İnadına insan onuruna yaraşır yaşamak, savaşmak...
Şükran Soner
Son Köşe Yazıları

İnadına insan onuruna yaraşır yaşamak, savaşmak...

04.04.2023 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Ülkemizin kimliği, bilgi birikimi, onurlu, özverili duruşu ile emek, siyasal, toplumsal tarihimizde, en çok da yüz yüze hak arama savaşımlarında yanında durduğu işçi kitlelerinin gönül tahtında yerini almış Uğur Cankoçak’tan beynime kazınmış “inadına” kavramını giderek daha sık kullanır oldum. Kestirmeden vazgeçilmemesi gereken bir duruş kalıbını çok çarpıcı özetleyiveriyor.

Yakın günler arayla toprağa verdiğimiz Orhan Karaveli, Niyazi Dalyancı’nın ardından, dün de Sungu Çapan’ı son yolculuğa uğurladık. İnsanın sevdiklerini toprağa verirken canı yanıyor. Ama kinsiz, öfkesiz insan onuruna yaraşır yaşamış, son nefesine kadar savaşım vermiş insanların yerleri bir başka oluyor. Hele de vurgunun, yağmanın, kinin, iftiraların, yalanların ödüllendirildiği, yaptıklarının kirli çamaşırları ortalığa saçılmışken...

İktidar erkinin ayakta kalabilmesi uğruna son çare, seçmeni şantajla, tehditle, umutsuzlukla yıldırmak. Yüze göze bulaştırılan İYİ Parti İstanbul İl Başkanlığı’na silahlı saldırı, seccade senaryolarının benzerlerinin ardı arkası kesilmeyecek gibi. Günübirlik işe yarayabilecekleri üzerinden harcadıkları güçleri besbelli panik ağırlıklı. Keşke birazcık olsun yüzleri kızarmasa bile, yapılmış haksız, hukuksuz işlere nokta koymaya çalışıp ellerindeki son kaynakları birazcık olsun olumlu, doğru yollardan kullanmayı seçebilseler. Aklın yolu düşmekte olan Cumhur cephesi oylarının korunabilmesinde tek çıkış yolunun bu olabileceğini gösteriyor.

İnsanoğlu, çevresindeki canlılara, dünyaya verdiği zararlara, kirlendikçe duyarsızlaşır. Suçluluk, yapılmış kötülüklerin, acımasızlıkların ayrımında olmak, daha da acımasız olma hırslarını besler. Kirlendikten sonra arınabilmek çok kolay bir iş değildir. İşte tam da bu nedenlerle, “inadına” insan onuruna yaraşır yaşamak, savaşmak, dünyevi parlak, başarılı yaşam modellerine ters düşüyor gibi olsa da uzun soluklu çok daha dertsiz bir yaşam yolunu seçmektir.

Ödülü en hafifi ile bir ömür boyu başını dik tutabilmek, ömür boyu yaptıklarından, ürettiklerinden hiç utanç duymamaktır. Gerçek mi değil mi hiç sorgulamadım. Ama Vehbi Koç’un, biri yaşarken son vasiyeti olarak açılmak üzere, biri ölümünden sonra açılmak üzere oğlu Rahmi Koç’a bıraktığı mektupların efsanevi etkisini paylaşmalıyım. Ayakları çok üşüdüğü için çoraplarıyla gömülmek üzere bıraktığı mektup işe yaramamış, inançlarımız gereği izin verilmemiştir. Toprağa verildikten sonraki okunan mektubunda ise; “Görüyor musun, o kadar çok mal mülkümden sonra bir çorabımı götüremedim” sözleri gerçek olmasa bile uyarıcı değil mi?

Sandıktan çıkmış sivil iktidarların, çok övündükleri bu haklı başarılarının ardından, gücün hırsına kapılıp iktidar icraatları ile sivil otoriterleşmeye yönelmeleri, sivil diktatörlükler üretmeleri kaçınılmaz bir hastalık olabilir mi? Yoksa insan onuruna yaraşır yaşamak, siyaset, iktidar uğruna tutkuyla olsa bile onurlu savaşmayı becerememelerinden midir? 

Kuşkusuz geçmişte olduğu üzere, günümüzün insan beynine saplanan ahtapot gibi, çok ilerlemiş medya güdüleme yöntemleri ile aklını kullanamıyan insanları sürüler gibi haksız, çarpık yollara sürüklemek giderek kolaylaştı.

Geçmiş yüzyılların acımasız kralları, imparatorları, padişahları, dinler adına hırslarını yenememiş din insanları, tarikatlar, şeyhler elinde her yola sürüklemek hep yaşandığı üzere geçerli. Günümüz dünyasında şeytandan daha kolay kullanılabilir, teknolojiler üzerinden akıl tutulması ile kitleleri güdülemek çok başarılı sonuçlar veriyor. Baksanıza koca Amerika yıllarla Taliban’a karşı temizlik adına servetler harcayıp sonra yeniden günübirlik bir kararla, yine emperyal çıkarları adına; koca Afganistan’ın halkını yine daha da vahşi yandaşı yeni Taliban yönetimine teslim ediveriyor.

Neymiş efendim, aklı başında olan için tek yol, gelirken çok övündüğü üzere sandıktan çıktığı gibi, sandıkla gitmek yolunu da açmayı başarmaktan başkaca çıkış, kurtuluş yolu yokmuş...

Yazarın Son Yazıları

Elif Naci’li, Ümit Alemdaroğlu’lu yıllardan...

Ancak aile içinden, dönem çalışanlarının içeriden tanıklıkları ile bilinenlerin içinde, ünlü ressamımız, arşiv müdürlüğü ile öne çıkmış Elif Naci ile sevgili kuzeni Ümit Alemdaroğlu arasındaki yakın duygusal bağlarla kurulmuş işbirliği bilinir.

Devamını Oku
08.11.2025
Yaşamımızın karabasanında uzatmaları oynama çabaları...

“Koyun can kasap et derdinde” özdeyişinin bir anlamı var elbette. Sabahın köründe gözlerimizi açıp akşamın geç saatlerine kadar izlemeye çalıştığımız, ülke, yaşam gerçeklerimizin özeti işte bu kadar. Hep birlikte yaşam koşullarımızın sürdürülebilir olmasının çırpınışları, koşturmacaları içindeyiz. İktidar erkinin ise ittifaklarında ne kadar uzlaşıp uzlaşamadıkları çok tartışmalı, iktidarlarını sürdürebilme adına çıkış yolları bulabilmenin dışında, yaşattıkları üzerinde yarattıkları sonuçlar umurlarında bile değil.

Devamını Oku
04.11.2025
Cumhur İttifakı’nın Cumhuriyet değerleri korkusu

Cumhuriyetin kuruluşunun 102. yıldönümü etkinliklerinin hazırlıklarından başlanarak gün gün akış içinde yaşananlara bakarak belleğimizi şöyle bir tazeler miyiz?

Devamını Oku
01.11.2025
Kirletilmeyen kurumumuz kaldı mı ki?

“Sayenizde” diyemiyoruz ancak sonunda tuzu da kokutmayı başardınız. Parası günlük insanca yaşama yeten, yetmeyen ayrımı olmaksızın, telefonlarınıza bilinmeyen numaralardan gelen mesajlara boş bulunup da sakın yanıt vermeye, üzerlerine basmaya kalkışmayınız. Bazılarının beraberinde “potansiyel dolandırıcılık” uyarısı olsa da uyarısız olanlara basmanız halinde bile dolandırılabiliyorsunuz.

Devamını Oku
28.10.2025
‘Ölmek var dönmek yok’

Zonguldak büyük madenci direniş günlerinin, grevle birlikte sokaklara taşarak, hak savaşımlarını sürdürerek sokaklara taşan maden işçilerinin, uzun tünelleri karanlıkta kol kola birbirine çarpmadan geçişlerinde, gür seslerinin çınlanışı ile Özalizm’in yıkılışı hiç unutulmadı.

Devamını Oku
25.10.2025
Madalyonun iki yüzü

Saray’ın bugünlere kadar izlenen, gerçekleştirilmiş siyasetlerinde, madalyonun bir yüzü ile diğer yüzünde, içe dönük siyasetleriyle dışa dönük olanlarının arasında sürekli çelişkiler yaşanıyor. İçeriye dönük uygulamalarında hak, hukuk, adaletin geçerli olmasının eseri yaşanamazken, dışa dönük uygulamalarında ise ağır basan güçlü taraf ne istemişse diller bir karış dışarıda, dayatılmış uygulamalara karşı ses soluk çıkarılamıyor.

Devamını Oku
21.10.2025
Birileri bizim aklımızla oynuyor...

Geçen haftanın dünya ölçeğinde çok sıcak geçen gündeminde, ABD Başkanı Trump’ın iddialı çıkışıyla, Ortadoğu’da barışın sağlanabileceği umuduyla gelişmelere yoğunlaşmıştık.

