“Koronavirüs” oldukça gizemli bir yapıya sahip! Gün geçmiyor ki yeni bir türevi, herhangi bir ülkede ortaya çıkmasın!

Örneğin “Omicron türevi”, 2021’in son çeyreğinde ortaya çıkarak tüm dünyayı etkisi altına aldı. Omicron, “Delta türevine” göre daha yüksek bulaşıcılık hızı ve daha fazla virüs yükü ile öne çıkıyor...

***

2019’un sonunda Çin’in Vuhan kentinde ilk kez ortaya çıkan, “Sars” ve “Mers” adları konulan virüsler, dünyanın tümünü etkilemese de belirli bölgelerde yerel salgına neden olmuşlardı.

“SARS-CoV-2”, kısaca “Covid-19” denilen salgın ise son iki yıldır tüm dünyaya yayıldı. 

“Covid-19” salgınına hazırlıksız yakalanan tüm dünya ülkelerinde hastalığın yaygın kullanımda olan etkin bir tedavisi olmadığı için 6.45 milyondan fazla kişi, bu salgından hayatını kaybetti! 

Yapılan araştırmalar ile her geçen gün biraz daha tanınmaya başlanan hastalığın tedavisinde etkili olduğu görülen ilaçlar bulunmuş ve giderek yaygın kullanıma girmesi bekleniyor. 

***

Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, 13 Mayıs’ta düzenlediği basın toplantısında “Koronavirüs hastalığının, Türkiye’de ‘R0’ değerinin 1.56 olduğunu” söyledi. “R0”, bir hastalığın “bulaşıcılık ve üreme katsayısıdır”...

“R0” eğer 1 ise bu hasta ancak bir başkasına bulaştırabilir. “R0=0.4” ise bulaştırıcılığı çok azalmış demektir. Şu an, Covid’in “BA.4.5’in” türevinin “R0” değeri ise 18.6. olup bir kişi, yaklaşık 19 kişiye hastalığı bulaştırabildiği için, şimdiye kadar görülen en tehlikeli “türevdir”.

Covid-19 türevi

Çin’de Vuhan’da ortaya çıkan ilk “SARS-Cov2” virüsünün “R0” değeri 3.3 idi. Daha sonra “Delta” türevi 5.1, “Omicron” 9.5 ve “BA.2 türevi” 13.3 “R0” değeriyle büyüdüler. 

Örneğin kızamık virüsünün “R0” değerinin dahi 12-18 olduğu düşünülürse “BA.4.5” türevinin 18.6 olan “R0” değerinin ne kadar yüksek olduğu anlaşılabilir.”

***

Çeşitli ülkelerde aynı “türevin” yeniden “türev” ürettiği görülüyor.

Örneğin Portekiz’de “BA.5 türevi” devrede iken, İngiltere’de ise aynı türevin yanında “BA.4 türevi” de etkisini artırıyor...

Bakan Dr. Koca, “BBC Türkçe’nin sorusu” üzerine, “R0 değerinin İstanbul’da bir bölgede 16’ya kadar çıktığını biliyoruz. Ama il düzeyinde baktığımızda 4.5 ila 5’i gördüğümüz dönemler oldu. Şu anda Türkiye genelinde 1.56 olduğunu söyleyebilirim” dedi.

***

“Aile Hekimleri Çalışanları Sendikası (AHESEN)” Genel Başkanı Dr. Gürsel Özer, “‘Yaşlı, kırılgan, obez, kalp ve akciğer hastalıkları’ olanlar için Covid-19’un ‘doğal ötesi bir seçme, ölümün erkene alınması anlamına gelecek bir salgına yol açtığını’” belirtti. 

Özer, şöyle devam etti:

“Son altı haftada hasta sayısı 30.93 kat, ölüm sayısı 5.05 kat arttı. Günlük olay sayısı 32 bin 162 oldu. Salgın bitmedi, üstelik tüm hızıyla hâlâ sürüyor. Önlem almak için neyi bekliyoruz?”

***

Dr. Özer, “Tüm önlemler kaldırıldığı için Covid-19 olaylarındaki artış salgının başlangıcından beri hiç bu kadar hızlı olmamıştı” diyor ve önerilerini şöyle sıralıyor:

“1. Toplu alanlardan başlamak koşulu ile maske kullanım zorunluluğu getirilmeli,

2. Son aşısı altı ay geçenlere, yeniden hatırlatma dozu yapılmalı,

3. Eylül ayında okulların da açılacağı düşünüldüğünde, 12 yaş ve altı çocuklar da aşılama programında yer almalı,

4. PCR deneyi yaptırmak için hekim istemi koşulu kaldırılmalı. (Bu uygulama ile acillerde uzun kuyruklar oluşturuyor ve bulaştırma tehlikesini artırıyor.) Bu nedenle; PCR deneyi, her şüpheli hastada yaptırılmalı, hızla PCR deneyi yapılacak merkezler açılmalı ve isteyen her kişinin deney yaptırabileceği alanlar oluşturulmalı,

5. PCR deneyi yaptırmak için hekim istemi koşulu kaldırılmalı. Bu uygulama ile acillerde deney yaptırmak isteyenler uzun kuyruklar oluşturuyor ve bulaşma tehlikesini artırıyor. Hızla PCR deneyi yapılacak merkezler açılmalı ve isteyen her kişinin deney yaptırabileceği alanlar oluşturulmalı,

6. Pozitif olayların yalıtım süresi en az 10 gün olarak belirlenmeli,

7. Baş ağrısı, öksürük, burun akıntısı olanlar kendilerini ‘Covid pozitif’ gibi düşünüp yalıtıma girmeli, temaslı takip heyeti tekrar oluşturulmalı ve saha çalışmalarına başlanmalı, sahada da deney için örnek alımı hızlandırılmalı,

8. Ayrıca Covid-19’un sağlık çalışanları için koşulsuz olarak ‘meslek hastalığı’ sayılmalıdır...”

Not: Sürecek...