Başarıya odaklanmak... Hamasi bir laf. Her türlü ağızda. Açalım biraz. Bu kez konu şirketler...
Nedir başarı ölçütü? Sadece kâr, sadece büyümek mi? Ne pahasına? Yani başardım derken geride ezip yıktıkların var mı? Neler? Kaliteden ödün vermeden, etik değerleri koruyarak mı başarıyorsun? Başarını çalışanlarınla paylaşıyor, kazandığın ölçüde onların da refahını gözetiyor musun? Elde ettiğin kazanımların bir kısmını toplumsal faydaya dönüştürebiliyor, sosyal sorumluluk projelerine aktarabiliyor musun? Şeffaf, hesap verilebilir yani denetime açık durumda mısın?
Benim için başarı ölçütü bu sorulara alabildiğim yanıtlardır. Şimdi asıl soru: Türkiye’de tüm bunlara yüzünün akı ile dürüst olarak yanıt verecek kaç şirket patronu, kaç şirket yöneticisi var?
Sayıyı bilmiyorum ama son derece az olduğunu tahmin edebiliyorum. Bu yüzden sıklıkla karşıma çıkan “...başarı ödülleri sahiplerini buldu” tarzı haberleri önemli bulmakla birlikte bu saydığım kriterlerin ne kadarını karşıladığını da öğrenmeye çalışırım.
AROMSA’NIN BAŞARISI
Önceki gün Türkiye Kalite Derneği’nin mükemmellik ödülleri açıklandı. Türk iş dünyasının en prestijli ödüllerinden biri. Türkiye’de kalite bilincinin gelişmesi amacıyla kurulan dernek 30 yıl önce vermeye başladığı bu ödülle uluslararası standartlardaki EFQM Mükemmellik Modeli’ni esas alarak gelişen şirketlerin başarılarını kamuoyu ile paylaşıyor. Bu yıl Türkiye Mükemmellik Büyük Ödülü’nün sahibi Aromsa AŞ oldu. Aromsa gelişim sürecini çok yakından izlediğim yukarıda saydığım kriterlerin hepsine beni bile şaşırtacak şekilde uyan bir şirket. Kurucusu ve genel müdürü Murat Yasa 40 yıl önce kurduğu şirketi sessiz soluksuz Türkiye’nin katma değer açısından ilk 250 şirketi arasına getirdi. Kocaeli’de vergi ödemede ilk 10 içinde. Ar-Ge’ye ayırdığı pay cirosunun yüzde 6.5’u. 2018 yılında bağımsız bir danışmanlık şirketi tarafından “Türkiye’nin en iyi yönetilen şirketi” unvanını aldı.
Başarı deyince aklıma ilk gelen şirketler arasında Aromsa. Bu köşede özellikle tanıtmak istediğim Murat Yasa ise benim iş dünyasına rol model olarak gördüğüm biri. Geçtiğimiz aylarda piyasaya çıkan Kırmızı Tuğlalar adlı kitabında kendi kitabını yazma amacını ise şöyle açıklamıştı: “Bir işe sıfırdan girişip bunu maddi manevi ve entelektüel birikimim sayesinde 40 yılda hangi noktaya getirdiğimi anlatmak; parlak bir fikrin bile sadece çok çalışarak yolunu bulabileceğini vurgulamak. Ama bir yandan da yakın çevrem ile ilişkilerimdeki doğrular ve yanlışlarla birlikte yaptıklarımın nedenlerini açıklamak belki de bir anlamda hesabını vermek...”
Aromsa’yı hep Ar-Ge temeli üzerinde büyütüyor Murat Yasa. 400 kadar çalışanının her zaman mutlu ve iyi yaşamasını ilke edinmiş, ender bulunan bir “sosyal” patron. Sadece çalışanları için değil onların ailelerinin de kişisel gelişimi için neler yapmıyor ki? Tiyatro ve konser etkinlikleri, çocuklara burslar, fabrika binası içinde kütüphaneler... “Bilgi temelli” fabrikalar, beyaz yakalılar, kadın şefler ve yöneticiler, çoğunluğu kadınların oluşturduğu çalışanlar... Murat Yasa dünyayı izliyor, en iyisini yapma gayreti içinde, laboratuvarlarını sürekli yenileyip geliştiriyor.
Ülkesinin sorunlarını iyi bilen ve elinden geldiğince çözümlere katkıda bulunan biri aynı zamanda. Türkiye’nin genç kabiliyetli müzisyenlerini yetiştiren ve neredeyse kapanma aşamasına gelen İstanbul Filarmoni Orkestrası’na sahip çıkarak sponsorluğunu üstlenmesinden sahipsiz köpek barınaklarına düzenli olarak yaptığı mama yardımlarına, şirketinin de bulunduğu Gebze Organize Sanayi Meslek Lisesi’nin laboratuvarını kurmasına kadar...
Aromsa Kalder’in bu ödülünü bir şirket ile daha paylaştı: Vakıf GYO. Tamam çok güzel. Ama bir soru: Vakıf GYO bu konferansın aynı zamanda sponsorlarından. Hem sponsor olmak hem ödül almak etik mi? Aromsa’ya sordum: Siz de sponsor oldunuz mu? Yasa yanıtladı: Tabii ki hayır. İlkelerim doğrultusunda asla böyle bir şey yapmam.
Yeniden başa ve ilk soruya dönelim: Başarı. Neye ve kime göre?