Devamını Oku
18.10.2025
Trump’ın silah, para gücüyle barışı getirme savaşı

Ortadoğu’ya barışı getirme iddiasıyla geçmişte öne çıkmış Amerika’nın, sonuçta başarısızlıkla sonuçlanmış girişimlerinin öne çıkmış başkanları, meğersem, Trump’ın içine düştüğümüz bugünkü girişiminin yanında çok daha insancıl, iyi niyetli sayılabilirmiş.

Devamını Oku
14.10.2025
Barış için yapılanlar çok az, çok geç mi?

Barışı yürekten, umutla bekleyenlerin, kuşkusuz kaygılı beklentiler içinde yaşamak zorunda oldukları günlerin içindeyiz.

Devamını Oku
11.10.2025
Trump’ın peşinden zorlandıkça sıkışıyorlar

İnsan hakları duyarlılığının dünya ölçeğinde uyanışını tetiklediler. Önceki gün ülkemizde 81 ilde insan hakları zincirleri oluşturuldu. Amerikanın kendi topraklarında, İngiltere’de, Avrupa’nın tüm ülkelerini kapsar biçimde protesto eylemleri her yeni günde güçlenmiş olarak yineleniyor. Dünyanın diğer ülkelerindeki eylemlerin tetiklenmesi, güçlenmesi siyasal gündemlerin odağına oturuyor.

Devamını Oku
07.10.2025
Oğulları, babaları rehin alan vicdan...

Güncel, kişisel bir aileye dönük özel savunma yapmak durumuna düşmek istemiyorum.

Devamını Oku
04.10.2025
Sabahın köründe herkes yaşam derdinin peşinde

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı, özel davet eden “dostum Trump” görüşmelerinin kapı arkasının kuşkusuz dedikoduları ağır basacaktır. İlk çıkarımlar, yorumlardan öğrenilebildiği kadarı ile Rusya’dan gelen enerjiden vazgeçilmesi dayatması ağır basmakta. Cumhurbaşkanımızın koşulları içinde; “Midyat’a pirince gidilirken eldeki bulgurun uçup gitmesi” gibi bir tablo ile yüz yüze kalınmış.

Devamını Oku
30.09.2025
Trump’ın cumhurbaşkanı üzerinden Türkiye’yi yönetme programı

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın girişimleri, Dolmabahçe görüşmeleri üzerinden gündeme geldiği gerçekliği yalanlanmadı.

Devamını Oku
27.09.2025
Trump’ın ipi ile kuyuya inilir mi?

Sonuçta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın beklediği davetin tarihi de Özel’in önceden duyurduğu doğrultuda Beyaz Saray tarafından dünya kamuoyuna da ilan edilmiş oldu.

Devamını Oku
23.09.2025
Evdeki hesap çarşıya uymuyor

Ülkemiz içindekiler için de geçerli olmak üzere, dünya çapında yaşanmakta olan gelişmelerin bütününe dönük baktığımızda, yaşananları özetlemeye dönük bana en uygun gelen başlığın “Evdeki hesap çarşıya uymuyor” olduğunun altını çizmek istedim.

Devamını Oku
20.09.2025
CHP’ye yargı kıskacı: Vatandaşı çaresiz bırakma düşü

En garip olanı da onlar adına Suriye politikalarında başı çeken, İçişleri Bakanları Hakan Fidan ile tam tersi anlamlar çıkan açıklamalarının sonunu hiç duyamıyoruz.

Devamını Oku
16.09.2025
Amerika’nın öteki yüzü

Bizim, 12 Eylül 1980’de yaşadığımız, 1960’lar sonrası anayasal hak özgürlükler üzerinden kazanımlarımızı, toptancı “tangır tungur” etmiş, bugünlere kadar adım adım geriye gidişlere nokta konamamış haklar kayıplarımızı Amerika’nın, 11 Eylül 2001 yılında, uçaklarla New York’un bombalanmasıyla yaşadığı toplumsal travmanın bilinçli yönlendirilmesi üzerinden yaratılan, yeni dünya düzeni stratejilerinin güncel sonuçlarını da elbette dikkatle izlemek zorundayız.

Devamını Oku
13.09.2025
Saray’ın son hamlesi: CHP’nin işgali operasyonu

Önceki gün alınan bir kararla, İstanbul’da üç günlüğüne sokağa dönük toplumsal eylemlere yasak getirildi. Dün için, okus pokuslu hukuksal gerekçeleri üzerinden sayısız tartışmanın yapılabileceği bir yargı kararı hazırdı. Güvenilir kimliği kendileri tarafından da ilan edilmiş, “çekirdekten” CHP’li Gürsel Tekin, önceden ilan ettiği üzere, polis operasyonu eşliğinde dün öğlen saatlerine doğru CHP İstanbul İl Başkanlığı’nın içine girebildi.

