Soru: Devlet memuru emeklisi eşimin 2021 yılında vefat etmesi nedeniyle tarafıma dul aylığı bağlandı. Babam ise Bağ-Kur emeklisiydi ve 2000 yılında vefat etmişti. Hiç çalışmadım ve emekli değilim. Babamdan dolayı da yetim aylığı alabilir miyim? Lütfiye K.

2008/Ekim ayında yürürlüğe giren 5510 sayılı kanunun 54. maddesinde, hem eşinden hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre tek dosyadan yani eşi veya ana/babasından ölüm aylığı bağlanmaktadır. Ancak bu hüküm 2008/Ekim sonrası ölen ve bu nedenle ölüm aylıkları 5510 sayılı kanuna göre bağlananlar için geçerli olmakla birlikte, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin geçici 31. maddesinde, iştirakçiliği 2008/Ekim öncesi başlayan devlet memuru sigortalılar hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplinin bir dosyadan gelir veya aylık almakta iken kanunun yürürlük tarihinden sonra yeni bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanması halinde, eski ve yeni sigortalılık halinin aynı olması durumunda kanunun 54. maddesi, farklı olması durumunda ise kanunun yürürlük tarihinden önceki kanunların mülga hükümleri uygulanacağı öngörülmüş. Diğer bir ifadeyle, sigortalılardan birisinin ölüm tarihi 2008/Ekim öncesi diğerinin sonrası ise ve ölen sigortalılar aynı kanuna göre  (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) aylık alıyor ise 54. maddeye göre tercih ettiği aylık yani tek dosyadan aylık ödenecek. Ancak ölen sigortalıların emekli oldukları kanun farklı ise her iki aylık ödenecek. Eşiniz Emekli Sandığı emeklisi ve ölümü 2008/Ekim sonrası, babanız Bağ-Kur emeklisi ve ölüm tarihi 2008/Ekim öncesi dolayısıyla emekli oldukları kanunlar farklı olduğu için talep etmeniz halinde tarafınıza babanızdan da yetim aylığı bağlanır  ve bu şekilde hem eşinizin hem de babanızın aylığını alabilirsiniz.

Soru: Bağ-Kur’dan emekli aylığı almaktayım. SSK emeklisi iken 2021 yılında vefat eden oğlumdan da aylık alabilir miyim? Ayhan Ö.

2008/Ekim ayı itibarıyla yürürlüğe giren 5510 sayılı kanuna göre, bu tarihten sonra ölen sigortalıların ana ve babasına aylık bağlama şartlarından biri de ana veya babanın diğer çocuklarından alınan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere, gelir veya aylık almamasıdır. Buna göre, Bağ-Kur’dan emekli aylığı almanız nedeniyle oğlunuzdan dolayı tarafınıza aylık bağlanmaz. 

ANNEM 3 DOSYADAN AYLIK ALABİLİR Mİ?

Soru: Annem ve babam ikisi de SSK’den emekli oldular. Babam vefat ettiği takdirde sanırım annem babamın yarı maaşını alacak. Ayrıca dedem yani annemin babası 2008 öncesi Emekli Sandığı emeklisi. Bu durumda annem babasından dolayı da yetim aylığı  alabilecek midir. Burak B.

Eşin vefatı halinde dul kalan eşe, ölen sigortalı ile ölüm tarihinde resmi nikâh akdinin bulunması şartıyla ölüm aylığı bağlanır. Dul eşin çalışması veya emekli olması hak sahibi olma niteliğini ortadan kaldırmaz, sadece ölüm aylığındaki hissesi yüzde 75 ten, yüzde 50’ye düşer. Anneniz babanızın vefatı durumunda hem kendi aylığını almaya devam edecek hem de babanızdan dolayı yüzde 50 hisse üzerinden ölüm aylığı alacak.

Diğer taraftan, annenizin babası 2008/Ekim öncesi Emekli Sandığı emeklisi. Vefatı durumunda annenize 5434 sayılı kanun kapsamında yetim aylığı bağlanması için annenizin dul olmasının yanı sıra devlet memuru olmaması ve devlet memurluğundan emekli olmaması gerekiyor. Anneniz dul ve SSK emeklisi olduğu için babasından dolayı da ölüm aylığına hak kazanıyor. 2008/Ekim’de yürürlüğe giren 5510 sayılı kanuna göre sigortalı veya hak sahiplerinin birden fazla dosyadan aylığa hak kazanmaları halinde, en fazla ödemeye imkân veren iki dosya üzerinden aylık ödemeleri yapılmakla birlikte, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin geçici 31. maddesinde, bunun istisnası 2008/Ekim öncesi iştirakçiliğe esas Emekli Sandığı aylıklarıdır. Yani iki dosya kuralına Emekli Sandığı’ndan emekli olan dedenizin dosyası dahil edilmemektedir. Bu durumda anneniz.

- Babasından dolayı yetim aylığı,

- Kendisinin SSK yaşlılık aylığı,

- Eşinden dolayı SSK ölüm aylığı,

olmak üzere üç dosyadan da aylık alabilir.

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.