Devrim Yasaları’nı sahiplenecek bir muhalefet gerekli
Zülal Kalkandelen
Son Köşe Yazıları

Devrim Yasaları’nı sahiplenecek bir muhalefet gerekli

04.03.2022 05:00
Güncellenme:
Takip Et:

Dün laik cumhuriyetin temelini oluşturan 3 Mart Devrim Yasaları’nın 98. yıldönümüydü. Cumhuriyet gazetesi dışında hiçbir gazetenin kapak sayfasında bu önemli gün yer almadı Gazetemizde ise Alev Coşkun’un manşette yer alan kapsamlı makalesi ile bu yasaların önemi, hak ettiği şekilde vurgulandı. 

Genç cumhuriyetin Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğindeki devrimci kadroları, 3 Mart 1924’te üç önemli yasa çıkardı: 

Şer’iye ve Evkaf vekâletleri (din ve vakıf işleri ile ilgili bakanlıkların) ile Erkanı Harbiye Vekâleti’nin kaldırılarak, Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Genelkurmay Başkanlığı’nın kurulmasını sağlayan 429 sayılı yasa. (Mahalle mektepleri ve medreseleri kapatan yasa.)

430 sayılı “Tevhidi Tedrisat (Eğitim Birliği)” Yasası. (Eğitimi çağdaşlaştıran, kız-erkek ayrımı yapılmadan eğitimde birliği sağlayan yasa.)

Halifeliği kaldıran 431 sayılı yasa. (Din devletini sona erdiren yasa.)

AKP DÖNEMİNDE LAİK CUMHURİYETİN TEMELİ DİNAMITLENDİ

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 174. maddesi, “inkılap kanunlarının korunması” başlığını taşır; başka bir anayasa kabul edilmediği sürece bu madde yürürlüktedir. 

Buna karşın, AKP iktidarında özellikle 430 sayılı yasa yok sayılarak 4+4+4 uygulaması getirilerek eğitimde birlik bozulmuş...

Tarikat ve cemaatler açtıkları kurs ve okullarla eğitim alanını parsellemiş...

Laik cumhuriyeti hedefleyen tarikat ile cemaat vakıfları pıtrak gibi çoğalırken Vakıflar Genel Müdürlüğü izlemekle yetinmiş... AKP’li belediyeler bu dinci yapılara para yağdırmış...

Din siyasetin aracı haline getirilerek laiklik kavramı açıkça ihlal edilmiş...

Diyanet İşleri Başkanlığı, kuruluş amacının dışına çıkmış, kendi yetki alanını aşarak laiklik karşıtı çağdışı fetvalarıyla toplumda derin bir kutuplaşmanın ortaya çıkmasına yol açmış, yaptığı israflarla halkın sırtında bir kambur haline gelmiş... 

Türkiye Cumhuriyeti, anayasanın değiştirilmesi teklif bile edilemeyecek 2. maddesinde yazmasına karşın, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olmaktan çıkarılmış...

Halifelik talepleri açıktan dile getirilir olmuştur!

Geçmişte laiklik karşıtı odak olduğu Anayasa Mahkemesi tarafından saptanan AKP, bütün bunları yaparak laik cumhuriyetin temelini dinamitlemiştir. 

SİYASAL İSLAMIN ÜLKEYE VERDİĞİ ZARAR GÖRMEZDEN GELİNEMEZ

Bu durum Türkiye’nin en büyük sorunu iken altı muhalefet partisinin Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme dair imzaladığı bildiride bunların konu edilmemesinin nedeni, o partilerin de dini siyasette araç olarak kullanmaları ve laiklik konusunda gerekli hassasiyetlerinin bulunmamasındandır. 

Çarşamba günü köşemde bu konudaki görüşlerimi yazınca, bazı kişilerden “Önce şu AKP’den bir kurtulalım, sonra ayrıntılara inilir, hepsi aynı anda olmaz!” şeklinde tepkiler aldım. 

Bazıları da diyor ki “Beş benzemez bir araya gelmiş, ancak bu kadar olur!”...

Beş benzemezin bir araya geldiği görüşüne katılmıyorum. Altı partinin beşi de merkez sağı oluşturabilecek partiler. CHP ise kendi partisinin ilkelerinden ödün vererek onlarla birlik kurdu, büyük ölçüde onlara benzedi.

Öncelikle herkesin farkına varması gereken şu:

3 Mart 1924’te çıkarılan yasaların hiçbirisi ayrıntı değildir, o yasalar laik cumhuriyetin temelidir. 

Tarikat ve cemaatlerin devlet kurumlarında kadrolaşması yüzünden bu hale gelmedik mi? Öğrenciler tarikat yurtlarında kıskaç altına alınmadı mı? Siyasal İslamcı AKP, Türkiye’de dincileşmeyi körükleyerek hayatı çekilmez hale getirmedi mi?

