Erdoğan, Erdoğan anayasasına karşı!
Mustafa Balbay
Son Köşe Yazıları

Erdoğan, Erdoğan anayasasına karşı!

07.10.2021 06:00
Güncellenme:
Takip Et:

TBMM’nin yeni yasama yılı, Erdoğan’ın düşük profilli konuşması, sistem tartışması ve anayasa değişikliği karmaşası ile başladı.

Önce şunun altını çizelim: İktidar ve medyası sürekli Millet İttifakı’nın güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisini hedef tahtasına koyuyor. Bunda amaç, toplumun bu tür istemlerden bıkmasını ve Millet İttifakı’nın erozyona uğramasını sağlamak. Ne var ki bu tartışmalar bir gerçeği ortaya koyuyor:

Sistem yürümüyor!

Bunu iktidar da görüyor. Örneğin Millet İttifakı, üçlü, dörtlü, altılı bir araya gelip parlamenter sistemi gündeme getirdiğinde şu karşılığı veremiyor:

Ne parlamenter sistemi! Bakın işte cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi tıkır tıkır işliyor... Ekonomi rayında... Söz verdiğimiz gibi dünyanın ilk 10 ekonomisi içindeyiz...”

Bunun yerine şunu söylüyorlar:

Milletimiz sistem kararını vermiştir...”

Hani utanmasalar, “Bu sistemi millet getirdi, biz de uyguluyoruz” deyip topu üstlerinden atacaklar...

***

Altını çizmek istediğimiz ikinci gerçek şu:

Anayasa değişikliği gündeme gelince iktidar çevreleri, “12 Eylül 1980 Anayasası’ndan kurtulmalıyız” diyor. Bu, gerçek değil. Yürürlükteki anayasa, Erdoğan anayasasıdır!

AKP iktidarından önce de anayasada değişiklikler yapıldı. Bunlar makyaj denebilecek, özünde yasakları bir nebze azaltan değişikliklerdi. 12 Eylül anayasanın başı Evren’in görev süresinin dolmasından hemen sonra usul usul değişiklikler başladı. Hakkını teslim edelim, en köklüsü Hüsamettin Cindoruk’un Meclis Başkanlığı döneminde oldu. Çalışmalar, küçük-büyük bütün partilerin eşit katılımı ile olmuştu.

Özetle, AKP’den önceki anayasa değişiklikleri gıdım gıdım yasakların gevşemesi şeklinde oldu. AKP döneminde ise 12 Eylül 1980 ruhunun perçinlenmesi ile sonuçlanan değişiklikler yapıldı.

Türkiye’nin ikinci 12 Eylül’ü, 2010 referandumunda yargı darmadağın edildi. Bu, darbe anayasasından başka bir şey değildi. Zaten öyle sonuçlandı.

Nasıl kanı kanla yıkamak mümkün değilse, darbeyi de darbe ile ortadan kaldırmak mümkün değildir. 2017 referandumu da fiilen yeni bir darbe anayasasını getirdi. Üstelik bunu halkı aldatarak, yargıyı yok sayarak yaptılar. 

Erdoğan’ın şahsım devletine geçişiyle birlikte her alanda geriledik. En somut örneğini ise ekonomide görüyoruz. Vergi uzmanı Ozan Bingöl’ün resmi verileri titizlikle inceleyerek yaptığı araştırmalara göre, İkinci Dünya Savaşı süreci dahil, Cumhuriyet döneminde hiç bu kadar art arda küçülmemiştik!

Ekonomik küçülmeyle devletin küçük düşürülmesini tartıya koysak?

Koymayalım...

Ortada “şahsım” ve “şahsımdaşları” dışında tartıya konacak bir şey kalmadı!

***

Altını çizdiğimiz iki saptamayı ayrıntılarıyla sütuna yatırmamızın nedeni şu:

Yeni bir “turp” geliyor!

Erdoğan, Meclis konuşmasında bütün partileri içine alacak bir anayasa önerdi.

Muhalefet buna gerekli yanıtı verdi.

Ancak iş bu noktada kalmayacak gibi görünüyor.

Tanıdığımız Erdoğan, eğer millet katında başbakanlık sistemine dönüş eğiliminin güçlü olduğunu görürse, o değişimin de başına geçmek isteyebilir!

Olmaz olmaz demeyin, Türkiye’de olmaz olmaz diye bir şey yok!

Bu nedenle tartışmanın zeminini iyi saptamak gerekir.

