Bu sorunun yanıtına geçmeden önce ülkemizdeki yabancı dil eğitimine bir göz atalım.
Özel okullarda yabancı dil dersleri ana sınıfında başlıyor ve ders saatleri daha çok. Devlet ilkokullarında ise ilkokul 2. sınıfta ve haftada iki saatle başlayan yabancı dil derslerinin sayısı, daha yüksek sınıflarda artıyor.
Öğrenciler gerek özel, gerekse devlet okullarında yıllarca yabancı dil dersi görüyor. Kimi okullarda ikinci dil eğitimi de veriliyor. Peki sonuç ne oluyor? Az sayıda okul dışında koca bir hiç! Öğrenciler, bir yabancı dili, dertlerini en basit düzeyde anlatacak kadar bile öğrenemeden liseden mezun oluyor.
Peki o 'az sayıdaki okul'da ne oluyor? Örneğin İstanbul Erkek Lisesi'ne 14 yaşında başlayan bir öğrenci, -öncesinde tek kelime Almanca bilmese bile- ilk öğretim yılının sonunda bir Almanla sohbet edebilecek, okuduğunu anlayabilecek düzeyde Almanca öğreniyor!
Bir okulda bir yılda öğretilen dil, başka bir okulda 10 yılda neden öğretilemiyor?
Yıllar önce bu soruyu sorduğum Milli Eğitim Bakanı, ''Yabancı dilde öğretim yapan okullarla görüştük, dili nasıl öğrettiklerini sorduk. En önemli unsurun yabancı öğretmen olduğuna kanaat getirdik ancak devlet okullarında yabancı öğretmen istihdam etme olanağımız'' yok demişti.
Hangi yaş avantajlı?
Başlıktaki soruya gelecek olursak; bu sorunun kesin bir yanıtı yok. Hemen üstte yazdığım gibi 14 yaşında sıfırdan dil öğrenmeye başlayan bir çocuk, 1-2 yıl içinde tüm dersleri o dilde okuyup anlayacak sonrasında da yükseköğretim görebilecek düzeye geliyor.
Bazı araştırmalara göre 14-21 yaşları arasındaki gençler, dil öğrenme konusunda çocuklara göre daha avantajlı. Bazı dil bilimciler ise yabancı dil öğrenmeye başlamanın ideal yaşını 11-13 olarak belirtiyor. Çünkü bu yaş gruplarındaki çocukların küçüklere göre dersi daha iyi anlayacaklarını, daha kolay özümseyeceklerini, mantığını daha rahat kavrayacaklarını söylüyorlar.
Bir grup araştırmacının iddiasına göre ise 'dil öğrenme penceresi' 6 ya da 7 yaşından önce kapanıyor. Bu nedenle de ikinci dil eğitiminin, bebek doğar doğmaz ya da mümkün olduğunca erken başlaması gerekiyor.
Sonuç olarak çocuğa bebeklikten itibaren oyunla, şarkıyla yabancı dil öğretmeye başlamanın zararı yok, yararı var. Ama çok erken başlamadı diye üzülecek bir durum da yok.
Asıl önemli olan dilin yoğun bir programla öğretilmesi. Yoksa haftada 2-3 saat dersle olmuyor. Az sayıdaki okulun bu konuda başarılı olmasının nedeni de bu. Öncesinde hiçbir eğitim alınmasa bile hazırlık sınıfındaki yoğun program, dilin bir yıl gibi kısa bir sürede öğretilmesini sağlayabiliyor. Hazırlık sınıfları tamamen yabancı dil derslerinden oluşuyor ve başarı sağlanıyor. Keşke tüm okullarda hazırlık sınıfı uygulanabilse.
