'Yalnız Kardeşçe'

\n

Türk şiirinin ‘aykırı’ (ya da ‘ayrıksı’) şairi, kendisine şair denilmesini istemeyen büyük şair Ece Ayhan’la Ankara’da tanıştık. 25 yaşında ve ilk kitabı Karşılığını Bulamamış Sorular o yılın sonunda yayımlanacak ‘kitapsız’ bir şairdim. Dergilerde çıkan şiirlerimle ilgili olarak, o yıllarda Bodrum ve Gümüşlük’te yaşayan İlhan Berk ve Ece Ayhan’dan, okuduğum ODTÜ Sosyoloji Bölümü’ne mektuplar gelmişti.\n

Şiirleriyle her zaman var olan iki büyük şairle tanışıklığımızın 30. yılı. Özellikle 1984 güzünden itibaren, Ece Ayhan’ın İstanbul’a gelmesi, Nilgün Marmara’nın evinde kalmaya başlaması ve sonrasında dostluğumuz pekişti. İlhan Berk’le de son yılına kadar İstanbul’da sıklıkla buluştuk, konuştuk. \n

Çocukluğumda Eskişehir’in önde gelen iki kitabevinden biri Bizim Kitabevi, diğeri de Hatipoğlu Kitabevi’ydi, burada bir yaz çalıştım. Hayat Ansiklopedisi’nden Hasan İzzettin Dinamo’nun Kurtuluş Savaşı’nın romanı olan 8 ciltlik Kutsal İsyan’ına, Varlık’tan Yansıma dergisine, Kafka’dan Dostoyevski’ye, ilk kitapları, dergileri aldığım yer Bizim Kitabevi’dir. 1981 sonunda, Yaşar Miraç’ın yönettiği Yeni Türkü Şiir Yayınları’ndan benimle birlikte Ahmet Erhan, Adnan Azar ve Adnan Özer’in de şiir kitapları yayımlanmıştı, burada toplu imza günü yaptık. \n

Yücel Saraçoğlu ile bu imza gününde tanıştım, sanata, edebiyata meraklı birisiydi. 1982’de memuriyetten ayrılıp, Eskişehir’in ilk özel sanat galerisi olan Evrim Sanat Galerisi’ni açtı. Saraçoğlu, Vatan, Cumhuriyet gazeteleriyle, Varlık, Türk Dili dergilerinde şiirler yayımlamış, 1962-64 arası “Özgür” adlı bir dergi çıkarmıştı. Yayıncılık yapmak istediğini, bu konuda kendisine yardımcı olup olamayacağımı sordu. Para pul konuşmadım, hem ne önemi vardı ki! Taze sosyoloji mezunu olarak, yüzlerce, belki sayısı 1000’e varan, Althusser’den Lacan’a, Foucault’dan Poulantzas’a, Terry Eagleton’dan John Berger’a kadar sosyoloji, antropoloji, dilbilim, edebiyat eleştirisi kitaplarını içeren bir liste hazırladım, ayrıca Türk edebiyatından, şiirinden büyük bir liste yaptım. Kimi şairler, çevirmenlerle görüştüm.\n

Cevat Çapan’dan da, onun muhteşem çevirisi, Yorgo Seferis’in Üç Kırmızı Güvercin’ini almıştım. Sinan Yayınları’ndan çıkmış olan, Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar kitabı ve tüm yapıtlarının yayın hakkını almak üzere, Cevat Hoca’yla birlikte Nişantaşı civarında Oğuz Atay’ın eşinin ve kızının evine gitmiştik. Konuşmuştuk. Heyecanla Eskişehir’e döndüm, ama biraz da ürkek bir yapısı olan Yücel Bey, haklı olarak, bu kadar büyük yayıncılık yapamayacağını belirtince çöktüm! \n

Yakınlarda çıkan Kardeşim Akif (Dipnot Y.) Ece Ayhan’ın Akif Kurtuluş’a yazdığı mektupları içeriyor. Ece’nin Akif’e 18 Mart 1982-13 Ağustos 1984 arası yazdığı 19 mektup. O mektuplarda adım sıkça geçiyor. Bugünlerde de sıkça sorulduğu için nedenini yazmak istedim. 12 Aralık 1982 tarihli mektubunda Ece, Akif’e, Yalnız Kardeşçe dosyasını Memet Fuat’ın beklenmedik bir şekilde geri gönderdiğini, kitabı genişletmesini istediğini yazıyor. Ben dosyayı 1983 yazında aldım Ece’den, avans da verildi. Fakat yayınevinin sahibi Yücel Saraçoğlu’nun, bu yayın işinin genişleyeceği ve altından kalkamayacağı kaygısıyla, avans ödediğimiz kimi çeviriler ve kitaplardan bile vazgeçmesi nedeniyle, Yalnız Kardeşçe 1 yılda yayımlanabildi, Haziran 1984’te. Telifi de ödendi. Kuşkusuz Ece Ayhan maddi olarak her zaman zor durumda ve sıkıntıda olduğu için, bu süre ona çok uzun geldi. O sıralarda ben de kendisine yazdım, o da bana yazdı, hatta tel çekti, bazen yanıt veremedim, çünkü hem kitapla hem yayınevinin sahibiyle uğraşıyordum! \n

İki kitap yayımlayabildim Evrim Sanat’tan, biri Ece Ayhan’ın Yalnız Kardeşçe, ikincisi Cevat Çapan çevirisiyle Yorgo Seferis’in Üç Kırmızı Güvercin’i. Ece’nin kitabının kapağını Derman Över yapmış, küçük İskender’in babası, ünlü kapak tasarımcısı. \n

Yücel Saraçoğlu aşk şiirleri, çocuk şiirleri, Atatürk şiirleri, veda şiirleri gibi antolojiler yayımlamış sonra Evrim Sanat’tan. Birkaç yıl önce de hayata veda etmiş. \n

\n\n