Köy
Enstitülü eğitim çınarlarından Ali Dündar’ı, 7 Kasım 2020’de Ankara’da
yitirdik. O, ilk eğitimini 1930’lu yılların sonunda Kayseri Bünyan Akkışla köyü
(sonradan ilçe) Atatürk İlkokulu’nda gördü.1940’ta Pazarören Köy Enstitüsü’nü
daha sonra da Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nü bitirdi. Birbirinden değerli yazılar,
kitaplar yayımlandı.
Ali
Dündar, Ekmek Kokusu adlı kitabında okuduğu ilkokulu ve öğretmenini şöyle
anlatır:
“…Okulumuzun on iki dönümlük
elmalığı ve tarım bahçesi, marangozluk ve demircilik işlikleri, bahçe içindeki
kümes hayvanları bölümü, ana yapının altındaki boşluğu düzeltilmesiyle ortaya
çıkarılan müzemiz ve kitaplığımız, hepsinden önemlisi, bütün köy halkının dikkatini
çeken duvar gazetemiz, Avni Dedekorkut’un eğitimci kişiliğinin ürünleriydi.
Avni Dedekorkut bizimle bir
öğretmen gibi değil de, bir arkadaş, bir ağabey gibi ilgileniyor; derslerinde
olsun, ders dışı etkinliklerinde olsun, öğretmen ve öğrencilerinden oluşan bir
ekip, bir danışma ortamı, bir oydaşım havası yaratmaya çalışıyor, bunda da
başarılı oluyordu.” (Selvi Yay.,1992)
Belki bütün köy, kent okulları bu denli geniş bir alanda, donanımda değildi ama kesinkes Atatürk, İnönü döneminde her okulun en azından bir bahçesi vardı. Çocuklar bu bahçede oynar, özgürce dolaşırdı.
BAHÇESİZ, DONANIMSIZ OKULLAR
Bir
de günümüzün bahçesiz apartman okullarını düşünün.
Önceleri
kent merkezlerinde tek tük görülürken son yıllarda hemen her mahallede apartman
okullar mantar gibi arttı.
Biz
Ankara Çayyolu’nda Mutlukent Mahallesi’nde oturuyoruz. Önceleri çevremizde
bahçeli ilk ve ortaöğretim kurumları vardı. Ulusal bayramlarda çocukların
gösterilerini okul bahçelerinde izlerdik. Sonra özellikle dershanelerin
kapanmasının ardından bahçesiz, apartmanda hatta dairede açılan özel okullar
çıktı ortaya. Nerdeyse her sokakta birkaç tane, sözde eğitim yeri okul levhası
görür olduk.
Devlet,
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) nasıl buralara okul açma izini veriyor diye
düşünürken bir de ne görelim? Bakanlık da bu tür okullar açmaya başladı.
Evimize
çok yakın kamuya ait büyükçe bir tepe, tepenin üzerine kendiliğinden çıkan
bitkiler, ağaçlar vardı. Keşke buraya park yapılsa yeni ağaçlar dikilse derken
bir gün bu tepenin çevresi kapatılarak makineler çalışmaya, bu alana kamyonlar
girip çıkmaya başladı. Sokaklar toz ve çamurla kaplanırken tepe yavaş yavaş yok
edildi. TOKİ, tepenin yerine onlarca katlı yapılar yükseltti. Daireler yüksek
bedellerle satıldı.
Bir
de baktık tepenin yol kıyısındaki yan yatmış, kibrit kutusuna benzeyen yapıda “Ankara
Çankaya Mutlukent Anadolu Lisesi” açıldı. Pes artık, bu kadarı da olmaz dedik,
oldu. MEB bir zamanların en nitelikli okullardan birini apartman okul olarak
açtı.
Çocuğunuz; uygulama bahçeli, spor alanları olan, kitaplıklı, müzeli, öğrencilerine bir arkadaş gibi davranan Avni Dedekorkut gibi öğretmenlerin bulunduğu okullarda mı, yoksa adı ne olursa olsun havasız, güneşsiz, bahçesiz apartman okullarda mı eğitilsin istersiniz?
KUŞ, ÇOCUK CIVILTILARI
Nitelikli
eğitim, ancak iyi öğretmen, öğrenci ve donanımlı okulla olur. Yoksa kendinizi
aldatırsınız.
Sait
Faik, 1952’de yazdığı “Son Kuşlar” öyküsünde ne güzel anlatır:
“Seneler var ki kuşlar gelmiyor.
…Kuşları boğdular, çimenleri söktüler, yollar çamur içinde
kaldı.
Dünya değişiyor dostlarım. Günün birinde gökyüzünde güz mevsiminde
artık esmer lekeler göremeyeceksiniz. Günün birinde yol kenarlarında toprak
anamızın koyu yeşil saçlarını da göremeyeceksiniz. Bizim için değil ama
çocuklar, sizin için kötü olacak. Biz kuşları ve yeşillikleri çok gördük. Sizin
için kötü olacak. Benden hikâyesi.”
Sanırım
Sait Faik’in çocuklara “Sizin için kötü olacak” dediği günleri yaşıyoruz. Ülkenin
geleceğini, çocuklarımızı gerçekten düşünüyorsak zaman geçirmeden apartman
okullardan vazgeçip bahçeli, çocuk cıvıltıların geldiği, güneşli okullar
açalım. Bizden uyarması…
MUSTAFA
GAZALCI
