Nullum crimen sine lege:

Yasasız suç olmaz…

Latince, yasada belirtilmeyen eylemler suç sayılmaz anlamına gelen bir ilke.

Daha ayrıntılı ifadesi şöyle:

Nullum crimen, nulla poena sine praevia lege poenali:

Önceden ceza yasasında belirtilmeyen suç ve ceza olmaz…

Bir suçlama ve cezalandırılma için bunun daha önceden bir ceza yasasında belirtilmiş olması gerekir anlamına geliyor.

***

Şimdi bu ilkenin içerdiği çeşitli açılımları görelim:

Bir eylem ancak işlendiği zamanki yasalara göre suçlanabilir ve cezalandırılabilir.

Bir eylem, sonradan çıkarılan bir yasa ile suç haline getirilirse, o yasadan önceki eylemler suç ve ceza kapsamına alınamaz.

Bir eylemin cezalandırılabilmesi için, yapıldığı zamanki yasalarda bunun suç olduğunun belirtilmesi de yetmez, bunun nasıl cezalandırılacağının da belirtilmesi gerekir.

Bir de evrensel hukuktaki öteki ilkeleri anımsayalım:

Bir suç, işlenmeden önce cezalandırılamaz.

Niyet okuması yoluyla insanlar suçlanamaz.

Bir eylemden dolayı o eylemi yapandan başkası cezalandırılamaz.

***

Türkiye’de neler oluyor:

Önce politikacılar ve medya aracılığıyla bazı genel suçlamalar yapılıyor, darbe gibi, şike gibi…

Sonra bazı kişiler, örgütler yine siyasal kaynaklı olarak medyada birtakım etiketlerle yaftalanıyor…

Daha sonra etiketlenen kişiler ve örgütler, medya aracılığıyla oluşturulan suçlamaların içine oturtuluyor…

Bu örgütler ve kişiler, kamuoyunda oluşturulan suçlamalara uygun bir biçimde, özel yaşamları, toplantıları, konferansları, telefon konuşmaları, arkadaşları, sosyal ilişkileri ve herkesin gözü önünde açık ve yasal olarak cereyan etmiş birtakım olaylar çerçevesinde suçlanıyor…

Ve bazı kişiler yargılanmak üzere hapse atılıyor!

Yani kamuoyunda “yargısız infaz” denilen, “önce suçla ve hapse tık, sonra yargıla” uygulaması başlıyor.

Buradaki en önemli işlevi de kamuoyunu oluşturan medya mensupları ve onlara doğru-yanlış pek çok bilgiyi, yasaların yasaklamasına karşın, aktaran resmi görevliler üstleniyor.

Böylece medya-devlet işbirliği ile “yargısız infaz” uygulaması adeta kamuoyunun da onayını alıyor.

Daha da vahimi, bu uygulamaları yaygınlaştıran siyasal iktidar, seçimleri kazanmasını, bu haksız ve hukuksuz uygulamaların devam ettirilmesi ve yaygınlaştırılması için bir destek olarak algılıyor ve “yargısız infaz” gittikçe toplumun temel kurumlarından biri oluyor:

“Ateş olmayan yerden duman çıkmaz” deniliyor…

“Bir şey var ki, tutuklandılar” deniliyor…

“Darbe teşebbüsleri ve şike Türkiye’de her zaman olmuştur, bunlar da mutlaka suçludur” deniliyor…

Türkiye ortaçağa geri gidiyor!

***

Sonuç olarak “toptan suçlama”, “niyet yargılaması”, “yargısız infaz” gibi evrensel hukuka hiç de uygun olamayan uygulamaların, Türkiye’de artık iyice egemen olduğu anlaşılan yeni AKP hukukunun temel özellikleri olarak ortaya çıktığı anlaşılıyor.

Fenerbahçe, Balyoz ve benzeri davalara gelince:

Birtakım spor ve siyaset fanatiklerinin hukuktaki “ortaçağa gidiş” sürecini görmeden “Şu yargısız infaz haklıdır, bu yargısız infaz haksızdır” biçiminde kendi küçük bağnaz dünyalarına göre bağırıp çağırmaları, onları ancak kamuoyu ve tarih önünde gülünç duruma düşürüyor.

İnsanların gerçek çapları ve bazılarının faşistçe yaklaşımları böyle bunalım zamanlarında iyice ortaya çıkıyor!