2 tane sorum olacak.

Soru 1: 26/02/1991-30/12/1994 tarihleri arası vergi kaydım bulunmakta (vergi borcumu ödedim) ancak faaliyette bulunduğuma dair belgeleri Bağ-Kur’a iletemediğimden sigortalılığım başlatılmadı. İlgili dönem için tescil işlemim yapılır mı?

Soru 2: X devlet üniversitesinde öğrenci asistan olarak çalışmamdan dolayı 1997 yılında sigorta girişim yapıldı. Ancak devlet üniversitesi olduğu halde primlerimin bildirilmediğini 20 yıl sonra SGK’den öğrendim. Bu tarihi referans alarak EYT kapsamında mıyım? Değilsem bu işlem için ne yapmalıyım? Ayhan B.

Cevap 1: Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirir bir iş yaptıkları halde, Bağ-Kur’a kayıt ve tescil yapılmayanlar için belirli tarihlerde yasal düzenlemeler çıktı. Örneğin sizin durumunuzda olanlar için ilki 4/10/2000 diğeri 1/10/2008 tarihlerinde, vergi mükellefiyeti bulunduğu halde, Bağ-Kur’a tescili yapılmamış olanlara belirli bir sürede müracaat etmek kaydıyla borçlanma hakkı verildi. Bu süreleri kaçırdıysanız mevcut kanuna göre Bağ-Kur kapsamında hizmet kazanmanız söz konusu değil. Tabii dava açma hakkınız her zaman var.

Cevap 2: Sorunuzdan 1997 yılındaki çalışmanızdan dolayı devlet üniversitesinden SGK’ye sigortalı işe giriş bildirgesi verildiğini anlıyorum. Ancak bu girişe ait hizmetleriniz e-Devlet’te görünmediğine göre, işveren işe giriş bildirgesini verdiği halde, hizmetlerinizi dört aylık dönem bordroları ile SGK’ye bildirmemiş. Bu durumda, 1997 yılında SGK’ye verilen sigortalı işe giriş bildirgesi;

-Stajyer kapsamında verilmiş ise bu sigortalılık için hizmet bildirilmesi söz konusu değil.

-Normal sigortalı olarak verildiği halde, hizmetleriniz bildirilmemiş ise hizmet tespit davası açabilirsiniz. İşten ayrıldıktan sonra 5 yıl içinde hizmet davası açılmamışsa hak düşürücü süreye uğrar. Ancak işe giriş bildirgesinin verilmiş olması hak düşürücü süreyi ortadan kaldırır ve her zaman hizmet tespit davası açabilirsiniz. Hizmet tespit davası sonucu 1997 yılında çalıştığınız tespit edilirse EYT kapsamına girersiniz.

ENGELLİYİM NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?

Soru:15/03/1977 doğumluyum. İşe başlama tarihim 18/12/2002 ve 7250 günüm var. Büyükşehir belediyesinde kadrolu işçiyim. Yüzde 56 engelli raporum mevcut. Emekli olabilir miyim? Hangi ayda emekli olsam daha avantajlı olur? Emrah E.

Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlardan bu kapsamda emekli olacaklarda yaş koşulu bulunmuyor. Yüzde 56 engellilik derecesi ve 18/12/2002 sigortalılık başlangıcınıza göre emeklilik koşullarınız, 19 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4240 gün. Bu iki koşulda yerine geldiğinden istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. 2023 yılının ister ocak isterse aralık ayında emekli olun aylık hesaplama sistemi aynı olacak. Ancak aralık ayına kadar prim ödeyip gün sayınızı artırırsanız aylığınıza yansıması mutlaka olumlu olur.

ASKERLİK BORÇLANMASI SADECE GÜN OLARAK MI DİKKATE ALINIR?

Soru: Sigortalılık başlangıcım 1/9/1996, askerlik hizmetimi 1997 yılında yaptım ve 21/7/1998-31/3/2023 tarihleri arasında Halkbank Emekli Sandığı’na tabi prim ödedim. Askerlik hizmetimi 24/4/2008 tarihinde Sandık’a borçlandım. Ancak yaptığım borçlanma sadece prim gün sayıma eklendi ve prime esas kazanç olarak dikkate alınmadı. Bu uygulama doğru mudur? Hakan Ç.

Halkbank Emekli Sandığı, 506 sayılı kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklardan olup, SSK mevzuatını uygulamakta olan sosyal güvenlik kurumlarından biridir. Diğer taraftan, askerlik hizmetini 2000 yılından önce yapıp 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ayından önce borçlanma talebinde bulunanların askerlik borçlanma süreleri, aylık bağlama işlemlerinde sadece prim ödeme gün sayısına eklenmek suretiyle dikkate alınmakta. Ancak, 5510 sayılı kanun ile uygulama değiştirilmiş olup 2008/Ekim ayından önce yapılan askerlik hizmetlerinin bu tarihten sonra borçlanılması halinde borçlanmalar, hem prim ödeme gün sayısı hem de prime esas kazanç olarak aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınmakta. Askerlik hizmetinizi 2000 yılından önce yapmış olmakla birlikte borçlanma talep tarihinizin 2008/Ekim ayından önce yani 24/4/2008 tarihinde olması nedeniyle borçlanma işleminiz aylık bağlama işlemlerinde sadece prim ödeme gün sayısı olarak dikkate alınır. Bu durumda Sandık tarafından yapılan işlemde herhangi bir hata bulunmuyor.