Devamını Oku
09.09.2025
Yaktıkları yangınlardan mal kaçırıyorlar

Şekil olarak bakarsak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kimliği, sorumluluğu altında, sivil diktatörlükler sayılmazsa, aralıksız sandıktan çıkabilmiş dünyanın tek sivil iktidarını yaşıyoruz.

Devamını Oku
06.09.2025
‘Tito’ Yugoslavya’sı dersleri... Özgürlük ayrımcılık sınırları...

Yazarımız Prof. Emre Kongar’ın 31 Ağustos Pazar günkü köşesinde yazdığı, Yugoslavya örneği başlıklı yazısı üzerinden, kimi geçmişten tanıklığını paylaştığım, Cumhuriyet gazetesinde de yayımlanmış anlamlı gelişmeleri de anımsatmanın yararlı olabileceğini düşünüyorum.

Devamını Oku
02.09.2025
'Dostum Trump'ın kazıkları...

Bölgenin gelişmelerinde uzmanlaşmış siyasetçiler, gazetecilerin ortaya koydukları verilerle; “İsrail’in bölgeyi ateş altına alan yaklaşımlarına kapı açıyor.”

Devamını Oku
30.08.2025
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Malazgirt Zaferi

Ahlat’ta, sabah başlatılan ilk etkinlikte, okçuların kırmızı sarı, sarık, cüppeleri ile gerçekleştirilen törene katıldı. Öğleden sonra mezarların başında, Devlet Bahçeli ile birlikte görüntülendiler.

Devamını Oku
26.08.2025
Prof. Dr. Nakiye Öztürk’ü uğurlarken...

Prof. Dr. Nakiye Öztürk, İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Onkoloji Bölümü’nde, kanser hastalarının tedavisinde yıllarını verdiği dönemlerle sınırlı değil, gönüllü ayırdığı zaman dilimleriyle, hem çok sayıda vakıf, sosyal kurum, dernek bağlantılı, bire bir, uzak yakın çok sayıda ailenin dertlerine çare üretmeye dönük derin izler bırakmış, kuşaklar sonrasına yansıyacak örnek bir bilim insanımız.

Devamını Oku
23.08.2025
Sonunda susan değil, direnen kazanıyor...

Gündemimizde öncelikli, kamuda çalışan örgütlü işçi sendikalarının sözleşmeleri vardı. 12 Eylül’ün mirası, dünyada bir örneği olmayan, adı grev ertelemesi, özünde grev hakkının kullanılamaz olmasını sağlayan bir yasal düzenlememiz var.

Devamını Oku
19.08.2025
Yalancının mumu yatsıya kadar...

Son günlerin gün değil saatler içinde değişmiş olarak öne çıkan haberlerinin içeriklerine, gerçekleri üzerinde içerik değişimlerindeki savrulmaya, bir diğerini yalanlayan içeriklerine bakıldığında, gelişmelerin bütünlüğü üzerinden yaşadıklarımızı anlatabilmek için başkaca bir başlık bulamadım.

Devamını Oku
16.08.2025
28 Nisan 1960 Turan Emeksiz’in öldürülmesi..

Demokrat Parti, Menderes hükümetinin sivil diktatörlüğünün tırmanışının yaşandığı yıllar... Sakın ola ki sivil diktatörlükte sınır tanımayan bir iktidarın otoriterleşmesinde, kendisini iktidara getirmiş Amerikan yönetiminin bile gönderilmesi günlerinin geldiği sonucunu çıkarmış olarak görevden alınmalarında öncülük yaptığı günlerin gelişmelerini unutmaya kalkışmayalım.

Devamını Oku
12.08.2025
Evdeki hesap çarşıda tutmuyor

Bizim 68’lilerin basın sözcüsü, hukuk, ekonomi, bankacılık, siyaset üzerinden de deneyimli arkadaşım Tunga Ungun, ne zaman telefonla arayıp kimi gazetecilik üzerinden gelişmelerle uyarmaya çalışsa, canım sıkılıyor.

Devamını Oku
09.08.2025
Kapalı kapılar arkasında kotarılan işlerin temizi olur mu?