O da şudur:

AKP dönemi değişiklikleriyle 12 Eylül Anayasası’nın ruhu perçinlenmiş ve bu zeminde başkalaşım olmuştur. Erdoğan, yeni bir anayasa yapalım derken Erdoğan anayasasını hedef almaktadır!

Kenan Evren, ete kemiğe bürünüp yeni bir anayasa yapalım dediğinde ortaya ne koyabilecekse Erdoğan da onu koyabilir!

Yazarın Son Yazıları

Utanmazlar!

9 Aralık’ta TBMM Genel Kurulu’nda CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, “ayrıcalıklı” işe girenleri sıraladı.

Devamını Oku
20.12.2025
Taht oyunları!

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan, son günlerde bazen konuşmuyor!

Devamını Oku
18.12.2025
Gülşah Durbay’ın bıraktığı iz...

Ne zaman, zamansız bir ölüm haberi alsam aklıma ilk Yunus Emre’nin dörtlüğü gelir...

Devamını Oku
17.12.2025
Denetim elemanları...

Gündemde asgari ücret var.

Devamını Oku
16.12.2025
Bebeerkil toplum!

TÜİK deyince aklımıza ilk enflasyon rakamları geliyor ama kurumun Türkiye’nin her alandaki verilerini derleyip toparlamak, bunları “bilgi” haline getirmek gibi önemli bir işlevi var.

Devamını Oku
13.12.2025
Trumpizm: Önce Amerika!

ABD’nin yeni strateji belgesi yayımlandı.

Devamını Oku
11.12.2025
Denk bütçe!

2026 yılı bütçesinin TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlamasıyla ekonomi hak ettiği gündem önceliğini bir nebze kazandı.

Devamını Oku
10.12.2025
Suriye’nin bir yılı!

Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinin üzerinden bir yıl geçti. 8 Aralık 2024’te Şara ve beraberindekiler Halep’ten çıktıkları engelsiz yolculukla Şam’a vardılar. Havaya sıktıkları zafer kurşunları Esad güçlerine sıktıklarından çok daha fazlaydı.

Devamını Oku
09.12.2025
Mr. Tom Barrack... Bu üslubu bırak!

Sayın Büyükelçi, göreve geldiğiniz günden beri Türkiye ve bölge üzerine tezler ortaya atıp geçmişten geleceğe aklınıza geleni söylüyorsunuz.

Devamını Oku
06.12.2025
İktidar, halkın İMF’si oldu!

Dün sabah saat 10.00’da enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte art arda buna paralel haberler döküldü:

Devamını Oku
04.12.2025
Tarım ‘şap’a otururken!

Uzunca bir süredir tarımdan gelen olumsuz haberler zincirine sonunda iktidarın TÜİK’İ de katıldı.

Devamını Oku
03.12.2025
Papanın ziyareti!

Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti sona erdi, tartışmaları devam ediyor.

Devamını Oku
02.12.2025
Yeni siyasal yelpaze ve CHP!

CHP’nin 39. olağan kurultayı Ankara için sık kullandığımız şu tanımın gölgesinde başladı...

Devamını Oku
29.11.2025
İtirafname!

İBB iddianamesi İstanbul 40. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edildi.

Devamını Oku
27.11.2025
Parçalar birleşmiyor!

Uzun süre tartışıldıktan sonra ansızın gerçekleşen İmralı görüşmesinin yeni bir sürecin başlangıcı olduğunu dün vurgulamıştık.

Devamını Oku
26.11.2025
Süreç yeni başlıyor!

Kritik haftalardan bir hafta daha başladı.

Devamını Oku
25.11.2025
CHP milleti dinledi...

Son birkaç gündür uzun süredir konuşamadığımız, Anadolu’nun pek çok yerinden eski-meyen dostların sesini duyduk.

Devamını Oku
22.11.2025
İşi İmralı’ya sürdüler!

Kamuoyunda “Terörsüz Türkiye” diye bilinen komisyonun tam adı şöyle...

Devamını Oku
20.11.2025
Erdoğan’la Bahçeli’nin Öcalan sorunu!

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin dün partisinin grup toplantısındaki konuşması bir süredir kulislerde dalgalanan pek çok olasılığın doğruluk payını arttırdı.

Devamını Oku
19.11.2025
Akdeniz’de ABD kuşatması!

Güney yelpazemizde birbirinden farklıymış gibi seyreden gelişmeleri birleştirince ortaya Türkiye’nin etrafını saran bir yay çıkıyor.

Devamını Oku
18.11.2025
İddianamenin satırları!

Satır sözcüğünün ikinci anlamı şu...

Devamını Oku
15.11.2025
AKP’nin bitmeyen Atatürk zikzakları!

