SORU: 27/12/1978 doğumluyum. 24/10/2000 de sigorta başlangıcım ve 6650 prim günüm var. Askerlik borçlanması yaparak 8 Eylül 1999 öncesine ve EYT kapsamına girebilir miyim? Birkaç gün önce çalışma bakanının borçlanmalar işe giriş tarihini geriye götürmez söylemi kafamı karıştırdı. Volkan Ö.

Mevcut yasal düzenlemelere göre, askerlik borçlanmasının aylığa hak kazanma koşullarını etkilemesi için tek koşul, askerlik hizmetinin sigortalının ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce yapılmış olması. Bu durumda, sigortalılık başlangıç tarihi, borçlanılan süre kadar geriye götürülerek yeniden tespit ediliyor. Bu durum aylığa hak kazanma koşullarını değiştirebiliyor. Askerlik borçlanması SSK ve Bağ-Kur sigortalılarının sigortalılık başlangıcını geriye çekiyor ancak bu durum devlet memurları için geçerli değil. Onlarda borçlanma sigortalılık başlangıcını değiştirmiyor. 

24/10/2000 olan sigortalılık başlangıç tarihinizin askerlik borçlanması ile 8/9/1999 öncesine çekilebilmesi için en az 1 yıl 2 ay askerlik borçlanması yapmanız gerekiyor.

Diğer taraftan, Bakan Vedat Bilgin’in borçlanmaların sigortalılık başlangıç tarihini öne çekmeyeceğini, sadece prim ödeme gün sayılarını tamamlayacağına yönelik açıklamasının iki nedeni olabilir. Birincisi bakanın yanlış bilgilendirilmiş olması. Çünkü mevcut yasal düzenlemeler bu bilginin aksi yönünde. Diğer bir ihtimal ise gerçekten EYT düzenlemesinde,   borçlanma yoluyla EYT’li olmanın önünün kesilmesine yönelik maddeler konulması. İkinci durum daha ağır basıyor. Çünkü Bakan Bey’in bu açıklamasına hâlâ bir düzeltme gelmedi. 

SORU: Eşim 1970 doğumlu. Sigorta başlangıcı 01/12/1991 ve 1998 yılına kadar toplam 2513 gün 4a kapsamında, en son 2014 yılından itibaren 562 gün de isteğe bağlı (4/b) prim ödemesi var. İşten ayrıldıktan sonra iki çocuğumuz oldu. Çocukların olduğu dönemde hiç çalışması olmadı. 3600 gün ile emekli olması için ne yapmalıyız? Serdar V.

Eşinizin ilk defa 1/12/1991 tarihinde çalışmaya başlaması nedeniyle son 3.5 yıl SSK kapsamında çalışması şartıyla emeklilik koşulları; 

- 20 yıllık sigortalılık süresi, 48 yaş ve en az 5525 gün veya,

- 58 yaş 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 gün.

Eşinizin mevcut durumda 2513 + 562 = 3075 günü var. 3600 gün için eksik süresi 3600-3075= 525. Eşiniz en son Bağ-Kur kapsamında isteğe bağlı sigortalı olduğu için 525 gün doğum borçlanması yapması halinde, borçlanma süreleri Bağ-Kur kapsamında sayılacağından, toplamda 562+525 =1087 gün Bağ-Kur hizmeti olacak. Bağ-Kur hizmet süresi 1260 günü (son 3.5 yılı) geçmeyeceğinden, eşiniz 525 gün doğum borçlanması yapmak 58 yaşını doldurmak şartıyla 3600 günle emekli olur. 

SORU: Evliyim. Emekli olan eşim bana bakmak zorunda mıdır? SSK’den malulen emekli iken vefat etmiş olan babamın maaşını  alabilir miyim? Serap G.

Evli olmanız ve çalışmamanız durumunda, eşiniz çalışıyor veya emekli ise sağlık sigortası yönünden size bakmakla yükümlü. Diğer taraftan, vefat eden SSK emeklisi babanızdan dolayı tarafınıza ölüm aylığı bağlanabilmesi için bekâr, dul veya boşanmış olma koşulunun yanında, çalışmamanız ve kendi sigortalılığınız nedeniyle gelir veya aylık almamanız gerekiyor. Ancak mevcut durumda evli olmanız nedeniyle ölen babanızdan dolayı tarafınıza aylık bağlanması mümkün değil.

SORU: Babam Bağ-Kur, annem ise Özel Sandık emeklisi. Ben çalışma gün sayımı doldurmadığım ve yaşa takıldığım için henüz emekli olamadım. EYT’lilere sunulabilecek hakla geçmişe dönük sigorta eksikleri yatırıp emekli hakkımı kazanabilir miyim? Bu geçmişe dönük ücretleri yatırabilmek için ön koşullar var mıdır? Emekli olursam anne ve babamın emekli haklarından yararlanabilir miyim? Zeynep S.

Emeklilikte aranan prim ödeme gün sayılarını tamamlayabilmek için geçmişte boşta geçen sürelerin primlerinin ödenerek hizmet kazanılması,  mevcut yasalara göre mümkün değil. Hangi sürelerin hizmet borçlanmasına konu olacağı hususu 5510 sayılı kanunun 41. maddesinde düzenlenmiş. Kadınlarda en yaygın borçlanma türü doğum, erkeklerde askerlik süreleridir. İleride kanunda öngörülen koşulları tamamlayıp emekli olmanız halinde, ana veya babadan tarafınıza aylık bağlanması söz konusu değil.

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.