İktidarlarını sürdürebilme yolunda düğümleri elleriyle çözmeye çırpındıkça dolaştırdıklarının gerçeğini yaşıyoruz. Gözlerimizin içine baka baka yapmaya, kotarmaya çalıştıklarının ayıbını paylaştıklarını düşlemek gerçek bir yanılgı olur. Yüzleşilecek koşulların izinin söz konusu olmamasıdır ki... Birbirlerinden kirli işler, uzlaşmaların hepsi birden, kapalı kapılar arkasında ancak kotarılabiliyor.

Devamını Oku
05.08.2025
Yağma düzeninde ayakta kalma çırpınışları...

Keyfine, dilediğine göre af yetkisi uygulamalarından...

Devamını Oku
02.08.2025
Prof. İsa Eşme’den yarım kalan Aydınlanma atılımı Köy Enstitüleri

Bugün Cumhuriyet YouTube’dan yayına girecek üç kuşaktan tanıklıklarda, söyleşi konuğumuz Prof. İsa Eşme, yarım kalmış Aydınlanma atılımımız, Köy Enstitülerini gündemimize taşıyor. Bir ömür boyu eğitim sorunlarının içinde, çözüm arayışlarını araştırmış, sorumluluk almış, çok sayıda araştırma kitabını üretmiş, çözüm arayışlarına dönük sayısız söyleşiye katılmış, makale yazmış hocamızın ulaştığı sonuçları üç kuşak söyleşimizle de paylaşmak istedik.

Devamını Oku
29.07.2025
Yok edenler karşı yaşatanların savaşı

Sadece Cumhuriyetin kurtuluş-kuruluş savaşları sonrası ülkemizin yaşanmış Cumhuriyet tarihi için geçerli olduğunu savlarsak kendimizi kandırmış bile olabiliriz.

Devamını Oku
26.07.2025
Altan ağabeyin ayak izlerinden yürüyebilmek

Öncelikle kimliğini belirleyen gazetecilikte; devamında ilkeleri, değerleri ile hiç vazgeçmediği CHP, sosyal demokrasi çizgisinde.

Devamını Oku
22.07.2025
Hep gererek kazanıyormuş

Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha Gezi Direnişi sonrası, halkı germenin doğru olmadığı uyarılarını yanıtlarken yedi seçim sonucunu da halkı gererek seçim kazandığını açıklamış.

Devamını Oku
19.07.2025
Sıkıştıkça tehdit tek çıkış yolu oluyor

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ikilisinin, kader birliğine dönüştürdükleri iktidar ortaklığı yürüyüşlerinde, tutsa da tutmasa da uysa da uymasa da onu bunu hedef alan tehditlerin ardı arkası kesilecek gibi değil...

Devamını Oku
15.07.2025
Ali Özgentürk’e gecikmiş uğurlama

Ülkemizde sanatçılarımızın ödemek zorunda bırakıldıkları bedelleri yok sayma lüksümüz olabilir mi?

Devamını Oku
12.07.2025
Çetinkaya’yı uğurlarken

Ord. Prof. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu’nun 24 Şubat 1992 yılında aramızdan ayrılışının töreninden söze girmek gerek.

Devamını Oku
09.07.2025
Ortadoğu iktidarları Trump’ın kuklası mı?

İktidara yeniden geldiği günlerden bugünlere, ülkesine dönük iç siyasetinde çelişkilere bağlı iç çatışmacılıktan doğan zikzakların ürünü, iktidar ortaklığını paylaştığı odaklar da içinde, toplumsal patlamalı eylemlerden kurtulamayan Trump’ın, İsrail-İran savaşının yönlendiricisi, başaktörü rolünü oynayabilmesi çok çarpıcı, bir o kadar da sorgulanması gereken bir gelişme değil mi?

Devamını Oku
17.06.2025
İsrail İran’a saldırdı. Altın, döviz fiyatları zıpladı...

Bizi, Ortadoğu halklarının geleceklerini yok sayan emperyal tuzaklarda, bu son operasyonda da Amerika, Trump yönetimi başrolde.

Devamını Oku
14.06.2025
İnsanlıktan çıkma hallerinin son perdesi...

Açlıktan ölmekte olan çocuklara mama, ilaç, giyecek, bez götürmeye çalışan yardım gemisi Madleen’e İsrail el koydu.

Devamını Oku
10.06.2025
Zeynep Avcı ile ‘bizim Babıâli’miz’

“Bayram günleri içinde, tatiller, ziyaretler arasında, YouTube’dan bu akşam yayına girecek üç kuşak söyleşisi olur mu?” sorgulamasını yapabilecekler olabilir.

Devamını Oku
07.06.2025