Minikler için ders zili bugün çalıyor. Okullar 11 Eylül'de açılacak ama okul öncesi, ilkokul 1 ve lise 9. sınıflar 4-8 eylül tarihlerinde uyum programına katılacak.

Anasınıfı ve 1. sınıfa başlayacak çocuklardan kimisi okuluna koşa koşa, sevinçle gidecek, kimisi de evden, annesinden ayrılmak istemeyecek. Okula gitmek istemeyen çocuklar her sabah ağlayacak,

karınları ağrıyacak. Belki gerçekten kendilerini hasta gibi hissedecekler belki de 'hasta numarası' yapacaklar.

Okul ortamı çocuklarda kaygı yaratabilir. Hele de çocuk çok korunaklı büyüdüyse, her isteği yerine getirildiyse, kendi başına hareket etmesine izin verilmediyse, anneye bağımlıysa, okul öncesi eğitim kurumuna gitmediyse evden hiç ayrılmak istemeyebilir.

Okul korkusu, okula yeni başlayan çocuklarda görülen bir kaygı bozukluğu ve 1-2 hafta içinde geçmesi bekleniyor. Ancak uzmanlara göre iki hafta geçmesine rağmen devam ediyorsa “okul fobisi” olasılığı da düşünülmeli.

Okula gitmeyi reddeden çocuklarda baş ağrısı, karın ağrısı, kalp çarpıntısı, ağız kuruluğu, terleme, nefes darlığı gibi fiziksel belirtiler de görülebiliyor. Kalabalık sınıflar, sert öğretmenler, katı disiplin kuralları da okul korkusunu tetikliyor.

Ne yapmalı?

Okul korkusu ancak aile ve okul iş birliğiyle çözülür. Çocuğa mutlaka anlayışlı yaklaşılmalı. Anne baba nasıl işe gidiyorsa çocuğun da mutlaka okula gitmesi gerektiği anlatılmalı ve bu konuda taviz verilmemeli ama örneğin anne okulda kısa süreli kalabilir, çocuğu bekleyebilir.Uzmanlara göre bu konuda ceza, tehdit ve ödül işe yaramıyor. Öğretmenin çocukla sıcak bir bağ kurması, anne ya da babanın bir süre okulda olması, çocuğun giderek kendini güvende hissetmesini sağlayabilir.

Bu konudaki yazılara bakarken ilginç bir makale buldum. Okul fobisinden etkilenen çocuk oranının yüzde 2-5 arasında değiştiği belirtilen bu yazıda, “çoğu çocuk bir bahaneyle okulu 'kırmak' ister çünkü okulu 'cansıkıcı' bulurlar. Mark Twain'in ünlü karakteri Tom Sawyer da sık sık 'okulu asar'  Bunun nedeni okul korkusu değil dışarıda macera yaşamak gibi 'yapacak daha iyi işleri olduğu' içindir”

Bu yazıya göre okul korkusu en çok 4-6 yaşları arasında görülüyor ve genellikle de “ayrılık kaygısı”ndan kaynaklanıyor. Okula gitme düşüncesi bile bir panik atak krizini tetikleyebiliyor.

Küçük çocuklar annelerini bir daha görememe korkusu yaşıyor. Boşanma, ölüm gibi olumsuz bir gelişme ya da travmatik bir olay da okul korkusuna neden olabiliyor.

Bazen 13-15 yaşlarındaki çocuklar da bu fobiyi yaşıyor. Dersler zorlaşıyor, çocuklar fen, matematik gibi konularda zorluk çekebiliyor, bir yandan da bedenlerinde değişimler oluyor ve tüm bunlarla baş etmekte zorlanan ergenlik çağındaki çocuklar okula gitmeyi reddebiliyor.

Video izledi, korku başladı

Güvensiz okul ortamı, zorbalık veya yeni bir okula geçiş de okul korkusunu tetikleyebiliyor. Akla gelmeyen başka nedenler de olabilir elbette. Bu yazıya pek çok çocuk ve gençten yorum gelmiş ve yaşadıkları korkuyu anlatmışlar. 11 yaşındaki bir çocuk, (Türk değil ama hangi ülkeden olduğunu da bilmiyorum)  yaşadığı okul korkusuyla ilgili şunları yazmış:

“11 yaşındayım ve ilkokul son sınıftayım. 'En tehlikeli 10 çocuk' adlı bir video izleyene kadar okul korkum yoktu. Videoda çocuklardan biri, kilosu hakkında yorum yapan bir sınıf arkadaşını öldürdü. Ondan sonra bende ölüm ve okul korkusu başladı. Okula gitmemek için aileme yalvarıyorum, okulda öleceğimi düşünüyorum.”

Sonuç olarak çocuğunuz “okul korkusu” yaşarsa ve bundan çok bunalsanız bile geçeceğini unutmayın. Yumuşak bir disiplin ve anlayışla, öğretmen desteğiyle zor günlerin arkada kalacağından kuşkunuz olmasın.