\n

Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ile günümüzün Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan arasında “dağlar kadar fark olduğunu” söyleyenler yanıldılar!

Atatürk, Nutuk’unun sonunda Cumhuriyeti emanet ettiği Türk gençliğine ne demişti: “Cebren ve hile ile aziz vatanın, bütün kaleleri zaptedilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir…”

Erdoğan, Cumhuriyet’in 89. yıldönümü kutlamalarında Atatürk’ün bu uyarısını benimsemiş on binlerce Türk’e ne dedi: “Ulus’ta eski Meclis binasının bahçesine cebren ve hile ile girmek, o eski cumhuriyete sahip çıkmak değildir, bunu böyle bilin…”

Bu cümleyle Erdoğan’ın “bilinçaltını” da okumak olası… “O eski cumhuriyete sahip çıkmak...” ne demek? Artık o Çankaya yokuşundan “yeni cumhuriyete” doğru adım atıyor demek mi?

***

Ankara Valisi Alâaddin Yüksel, herhalde rüyasında gördüğü “istihbarata” dayanarak Cumhuriyet kutlamalarını “cumhura-halka” yasaklamak için barikatlar kurdu.

On binler “cebren ve hile ile” barikatlara yüklenip Anıtkabir’e yürüyüşe geçtiler. Kafalarda “Barikatları kim kaldırttı? Vali mi? İçişleri bakanı mı? Başbakan mı? Cumhurbaşkanı mı?” soruları belirdi.

Hiçbiri “Ben kaldırttım…” demedi. Top, Başbakan ile Cumhurbaşkanı arasında gidip gelirken Erdoğan, Çankaya Köşkü’ne bir gözdağı verdi: “Çift başlı yönetim olmaz…” Bu sözlerle “yeni cumhuriyette” tek başın kendisi olacağı düşüncesini de doğrulamış oldu.

Gül, “çift başlılık” yorumunda Erdoğan’ı “muhatap” bile almadı! Soruları Sözcüsü Ahmet Sever’e havale etti. Sever de şu açıklamayı yaptı: “Cumhurbaşkanımız, iki gün önce Ankara Valisi’ni Çankaya’ya davet ederek ‘Gerginlik olmasın, arzu edilmeyen görüntüler oluşmasın, gerilim artarsa esnek davranın!’ talimatını verdi” dedi.

Bu davranışın, Nasrettin Hoca’nın çeşmeye testileri su doldurmaya gönderdiği çocuğu önceden döverek testileri kırmasını önlemek istemesinden farkı var mı?

Erdoğan’ın görmek istemediği temel bir kural var. Valiler ve elçiler “devletin valileri ve elçileri” oldukları için Cumhurbaşkanı’nı “temsil” ederler, Başbakan’ın, AKP’nin valileri ve elçileri değillerdir…

***

Salı günü Yüksel’in bir başka yasaklamasına yer vermiştik. Atatürk’ün 21 Aralık’ta Ankara’ya gelişi kutlamalarını oluşturan Harp Okulu öğrencilerinin “garnizon” ve başkentin efeleri “seğmenlerin” yürüyüşlerini yasaklamıştı. O gün yerimiz daraldığı için o genelgede valinin “türlü-çeşitli” benzeri yazısındaki Türkçesini irdeleyememiştik.

“Milli Bayramlar ile Mahalli Anma günlerinin yürütüm ve icrasında, alınan tertip ve düzen ile ilgili uygulamalarda Ankara halkının günlük yaşamında herhangi bir mağduriyet yaratılmaması ve genel hayatı olumsuz etkilenmemesi hiç kuşku yoktur ki esas olmalıdır. Bu nedenle Ankara İli mülki hudutları dahilinde, Milli Bayramlar ile Mahalli ve Anma Günleri Törenlerinin icrasında önemli arterler ile ana caddelerde ve benzeri mahallelerde bundan sonra genel hayatı olumsuz etkileyebilecek yaya-motorize herhangi bir program uygulaması yapılmayacaktır.”

Ne diyor koskoca vali? “…yürütüm ve icrasında… tertip ve düzen ile…” Bazı sözcükleri de büyük harfle yazan valimiz, keşke bu yazıyı yazmadan önce “öğretmen” olan eşine danışsaydı!

***

Cumhuriyet kutlamalarını düzenleyenlerden Türkiye Gençlik Birliği’nin sitesine girdiğimde İngilizce “yasaklandı” başlığı altında “Bu siteye girişe izin verilmiyor” açıklamasını gördüm. Anlaşılan düzenleyicilerin soruşturulmasına başlanmıştı.

Nitekim ertesi günü Ankara Savcılığı’nın, “şüphelilerin soruşturulmasına başlandığı” haberi yayımlandı. Herhalde “Eski Meclis’e cebren ve hile ile girenler” soruşturuluyordu!

İnternetten gelen ekteki fotoğraf, Ulus’ta Cumhuriyet kutlamalarını çok iyi özetliyor. Göstericiler… Mustafa Kemal’in emanetçisi genç bir kız… Polisin basınçlı suyu… Sol arkada Zafer Anıtı…

İşte gerçek “şüpheli” o anıtta at üzerindeki kişi… Biraz gerilere gidelim… Bu anıtın yerleştirildiği, ilk TBMM’ye bakan noktadaki bu alanın adı “Hâkimiyet-i Milliye (ulusal egemenlik)” idi…

Atatürk’ün adını verdiği bu gazetenin kurucusu Yunus Nadi, bu alana bir zafer anıtının dikilmesine önayak oldu. Türk ulusu, “egemenliğini” simgeleyecek anıtı maddi olanakları ile destekledi.

Açılan yarışmayı Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel kazandı. Atatürk, heykeltıraşa Çankaya’da poz verdi. Heykel, Viyana’da tunçtan döküldü, Ankara’da birleştirildi. 24 Kasım 1927’de törenle açıldı.

Açılış töreninden 5 hafta önce Atatürk gençliğe hitabesinde “Cebren ve hile ile aziz vatanın, bütün kaleleri zaptedilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir…” diyordu.

İşte bu kışkırtmanın sonucudur ki Ankaralılar o alandaydılar… Bir okurum İzmir’e gönderme yaparak “Ankara da gâvur olduğunu kanıtladı…” diye yazdı.

İngiliz Guardian gazetesi “İslami eğilimli hükümet korkuyor…” sözleri ile okuruma katıldı. Nev York Times ise “Türkiye laik geçmişi ve bilinmeyen geleceği arasında sıkışmış durumda…” yorumunu yaptı. International Herald Tribune de “Laikler gösteride!” diyordu. BBC, “Türkiye’nin laik sistemi tehlikede mi? 1923’te Cumhuriyeti kuranlar mezarlarında ters dönüyor olabilir” sözlerini dünyaya yaydı.

Vaşington Post okurlarına olayı ilginç bir kıyaslamayla sundu: “Anıtkabir’e yürümek isteyen halk polis barikatıyla engellendi. Polis, halka biber gazı ve basınçlı su ile karşılık verdi. 4 Temmuz’da (ABD’nin ulusal günü) bir grup vatansever (!) Amerikalının böyle bir davranışla karşılaştığını düşünün. O zaman nasıl bir gerilim yaşandığı hakkında fikir sahibi olabilirsiniz…”

\n