Demokrasi vaat edenler, dinci gericiliğe karşı tavrını net bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Aksi halde vaatlerinin içini dolduramazlar. Çünkü siyasal İslamın Türkiye’ye verdiği zararı görmezden gelerek demokratik bir sistem kurulamaz. 

Yazarın Son Yazıları

5 Aralık 1934’ten bugüne kadın hakları!

Yıl 1934...

Devamını Oku
05.12.2025
AYM, bilimsel gerçekleri reddetti!

Hani bazen hayatınızı adadığınız bir mücadelede öyle bir an gelir ve yıllarca yalnızca duvarlara bağırdığınızı düşünürsünüz..

Devamını Oku
03.12.2025
Türkiye üzerine karanlık planlar!

Yaklaşık bir yıldır birçok yazımda uyardığım bir tehlike, DEM Partisi çevresinden ilk kez açık açık dile getirildi.

Devamını Oku
30.11.2025
Hapishane ‘doğal yaşam alanı’ değildir!

İçinde yaşadığımız dönemin en berbat özelliklerinden birisi, kavramlara farklı anlamlar yükleyerek insanları kolayca kandırmanın çok yaygınlaşmış olması.

Devamını Oku
28.11.2025
Teröristler ana muhalefeti tehdit ediyor!

Sonunda bu da oldu.

Devamını Oku
26.11.2025
Tarih bu yıkım ittifakını yazacak!

Cuma günü TBMM’de yapılan İmralı oylamasından sonra bir TV kanalında bir siyasal iletişimcinin konuşmasına rastladım.

Devamını Oku
23.11.2025
Bahçeli’nin daha çok işi var!

Dün gazetemizde Aytunç Ürkmez imzasıyla yayımlanan bir haber...

Devamını Oku
21.11.2025
'Açın Bahçeli'nin yolunu, İmralı'ya gitsin!'

Tarih 31 Temmuz 2025.

Devamını Oku
19.11.2025
Şiddete tanıklık etmek

Geçen hafta Uluslararası Hayvan Politikaları Konferansı’na katılmak için ilk kez Marakeş’e gittim.

Devamını Oku
16.11.2025
Mesele 1923 Cumhuriyeti’nin tasfiyesi!

AKP-MHP koalisyonunun CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’na karşı yürüttüğü operasyon...

Devamını Oku
14.11.2025
Hadi oradan!

Yazımın başlığına güzel Türkçemizde birçok düşünce ve duyguyu aynı anda iki sözcükle anlatabilen işlevsel bir deyimi koydum.

Devamını Oku
09.11.2025
Sosyalizm en kapitalist ikinci partiyle gelmez!

Kendisini “demokratik sosyalist ve Müslüman” olarak niteleyen Uganda asıllı 34 yaşındaki Zohran Mamdani’nin New York Belediye başkanlığına seçilmesi hakkındaki bazı yorumlar, birkaç yılda bir yinelemem gereken gerçekleri hatırlattı.

Devamını Oku
07.11.2025
Ümmetçi çakma ‘sosyalistler’!

1923 Cumhuriyet Devrimi’ni hedefe koyanlar, 102. yıldönümünde de boş durmadı.

Devamını Oku
05.11.2025
Türkiye, goril Zeytin’i de esir etti!

22 Aralık 2024’te Nijerya’dan Tayland’a kaçak olarak götürülmek istenirken İstanbul Havalimanı’nın kargo biriminde travma halinde yavru bir goril bulundu.

Devamını Oku
02.11.2025
Casusluk davası ve déjà vu!

Geçen hafta hayatımıza bir casusluk davası girdi ve beş gün önce de Ekrem İmamoğlu, İmamoğlu’nun seçim kampanyası direktörü Necati Özkan ile Tele1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ hakkında tutuklama kararı verildi.

Devamını Oku
31.10.2025
Cumhuriyetçi geçinenler ve gerçekler!

“En hafif rüzgârdan bile korunması lazım gelen yeni doğmuş yavrunun, onu beslediğini söyleyenler tarafından böyle hırpalanması caiz miydi?”

Devamını Oku
29.10.2025
Diziden al haberi!

İsrail’in büyük dostu ABD Başkanı Trump, bir süredir kameralar önünde Erdoğan’a övgüler yağdırıyor, buluşurken Beyaz Saray’ın kapısında ayakta bekliyor, “iyi dostuz” diyor, rahat otursun diye sandalyesini tutuyor ve ayrılırken kapıya kadar uğurluyor.

Devamını Oku
26.10.2025
Cumhuriyet Yürüyüşü!

2025 yılında, Cumhuriyet Devrimi’nin 102. yıldönümünde Türkiye’de cumhuriyetçilere düşen önemli görevler var.

Devamını Oku
24.10.2025
Cumhuriyeti kuranlar!

