Emre Kongar
Emre Kongar ekongar@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Bir devlet kaç türlü çökertilir

23 Mayıs 2019 Perşembe

Bir devlet günümüzde üç türlü batı­rılır ve bugün Türkiye bu her üç sü­reçle de karşı karşıyadır.
1) Haksızlık, hukuksuzluk, adaletsiz­lik yoluyla:
Halkın birbiriyle ve devletle olan ilişkile­rinde kuralları yok edip, kaba kuvveti, şid­deti egemen kılıp, devlete güveni yok ede­rek.
2) Neoliberal Neoemperyalizm yoluyla:
Ülkenin sermayesini, teknolojisini ve iş­gücünü doğrudan veya dolaylı olarak sö­mürerek.
3) Demokrasinin yozlaştırılması yo­luyla:
Seçimlerin sandıkta çalınması ve seçi­lenlerin, ifade, basın, muhalefet özgürlük­leri başta olmak kaydıyla temel hak ve öz­gürlükleri ihlâl etmeleri sonucunda yöne­tenlerle yönetilenler arasındaki hizmet ak­dini (anlaşmasını/taahhüdünü) ve seçilmiş hizmetlinin denetlenmesi/değiştirilmesi iliş­kisini zedeleyerek.

***

Türkiye’nin yaşayan en bilge iki Hu­kuk Profesöründen biri olan Ahmet Mumcu’nun (öteki Prof.  Rona Aybay’dır) son kitabı, haktan, hukuktan, adaletten ay­rılan bir devletin nasıl çöktüğünü anlatıyor.
“TÜRKLER; Devlet ve Hukuk” adını ta­şıyan, Ankara’da Turhan Kitabevi tarafın­dan yeni yayımlanan kitap, devlet kavra­mı ve tarihte Türklerin kurdukları devletler, özellikle de Osmanlı üzerinde odaklanıyor.
Mumcu kuramsal olarak devleti, “itaat edenler ile itaat edilenler arasındaki ilişkiler” üzerinden tanımlıyor.
Bu ilişkilerdeki uyum bozulduğu ve itaat edilenler (yöneticiler) korku siyaseti ile ikti­darı elde tutmaya başladıkları zaman huku­kun da iktidar aracı yapıldığını ve bunun da çöküşü başlattığını söylüyor. (ss.87-88)
Mumcu’nun kitabı tarih üzerinden gü­nümüz sorunlarına ışık tutan çok değer­li bir çalışma...
Hukuk ve adaletten ayrılan iktidarların devleti nasıl çökerttiğini anlatıyor...
Mutlaka okunmalı ve dersler çıkarıl­malı.

***

Genç kuşağın dikkat çeken yazarı Meh­met Ali Güller’in dünyadaki Liberalizm/Emperyalizmin oyunlarının tarihini ve bugü­nünü anlattığı “Amerikan Hegemonyası­nın Sonu” kitabı da Kırmızı Kedi Yayıne­vi tarafından yeni yayımlandı.
Bu kitapta Güller, Türkiye’ye ilişkin ola­rak da pek çok ayrıntılı bilgiye yer veriyor ve özellikle de, Ortadoğu bataklığında Em­peryalizmin “Sopa ve Havuç” politikasını anlatıyor. (ss. 221-251)
Bu kitabı Merdan Yanardağ’ın yine Kırmızı Kedi tarafından 7. baskısı yapı­lan “Bir ABD Projesi Olarak AKP” ad­lı kitabı ile birlikte okursanız, bir ülkenin NeoLiberalizm/NeoEmperyalizm aracı­lığıyla nasıl batırıldığını daha iyi görür­sünüz.

***

M.I.T. üniversitesinin Profesörü Daron Acemoğlu ülkemizin övündüğü iktisatçıla­rından biridir.
Doğan Kitap’tan çıkan Türkçe’ye Faruk Rasim Velioğlu tarafından çevrilen “Ulus­ların Düşüşü” adlı James Robinson ile birlikte yazdığı kitapta, Kapitalizmin, Em­peryalizmin ve Liberalizmin tarihi, Osman­lı İmparatorluğu ile de ilişkilendirilerek ince­lenmiş ve hangi ülkelerin niçin geliştikleri ir­delenmiş.
Sonuç olarak, hangi ülkelerde karar al­ma mekanizmaları Demokratik olarak işli­yor ve hangi ekonomiler Hukuk Devleti il­kelerine göre örgütlenmişlerse onların da­ha hızlı ve daha akılcı biçimde geliştikleri­ni saptamışlar.
Benim çok şey öğrendiğim kitabı okuyup bitirdiğinizde neden “Cumhur­başkanlığı Hükümet Sistemi” diye garip bir adla anılan ve ucube bir Anayasa’ya dayandırılan “Tek Kişi Rejimi”nin Türkiye’yi batıracağını çok net olarak görüyorsunuz.

***

CEHALET BİATTIR, KÖLELİKTİR, İK­TİDARDIR...
BİLGİ BİLİNÇTİR, CEHALETE BAŞ­KALDIRIDIR, BASKIYA DİRENMEKTİR!
 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Filler savaşında Türkiye 12 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları