anlamı

Birinci Dünya Savaşı Mondros Ateşkes Antlaşması’yla sona erdiğinde Türk süngülerinin bulunduğu yerlerin “vatan toprağı” olarak kabul edilmesiydi Misakı Milli.

Devamını Oku
17.05.2025
'Dil yurttaşlığı'

Esenlikler

Devamını Oku
10.05.2025
Yaşasın Cumhuriyet

Yaşasın Cumhuriyet

Devamını Oku
03.05.2025
Evet, hâlâ Köy Enstitüleri

Evet, hâlâ Köy Enstitüleri

Devamını Oku
26.04.2025
Gençlik, dergiler, ödüller

Gençlik, dergiler, ödüller

Devamını Oku
19.04.2025
Yüce kalabalığın umudu

Yüce kalabalığın umudu

Devamını Oku
12.04.2025
Bahara giderken

Bahara giderken

Devamını Oku
05.04.2025
‘Bütün umudum gençliktedir’

‘Bütün umudum gençliktedir’

Devamını Oku
29.03.2025
Örnek bir beyaz gömlekliyi uğurladık

Örnek bir beyaz gömlekliyi uğurladık

Devamını Oku
22.03.2025
Sonsuzluğa gidenlere veda

Sonsuzluğa gidenlere veda

Devamını Oku
15.03.2025