Cumhurbaşkanının, İran ve Rusya liderleriyle Astana süreci çerçevesinde gerçekleştirdiği zirvede en önemli beklentisi, haftalar önce açıkladığı 5. Suriye operasyonuna bir şekilde onay çıkması veya iki ülkenin karşı çıksalar bile sessiz kalmalarını sağlamaktı. Aslında iki ülkenin de planlanan operasyonla ilgili tavırları, günlerdir belli olmuştu.
İran yakın zamandaki ikili görüşmelerde yeni bir müdahale açıklamalarına karşılık, Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine vurgu yaptı. Ankara ile Suriye konusunda farklı bakışlara sahip olduklarını belirtti. 27 Haziran’da Ankara’ya gelen dışişleri bakanın “güvenlik endişelerinizi anlıyoruz, ama sorunu çözmekte başvurulacak yöntem diyalog ve barışçı işbirliğidir” demekle yetindi.
ŞİMDİLİK UZAK GÖZÜKÜYOR
İran ile Rusya bu konuda benzer görüş ve tutum içindeler. Her ne kadar Ankara, Rusya’nın Ukrayna’daki savaş nedeniyle, elinin eskisi gibi serbest olmadığını ve Ankara’nın müdahalesine karşı çıkamayacağını hesaplayarak bu operasyonu planlasa bile..
Münbiç ve Tel Rıfat’a yönelik planlanan, 30 km derinlikte güvenlik kuşağını tamamlamak ve PKK/YPG güçlerinden gelen tehlikeyi bertaraf etmek amacı açıklanan operasyonun gerçekleşmesi şimdilik pek mümkün gözükmüyor. Cumhurbaşkanı Ankara bu kuşağa Suriyeli mültecilerin yerleştirilmesi gerekçesini de ileri sürse de.
Ankara, Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygılıyız, bu konuda fikir birliği var, Astana paydaşları arasında, dese bile kazın ayağı pek öyle gözükmüyor.
HEDEF HÂLÂ ŞAM
Ankara’nın Şam rejimini yıkma hedefi var. Rejim karşıtlarını örgütlüyor, silahlandırıyor, bir zamanlar adı Özgür Suriye Ordusu olan bu Şam karşıtlarına üstelik “Suriye Milli Ordusu” adını vermesi, Ankara’nın bu hedefinin baş delili. Ankara 30 km derinlikteki Suriye sınırı boyunca, koruyup geliştirdiği bu destekçi ordusunun kontrolündeki Suriye topraklarını çoğaltmak istiyor.
Acaba Ankara’nın yıllardır ÖSO’yu besleyip silahlandırmasının, maaşa bağlamasının Türkiye’ye yıllık maliyeti nedir? Kaç kişidir bu ordu? Bunlar bile başlı başına bir sırdır ve araştırılması gerekir.
İRAN MİLİSLERİ İLE ÇATIŞMA OLASILIĞI?
Fakat planlanan bu yeni operasyona karşı Şam’dan çok sert ve savaşırız açıklamaları geldi. Tel Rıfat yönüne askeri birlikler kaydırıldığı da öne sürülüyor. Şam-Suriye ordusu arkasındaki İran’ın milisleri ile bir çatışma içine girebileceğine ilişkin yoğun endişeler ve duyumlar okuyoruz dış basında.
Öyle ki bu kez Suriye’nin kuzeyindeki Kürt milisler (SDG) ile Suriye ordusu ve dahası İran milisleri arasında, Ankara’nın müdahalesine karşı koordinasyon yapıldığını okuyoruz. SDG, yani Suriye Demokratik Güçleri’nin, Kürt, Arap, Süryani, Ermeni ve Türkmenlerden oluşan IŞİD’e karşı mücadele için oluşturulmuş ortak operasyon gücü olarak biliniyor. ABD onu silahlandırdı ve fiili olarak ayakta tuttuğu “Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi”nin silahlı gücü olarak biliniyor. Tabii bu güç, YPG’nin kontrolündedir. Zeytin Dalı ve Barış Pınarı operasyonları sırasında Türkiye ve ÖSO ile çatıştığı biliniyor.
KARŞI İTTİFAK
Tel Rıfat, Halep’in hemen üzeri. Ankara’nın kontrolü oraya kadar uzatması durumunda, bu kez güneye doğru yeni genişlemesini-sarkmasını gündeme getireceği yorumları yapılıyor.
En önemlisi SDG ile Şam ve arka planda İran milisleri arasında bu operasyona karşı bir ittifakın oluşmuş olmasıdır.
Şu da var: Türk savaş uçaklarının böyle bir çatışmada Suriye hava sahasına girmesi izne bağlı. Yasak bölge! Ancak Ankara çok yüksekten uçan silahlı insansız hava araçlarına güveniyor olabilir.
KURGU: ASKERİ BAŞARI!
Ankara Şam ile ilişkiyi reddediyor. Tüm sorun burada!
Ankara, her ne kadar 30 km’lik güvenlik kuşağının daha önceki anlaşmalarda sözünün edildiğini düşünse de İdlib’deki Şam karşıtı, üstelik ülkelerin terör listesinde olan HTŞ terör örgütünü tasfiye etme sözünü de kulak ardı ediyor.
Ama Saray’ın kurgusu bu dönemde askeri büyük bir başarı, olay, heyecanı yaratmak varsa, bir askeri macerada gözükara davranır mı? Hele son Pençe operasyonları ülkeye 40’a yakın vatan evladına, şehide mal olmuşken...