Bir 10 Kasım’da daha Mustafa Kemal Atatürk’ün unutulmaz, unutturulamaz olduğunu yaşadık.

Devamını Oku
13.11.2025
Bana her şey Ergenekon’u hatırlatıyor!

Dün sabah iktidar medyasının haber vermesiyle gündeme düşen İmamoğlu iddianamesi saat 15.00 sıralarında kamuoyuna ulaştı.

Devamını Oku
12.11.2025
45. yıl…

7 Kasım 1980 Cuma günü. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde günün sonuna yaklaşıyoruz.

Devamını Oku
11.11.2025
Hukuksuzluk Tayfun’u!

1293 gündür hapiste olan Tayfun Kahraman’la ilgili Anayasa Mahkemesi’yle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi arasındaki asimetrik çatışma Türkiye’nin hukuksuzlukta geldiği noktanın yeni bir ivmesi oldu.

Devamını Oku
08.11.2025
New York’ta sosyalizm!

Dünyanın Trump krampına girdiği bir süreçte ABD’nin kalbi New York’ta belediye başkanlığı seçimlerini Müslüman kökenli sosyalist Zohran Mamdani’nin kazanması, içinde büyük umutlar taşıyan önemli bir başlangıç olabilir!

Devamını Oku
06.11.2025
Pazarlık!

Her şeyin pazarlığa tabi olduğu bir dönemdeyiz.

Devamını Oku
05.11.2025
Anayasa oyunları!

Dün AKP iktidarının 23. yılıydı. Çeyrek asra yaklaşan süreci şöyle özetlemek mümkün:

Devamını Oku
04.11.2025
Sürecin şifreleri...

Birinci yılını dolduran, yolda “terörsüz Türkiye” adını alan süreçte şaşırtıcı olmayan bir “deltalaşma” aşamasına gelindi.

Devamını Oku
01.11.2025
Prof. Özer hapiste fikirleri iktidarda!

Bugün Esenyurt Belediye Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özer’e yönelik operasyonun birinci yıldönümü!

Devamını Oku
30.10.2025
Cumhuriyet yurttaşlık bilincidir!

Cumhuriyetimiz ikinci yüzyılın ikinci yılına yine en temel değerlerin tartışma konusu olduğu bir ortamda giriyor.

Devamını Oku
29.10.2025
Tükenmişlik saldırısı!

Korkunun gözleri o kadar çoktur ki insanın üzerine çöktü mü, artık her şeyi korku olarak algılar. İmamoğlu, hapiste de olsa... Özgürce siyaset yapamasa da... Ondan korkuyorlar!

Devamını Oku
28.10.2025
Ca-sus!

Dün sabahtan akşama dek sözcüğün tam anlamıyla yargı fırtınası esti!

Devamını Oku
25.10.2025
Kıbrıs dersleri!

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde geçtiğimiz pazar günü yapılan cumhurbaşkanı seçimlerinin yankıları devam ediyor.

Devamını Oku
23.10.2025
İddianame turşusu!

İBB soruşturmasında aylardır beklenen iddianamenin bir bölümü çıktı.

Devamını Oku
22.10.2025
Kışlalı ile haftaya bakış!

Sevgili Kışlalı, Bugün alçakça bir saldırıyla aramızdan koparılışının 26. yılı!

Devamını Oku
21.10.2025
Suriye denklemi!

Suriye Devlet Başkanı Şara’nın Moskova’ya gidişi, İsrail’le Türkiye arasındaki bu ülkenin nasıl bir geleceğe evrileceğine ilişkin soru işaretlerini biraz daha artırdı.

Devamını Oku
18.10.2025
Bitime hazırlık mı?

22 Ekim 2024’te MHP lideri Devlet Bahçeli’nin Öcalan’a yönelik çağrısıyla başlayan, devamında “terörsüz Türkiye” diye adlandırılan süreçte sonbahar havası hissediliyor.

Devamını Oku
16.10.2025
Gazze harap olduktan sonra!

O bilinen “Basra harap olduktan sonra” deyişi ne yazık ki Gazze’ye de uyuyor. Yüzde 85’i harap olmuş, her 20 kişinden biri ölmüş ya da kaybolmuş, bebekleri ölüme doğmuş Gazze’de barışa giden yola ilişkin bir iyi niyet anlaşması yapıldı.

Devamını Oku
15.10.2025
Yavaş’ın en büyük projesi: Huzur-güven!

Seçeneğini aşağı çekmekten başka seçeneği kalmamış bir iktidarın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı da hedef alacağı aşikârdı.

Devamını Oku
14.10.2025