Basında bir “tahıl koridoru savaşıdır” gidiyor. Bu konuda, çeşitli bölük pörçük haberler basınımıza yansıyor...

Gariptir! Böyle bir savaşın olmaması için Türkiye ve BM’nin devreye girmesiyle, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da Rusya ve Ukrayna arasında “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” imzalanmıştı.

Bir yıl önceki bu sözleşme her nedense unutuluyor! Bu sözleşmeden önce, Rusya 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmişti. Bu sözleşme, bir anlamda iki ülkeye “Artık bu savaş yok” diyordu!

***

Sözleşme, iki ülkenin küresel gıda bunalımına katkısını öngörüyor, barış yolunun Karadeniz’den geçtiğine hükmediyordu.

Günümüzde, sözleşme dışlanıp yeniden başlayan savaş öncesinden bir örnek verelim. Son savaş başlamadan önce, yalnız geçen mayıs ayında “30 milyon tondan fazla tahıl ve diğer gıda maddesi” ihraç edilmişti. 

Bundan özellikle yoksul ülkeler faydalanmıştı. Buğdayın yüzde 64’ü gelişmekte olan ülkelere giderken, mısır sanayileşmiş ve gelişmekte olan ülkelere neredeyse eşit oranda ihraç edilmişti.

***

Rusya’nın sözleşmeden çekilmesinden sonraki bazı olaylara kısaca göz atalım:

Ukrayna ordu sözcüsü, “Rusya, gece boyunca Odessa bölgesine üç kez saldırdı, iki saldırı uçağı, toplam 15 ve sekiz Kalibr tipi deniz tabanlı füze dalgası kullandı!” diye duyurdu. 

Sözcü, hava savunma kuvvetlerinin tüm saldırıları püskürttüğünü, ancak düşen enkazın Odessa şehir merkezindeki bir öğrenci yurduna ve bir süpermarkete zarar verdiğini ve üç işçinin yaralandığını söyledi.

Sözcü, patlama dalgasının birkaç binadaki pencerelere, balkonlara ve yakınlarda park etmiş arabalara zarar verdiğini, itfaiyecilerin iki yangınla mücadele ettiğini de sözlerine ekledi...

***

Rusya, sözleşmeden çıkmasından bu yana, Karadeniz’deki saldırıları artırdı, Odessa bölgesindeki limanları vurdu.

Rusya’nın ticari bir gemiye ateş açtığını duyurmasının ardından sigorta ve gemi şirketlerindeki endişe de arttı. Gemiler ve sigortacılar, Ukrayna ve Rusya’nın tarım ürünlerini küresel pazarlara ulaştırmak için kullandıkları ana yol olan Karadeniz’de saldırıya uğrama tehlikesi konusunda ciddi endişelere sahip.

***

Öte yandan Rusya Savunma Bakanlığı, 13 Ağustos’ta Karadeniz’de Palau bandıralı “Şükrü Okan” adlı Türk yük gemisine uyarı ateşi açıldıktan sonra yapılan baskının görüntülerini paylaştı. (Palau Cumhuriyeti, Okyanusya bölgesinde, Filipinler’in güneydoğusunda yer alan, sekiz ana ada ile yaklaşık 250 adacıktan oluşan bir adalar ülkesidir.)

Yapılan açıklamada, “Görüntülerde Rus askerlerinin ‘dur’ ihtarına uymayan kuru yük gemisine Ka-29 tipi helikopterle iniş yaptığı, belgeleri kontrol ettiği ve yasaklanmış malların olup olmadığını kontrol etmek için denetimler gerçekleştirdiği anlar yer almaktadır” dendi.

Denetim ekibinin çalışmalarını tamamlamasının ardından geminin, İzmail Limanı’na doğru yolculuğuna devam ettiği vurgulandı; ancak geminin Ukrayna’ya değil Romanya’ya gittiği ortaya çıkmıştı. Videoda geminin kaptanının, Rus savaş gemisinin dur ihtarında neden durmadığı hakkında sorgulandığı görüldü.

***

Gemilerin rotası ve denizyollarındaki hareketliliğe ilişkin veri toplayan “MarineTraffic” sitesinin verilerine göre, Ukrayna ve Romanya çevresinde bekleyen gemilerin sayısı neredeyse 100’e ulaşmış durumda. 

BBC Türkçe’nin aktardığı habere göre ise Ukrayna-Romanya sınırında bulunan Musura Körfezi’nde en az 30 gemi bulunurken İzmail yakınlarında 20 gemi yer alıyor. Romanya’nın Köstence Limanı yakınlarında ise en az 35 geminin beklediği bildirildi. 

Rusya’nın ticari bir gemiye ateş açtığını duyurmasının ardından sigorta ve gemi şirketlerindeki kaygılar da arttı.

***

17 Temmuz’da, Rusya’nın tahıl koridoru sözleşmesinden çekilmesi sonrasında Karadeniz’de tek taraflı insani koridor açıklayan Ukrayna, ilk kez bir gemiyi yola çıkardı. Geminin Rusya ile yakın Çin’in Hong Kong özel idari bölgesinden olması dikkat çekti!

Rusya’nın, Ukrayna savaşı gölgesinde Karadeniz’i neredeyse tamamen bloke etmesine dünyada tepkiler artarken Ukrayna yönetimi Rus deniz ablukasını Çin’e ait Hong Kong bandıralı ticari gemiyle delme girişimi başlattı!

***

Savaşın başladığı tarihten bu yana Ukrayna’nın Odessa Limanı’nda mahsur kalan Joseph Schulte konteyner gemisi dün sabah saatlerinde limandan ayrılarak İstanbul Boğazı istikametinde yola çıktı. Geminin kazasız belasız Rus denetim bölgesinden geçmesi halinde, Ukrayna limanlarında bekleyen 60 ticari gemi için de yol açılmış olacak!

***

Bir not: Bir yabancı karikatürde Putin, Erdoğan’ın Türk bayrağını örmesini engellerken, Erdoğan Zelenski’nin bayrağından yününü alıyor!