Atatürk’ün İzmir suikast girişiminden sonra söylediği “Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır” sözü bugün için de bir uyarıdır.

Karanlığın kuşatması altındaki Cumhuriyetin sonsuza dek yaşaması, onu emanet alanların geleceğe taşımayı başarmasına bağlıdır.

İkinci yüzyılda gidilecek yolların aydınlatılması için onun ilk yüzyılını öğrenmek zorunludur.

Cumhuriyetimizin 100. yılı ile ilgili yayımlanan kitaplar bu amaçla okunmalı, sürekli el altında bulundurulmalı, gelecek kuşaklara aktarılmalıdır. 

Basılan onlarca kitabın ancak bir kısmını anımsatacağım.

DİL, EĞİTİM, BASIN, ÇAĞDAŞ YAŞAM

“Yalnız ve azınlık olmadığımızı bir kez daha haykırmak... Düşünceyi özgürleştiren dil devriminin ışığında Cumhuriyetin bütün kazanımlarına sahip çıkmak... Mustafa Kemalce düşünerek ‘ses bayrağımız’ Türkçeyi bilimsel akılla yarınlara taşımak” için Cumhuriyetin 100. Yılında Türkçeyle Direnmek (Haz. Ertuğrul Özüaydın, Dil Derneği).

Cumhuriyet eğitiminin 100 yıllık tarihi, geçmiş deneyler ışığında güncel sorunları ve çözüm yolları: Türkiye’de Eğitimin Son 100 Yılı (Niyazi Altunya, Cumhuriyet Kitapları).

40 gazeteci ve yazarın gözünden İstanbul basınının Cumhuriyetin 100 yılındaki serüveni: Cumhuriyet İstanbul’unda Gazetecilik: İstanbul Basın Tarihi-2 (Haz. Cem Sökmen-Suat Gezgin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi).

Cumhuriyet Kitapları ve ÇYDD’nin beş kitabı: Cumhuriyet ve Bağımsızlık, Cumhuriyet ve Laiklik, Cumhuriyet ve Demokrasi, Cumhuriyet ve Kadın Hakları, Cumhuriyet ve Çağdaş Eğitim (Haz. Nergis Mütevellioğlu).

“Cumhuriyet aynı zamanda kadın demektir” sözünün kanıtı: Kadınlar Cumhuriyeti: Bilimin Öncü Kadınları (Özlem Özdemir, Doğan Kitap).

100 YILI ANLAMAK İÇİN

Gün gün Cumhuriyetin yaşadığı: Devrimin ve Karşı Devrimin Yüz Yılı (Emre Kongar-Zülâl Kalkandelen, 3 C., Remzi Kitabevi).

100 yılda yaşanan olay ve olgularla gündelik yaşamdaki değişimler: 100. Yılında Cumhuriyet’in Popüler Kültür Haritası (Derya Bengi-Erdir Zat, 3 C., YKY).

Cumhuriyetin 100 yılının resmi, heykeli, tiyatrosu, sineması, müziği: 100. Yılında Cumhuriyet’in Sanatı (A. Celal Binzet, Ayşegül Yüksel, Burçak Evren, Evin İlyasoğlu, Cumhuriyet Kitapları).

Cumhuriyetin 100 yılının denemesi, şiiri, öyküsü, romanı: 100. Yılında Cumhuriyet’in Yazını (Feridun Andaç, Hikmet Altınkaynak, M. Sadık Aslankara, Öner Yağcı, Cumhuriyet Kitapları).

“Anıtkabir sadece kalplerin attığı değil, aynı zamanda bilincin yükseldiği yer olsun” dileğiyle Cumhuriyet on yıllık dönemlerle değerlendirilmesi: 100 Yıla Bakış 1923-2023 (Mustafa Balbay, Bilgi Yayınevi).

İlber Ortaylı’nın İsmail Küçükkaya’nın sorularına yanıtları: Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı 1923-2023 (Kronik Kitap).

CUMHURİYET MUCİZESİNİN KANITI KİTAPLAR

Zafer Toprak’tan iki kitap: Atatürk: Kurucu Felsefenin Evrimi, Cumhuriyet ve Antropoloji (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları).

Özer Ozankaya’dan: Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyeti (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları).

Cumhuriyet’in 100 İsmi: Büyük Devrimin Portreleri, Cumhuriyet’in 100 Günü: İnkılabın Ayak Sesleri (Emrah Safa Gürkan, Mundi).

Karanlığa İnat Cumhuriyet, 50 Maddede Cumhuriyetin 100 Yılı (Doğan Satmış, Karakarga).

Yüz: Cumhuriyet Tarihinden 100 Portre (Der. Kıvanç Koçak-Tanıl Bora, İletişim).

Atatürk’ün 7-8 Ağustos 1919 gecesi Mazhar Müfit Kansu’ya söylediği “Zaferden sonra hükümet şekli cumhuriyet olacaktır” sözünden bugüne kadarki Cumhuriyete yönelen saldırılara net yanıtlar: 100. Yılında Cumhuriyeti Savunmak (Cazim Gürbüz, Berfin).