KPMG’nin “Futbol Şampiyonları Raporu 2022”ye göre kulüpler Covid-19 ile hâlâ baş edemedi. Kulüpler, Covid-19 öncesi gelirleri ve piyasa değerlerine ulaşamadı. Kısacası, koronavirüs kulüpleri tehdit etmeye devam ediyor.
TAKIM DEĞERLERİNİ DÜŞÜRDÜ
Ocak 2020 ile Ocak 2022 dönemleri arasında 8 şampiyonun Covid-19 nedeniyle oyuncu değerleri ve buna bağlı takım piyasa değerleri ciddi düşüşler kaydetti. Manchester City, Chelsea ve Manchester United kadro değerleri açısından 1 milyar Avro sınırını aşan 3 kulüp. Manchester City 1 milyar 237 milyon Avro’luk takım değeriyle dünyanın en değerli kadrosuna sahip. Son 2 yıldır kadro değerleri düşen üç kulüp olarak karşımıza Atletico Madrid, Ajax ve Inter çıkıyor. Bu üç kulübün önemli oyuncularından bazılarının yaz döneminde ayrılmaları, kadro değerlerinde yüzde 12’ye varan düşüşlere sebep oldu. Bunun tersine, Beşiktaş, Lille, Sporting ve Bayern Münih’in, 2020 Ocak’tan bu yana kadro değerlerini yüzde 20’nin üzerinde artırdıkları görülüyor.
ZARARLARI ARTARKEN KADRO DEĞERLERİ BÜYÜDÜ!
2020-21 sezonuna ilişkin kritik başarı göstergeleri dikkate alınarak, ortalama değerlerler üzerinden değerlendirme yapıldığında,
- Toplam gelirlerde yüzde 3’lük azalış yaşandığı,
- Ücret maliyetlerinde yüzde 2.2’lik artış kaydedildiği,
- Ücret/toplam gelir oranında yüzde 6’lık artışın söz konusu olduğu,
- Kulüplerin vergi sonrası kârlarının yüzde 49 azaldığı,
- Kulüplerin takım değerlerinin yüzde 20 arttığı,
- Sosyal medya takipçi sayılarında yüzde 16.5’lik artış gerçekleştiği görülüyor.
BEŞİKTAŞ’TA GELİR DÜŞTÜ, ZARAR ARTTI
Temsilcimiz Beşiktaş’ın zararı her ne kadar bir önceki sezona göre yüzde 50 azalsa da 2020-21 sezonunda net zarar 44.4 milyon Avro olarak gerçekleşti. Bu tutar, kulüp tarihinin en büyük üçüncü zararı oldu. Beşiktaş’ın geçmiş yıllardan gelen birikimli zararı ise 164.7 milyon Avro’ya ulaştı.
Beşiktaş’ın son beş sezonunda oyuncu ücret ve maliyetlerinde önemli azalışlar gerçekleşmiş durumda. 2016-17’de 76 milyon Avro ücret giderleri yapan kulübün bir sonraki sezon bu maliyetleri 89 milyon Avro’ya kadar yükseldi. 2020-21 itibarıyla Beşiktaş’ın ücret maliyetleri 2017-18 sezonuna göre yüzde 58.4 azalarak 37 milyon Avro’ya kadar geriledi. Ne var ki ücret maliyetlerinde bu azalış yaşanmasına karşın toplam gelirlerde yaşanılan düşüşler sebebiyle, kulübün (ücret maliyetleri/toplam gelirler) rasyosu düşmedi, aksine artış gösterdi. 2017-18’de yüzde 56 olan ücret maliyetleri/toplam gelirler oranı, 2020-21 sezonunda yüzde 62 olarak gerçekleşti. Geçen sezonla kıyaslandığında, 2020-21’de gelirleri yüzde 21 azalarak 59 milyon Avro olarak gerçekleşen Siyah-Beyazlılar, bu dönemi 44.4 milyon Avro zararla kapattı. Beşiktaş hariç 7 şampiyon, ticari faaliyetlerden elde ettikleri gelirleri artırdı. Bu kulüplerin ticari gelirlerinin artmasındaki ana etmenin, ertelenen ticari alacakların tahsili olduğu görülüyor. Bunun yanı sıra maçların seyircili oynanmasına başlanmasıyla birlikte, yeni ve iyileştirilmiş ticari sözleşmelerin yapılması bu kulüplerin ticari gelirlerinde bir artışa neden oldu.
YARIM MİLYAR AVRO’LUK KAYIP
Covid-19 pandemisi, 8 şampiyon kulübün (Manchester City, Bayern Münih, Atletico Madrid, Inter, Ajax, Lille, Sporting Lizbon, Beşiktaş) gelirlerinde yaklaşık yarım milyar Avro net kayba neden oldu. Her ne kadar stadyumların yeniden açılması ve yakın zamanda imzalanan bazı büyük ticari anlaşmalar, gelecek için bir umut ışığı olsa da pandemi, finansal sürdürülebilirlik sorunlarını daha da artırdı. Kulüplerin mali yapılarını daha kırılgan bir hale getirdi. Bu süreçte kulüplerin gelirlerinde daralma yaşanırken, maliyetlerin düşürülememesi (hatta artış göstermesi), kulüplerin finansal sorunlarını daha da derinleştirdi. Kulüplerin nakit fon ihtiyaçlarını artırdı. Kulüp borçlanmaları ve buna bağlı zararlar arttı. Bu olumsuzluk ve ilave para gereksinimi, geçen sene anımsanacağı üzere Avrupa Süper Ligi oluşumuna da zemin hazırlamıştı. Şimdilik bu oluşum yarıda bırakılmış olsa da Avrupa kulüp futbolunda ekonomik, finansal ve yönetsel temelli, başta transfer sistemi olmak üzere, liglerin maç takvimleri, maliyet kontrol önlemleri, yeniden yapılanma gereksinimleri gibi temel sıkıntılar ve bunlara ilişkin kaygılar devam ediyor.