Geçen hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yaşanan rezalet, ülkenin içine sokulduğu durumun vahametini tam olarak gözler önüne serdi.

Devamını Oku
22.10.2025
Siyasetçilerin anayasayı çiğneme özgürlüğü mü var?

Başlıktaki soruyu sormak zorunda kalmamın sayısız nedeni var.

Devamını Oku
19.10.2025
Alçak düzenin resmi!

ABD Başkanı Trump, 13 Ekim’de İsrail Parlamentosu’unda ayakta alkışlandığı bir konuşma yaptı.

Devamını Oku
17.10.2025
Paçalardan akan ‘demokrasi’ yalanı!

“Sayın Öcalan, bu son görüşmede çok rahatsız olduğu bir mesele üzerinde durdu.

Devamını Oku
15.10.2025
Selam olsun Kubilay’lara!

Cuma günü yazımı şu satırlarla bitirmiştim: 7 Ekim’de TBMM’de yaşanan rezalete seyirci kalan siyasi partiler ve siyasetçiler meşruiyetini kaybetmiştir.

Devamını Oku
12.10.2025
Habur’dan beter bir rezalet!

7 Ekim 2025, Türkiye’nin tarihine Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde terörist başı Abdullah Öcalan için “Biji serok Apo” yani Türkçesi ile “Önder Apo çok yaşa” anlamına gelen sloganların atıldığı gün olarak geçti.

Devamını Oku
10.10.2025
CHP yerine AKP’yi yalnızlaştırsanıza!

Ayakta karşıladılar, hayran hayran baktılar, etrafına dizildiler, yanına oturup gülümsediler; toplumdan tepki görünce de seçmenleri suçlayıp tehdit savurdular.

Devamını Oku
08.10.2025
Böyle medya varken Trump’a ne gerek var ki!

İktidar yandaşı medyanın halini anlatmaya pek gerek yok.

Devamını Oku
05.10.2025
180 derece savrulanlar!

2024 yılının 1 Ekim gününden 2025’in 1 Ekim gününe kadar geçen tam bir yılda Türkiye’de siyasette büyük bir kasırga yaşandı ve zemini sağlam olmayanlar 180 derece savruldu.

Devamını Oku
03.10.2025
Camide cihat, ticarette takiye mi?

Tarih 26 Eylül 2025. Yer Çamlıca Camisi. Cuma namazı sonrasında camide elinde mikrofon birisi konuşuyor...

Devamını Oku
01.10.2025
Türkiye emperyalizmin kıskacında!

Erdoğan’ın altı yıl sonra Beyaz Saray’da Trump ile görüşmesi, tarihe skandallarla geçti.

Devamını Oku
28.09.2025
Kuyu tipi hapishane işkencedir!

Gazetecilere hapishanelerdeki mahkûmlardan çok sayıda mektup gelir.

Devamını Oku
26.09.2025
Emperyalizmin teröristleri

New York’ta Concordia Zirvesi’nde bir oturum...

Devamını Oku
24.09.2025
Ahlakçıların ahlaksızlığı

Son birkaç hafta içinde Türkiye’de kültür ve sanat alanındaki baskı iyice arttı.

Devamını Oku
21.09.2025
Eğitiyor, donatıyor, destekliyor!

Kim kime yapıyor bunu?

Devamını Oku
19.09.2025
İkinci Cumhuriyetçiler ve CHP

T24 internet sitesi, üç gün önce Hasan Cemal’in “Özgür Özel Tandoğan’dan haykırıyor, tam bir heyecan fırtınası, gözlerim yaşarıyor!” başlıklı bir yazı yazdığını duyurdu.

Devamını Oku
17.09.2025
Bahçeli’ye sorular ve bir gencin isyanı

"Sosyal medyanın kökü kazınmalı."

Devamını Oku
14.09.2025
Üniversiteye hazırlanan bir gençten mektup

Her gazeteci gibi ben de okuyucularımdan çok sayıda ileti alıyorum.

Devamını Oku
12.09.2025
Demokrasicilik, koltuk kavgası ve sınıf kavgası

Herkes bir koltuğun peşinde.

Devamını Oku
10.09.2025
Açılım ve çelişkiler

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne operasyon düzenlenen 19 Mart’tan bu yana iktidarın CHP’ye yönelik baskısını artırması, deyim yerindeyse dört taraftan kuşatmak için yoğun bir çaba harcaması, aynı anda açılım süreci devam ederken bazılarınca çelişkili bulunuyor.

Devamını Oku
07.09.2025
Bunun adı totalitarizm!

Önce bir gerçeğin altını çizelim...

Devamını Oku
05.09.2025
Ortadoğu kazanı fokurduyor

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) bugünlerde çok hareketli, Türkiye’den bölgeye giden gidene...

Devamını Oku
03.09.2025