Bir arkadaşım, birinci sınıfa giden biraz ufak tefek oğlunu zorbalıktan korumak için okul saatleri boyunca bahçede beklediğini anlattı geçenlerde. Sadece bu yüzden gece çalışmayı tercih eden bu babanın okul bahçesindeki varlığı, belli ki hem kendi oğlunun hem de ''kurban'' olarak seçilme riski olan diğer çocukların kendilerini daha güvende hissetmesini sağlıyor.
TÜİK ve PISA verileri, dünyada milyonlarca çocuğun, okulda hem akranlarından hem de daha büyük çocuklardan şiddete uğradığını gösteriyor.
Eğitim uzmanı Alaaddin Dinçer, zorbalığın, bilinçli bir şekilde başkalarına sözel saldırı, fiziksel taciz veya daha ince bir baskı metodu olan manipülasyon yoluyla zarar verme davranışı olarak tanımlandığını hatırlatıyor ve ''Nedenleri arasında; güç dengesizliği yaygın görülen ilk faktördür. Çocuk, kendini güçlü göstermek amacıyla sıklıkla bu yola başvurur'' diyor.
Savaş oyunlarına rağbet
TÜİK’in 2022 çocuk istatistiklerine göre, dijital oyunlarda en çok oynanan oyun, yüzde 54,3 ile ''savaş''. Bir biçimde zorbalığa uğradığını söyleyen 6-17 yaş grubundaki çocukların oranı yüzde 13,8. Dışlandığını hisseden 13-17 yaş grubundaki çocukların oranı yüzde 6,8, kendini okula ait hissetmeyenlerin oranı ise yüzde 27,6.
Neden zorba oluyorlar?
Dinçer, bu sorunun yanıtını şöyle veriyor:
''Aile içi zorbalık ve dışlanma, görsel medyanın etkileri, özellikle sosyal medya okuryazarlık eğitimi yoksunluğu, özgüven ya da uyum konusunda problem yaşayan çocuklar, öfke sorunu ile karşılaşabiliyor. Çocuklar, sosyal medyada kendilerine belirledikleri karakteri yansıtabilmek için onun kötü hareket ve davranışlarını da tekrar edebiliyor. Okul ya da mahalle içerisinde yer alan baskın arkadaş grubunun kurallarına uymaya zorlanmak ve baskısı altında kalmak zorbalığa yönlendirici olabiliyor.
Korunmak ve önlemek için ne yapılmalı?
Özgüvenin geliştirilmesini, zorbalıkla karşılaşılan ortam dışında sosyalleşme,
anne-babanın ve öğretmenin cesaretlendirici sözlerinin yararlı olabileceğini belirten Dinçer'in diğer önerileri şöyle:
-Okulda yaşanan durumlar hakkında öğretmenlere bilgi vermek.
-Zorbalığı yapanın da bir çocuk olduğunu unutmadan öğretmen ve rehberlik servislerinden yardım almak.
-Tanık olunan zorbalık karşısında sakin kalmak, çocuğu doğru davranışlara yönlendirmek.
-Çocuklarda empati duygusunun gelişmesini sağlayan etkinlikler gerçekleştirmek.
-Çocuk ve anne-baba arasında sağlıklı iletişim kurmak
-Zorbalık devam ediyorsa, zorbalığı uygulayan çocuklara yönelik “öfke kontrolü terapi eğitimi” desteği aldırmak.
-Okulda zorbalığa karşı tutum almayı içselleştiren etkinlikleri gerçekleştirmek.
