Tuğrul Akşar

Dünya Kupası ne sağlar?

24 Aralık 2022 Cumartesi

Dünya Kupası’nın ülke tanıtımına katkısını iki boyutta inceleyebiliriz. Kupa sürecinde ev sahibi lehine oluşacak sempati, organizatör ülkenin uluslararası alanda saygınlığını artırabileceği gibi tersi de olabilir. Örneğin insan hakları, o ülkenin izlediği dış politika, uluslararası arenadaki olumsuz algı gibi birçok sosyal-politik nedenler turnuva boyunca sürekli gündemde olacağı için ev sahibi ülkeye sempati yerine antipati de oluşturabilir. Bu kapsamda Katar’ın sicilinin çok da temiz olmadığı göz önüne alındığında, bu organizasyonun net olarak Katar’a olumlu katkı sağlamadığı ileri sürülebilir. Nitekim turnuva devam ederken patlayan “Katargate” skandalı bu tezimizi destekler nitelikte. Anımsanacağı üzere, Belçika’da yayımlanan Le Soir gazetesi, Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Eva Kaili’nin erkek arkadaşı ve yardımcısı olan Francesco Giorgi’nin; Katar ve Fas tarafından Avrupa Parlamentosu kararlarına müdahale etmek için kullanılan bir oluşumun parçası olduğunu ortaya çıkarmıştı. Giorgi, Katarlı ve Faslı yetkililerden rüşvet aldığını kabul etmişti. Görevinden alınan Kaili ve erkek arkadaşı tutuklanmıştı. 

Normalde genel olarak bu organizasyon ev sahibi ülkeye küresel anlamda olumlu tanıtım sağlar. Bu ülkenin diğer uluslarla daha iyi ilişkiler kurmasına olanak ve ortam hazırlar. Dünya Kupası sırasında tüm gözler ev sahibi ülke üzerinde olacağı için Katar örneğindeki gibi organizatör ülkeye ilişkin ortaya çıkabilecek bir olumsuzluk, bu kez Dünya Kupası’nın pozitif etkisini olumsuza çevirebilir. Kupanın yaratacağı dışsal ekonominin de olumlu-olumsuz yönleri süreç içinde ev sahibinin ekonomisini etkileyecektir. Turnuva boyu yaratılan ekonomik faydalar kendini pozitif-negatif dışsallıklar olarak somutlar. 

EKONOMİK NEDENLER

Dünya kupalarında bazı negatif dışsallıklar da ortaya çıkmaktadır. Örneğin 2014 Brezilya Dünya Kupası’ndaki toplumsal gösterilerin yaygınlaşması ülke ekonomisini olumsuz etkilemişti. Brezilya’daki Dünya Kupası maçlarının Avrupa’da gündüze denk gelmesiyle, iş saatlerinde yoğun maç izlenmesi verim kaybına yol açmıştı. Londra’daki olimpiyatlar nedeniyle ülkeye gelen turist sayısının fazlalığı; ülkeye gelen paralı turist sayısının azalmasına yol açmış, yaşanan izdihamların etkisiyle bazı müzeler turnuva boyu kapılarını kapamıştı. 2018 Rusya Dünya Kupası’nda, bazı büyük işletme ve fabrikaların tam veya kısmi geçici kapatılması, yoğun maç izleme nedenleriyle, turnuva boyu Rus ekonomisinde üretim-verim kaybı oluşturmuştu. Turnuva nedeniyle ülkeye gelecek turistler, normalde bu ülkeyi ziyaret edecek ve daha fazla para harcayacak turist ziyaretinin önünü kesebilir. Çok yüksek ve sıkı güvenlikle bile çok sayıda kişinin geleceği düşünüldüğünde, yüzde 100 güvenlik sağlamak olanaksız olabilir. Milyonlarca insanın seyahat yapacağı düşünüldüğünde, toplum sağlığı da önemli bir riske maruz kalabilmektedir.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Sürdürülemez! 23 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları