Soru: 2003 yılı sigorta girişliyim. Yüzde 90 ağır engelli çocuğum var. Bu durum emekliliğimde sene olarak fark eder mi? Olcay B.

2008/Ekim ayı itibarıyla yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 28. maddesinin sekizinci fıkrası; “Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir” hükmünü amirdir.

Buna göre bu haktan yararlanmak isteyen kadın iştirakçiler, başvurularını son kez görev yapmakta oldukları illerdeki sosyal güvenlik il müdürlükleri/ sosyal güvenlik merkezlerine yapabilirler. İlgili SGK birimince çocuğun sağlık kuruluşuna sevk işlemi yapılır ve sağlık kuruluşundan temin edilen sağlık kurulu raporuna göre çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engellilik tespiti, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik (ÇÖZGER), 18 yaşını doldurmuş olan çocuklar için Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre SGK Sağlık Kurulunca yapılır. ÇÖZGER’e göre ağır engelli tespiti yapılan çocuğun 18 yaşını doldurması durumunda, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre alınan sağlık kurulu raporu üzerinden yeniden değerlendirme yapılır. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğundan dolayı 2008/ Ekim sonrası geçen hizmet sürelerinin dörtte birinin, prim ödeme gün sayılarına eklenmesi ve eklenen bu sürelerin emeklilik yaş hadlerinden indirilmesine ilişkin uygulama sadece kadın sigortalılara verilen bir hak olduğu gibi sadece emeklilik/yaşlılık aylıklarında bu süreler dikkate alınmaktadır.

Bu haktan yararlanmak için kadın sigortalılar, SGK’ye müracaatlarını sigortalılıkları devam ederken yapabilecekleri gibi emeklilik aşamasında da yapabilirler. Buna göre, yüzde 90 ağır engelli olduğunu belirttiğiniz çocuğunuzun mevcut sağlık kurulu raporlarını da dilekçenize eklemek suretiyle ilgili SGK birimine başvurmamız gerekir. Prosedür sonunda SGK Sağlık Kurulu’nca, çocuğunuza “başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli” kararı verilmesi halinde, çocuğunuzun engellilik başlangıç tarihi 2008/Ekim öncesi olsa bile, 2008/Ekim sonrası çalışma sürelerinin dörtte biri, prim ödeme gün sayınıza ilave edileceği gibi emeklilik yaş hadlerinden de düşülerek daha erken emekli olma imkânına kavuşabilirsiniz.

EVLİ OLMAM, BABAMDAN DOLAYI YETİM AYLIĞI ALMAMA ENGEL MİDİR?

Soru: Bağ-Kur kapsamında emekli maaşı alan babam 2013’de vefat etti. Annem babamın maaşına almaya başladı. Ben çalışmıyorum ama evli olduğum için aylık alamıyorum. Ancak yüzde 75 engelliyim. Malul çocuk kapsamında babamdan yetim aylığı alabilir miyim? Tülay P.

5510 sayılı kanunun 34. maddesinde bu yasa kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan çocuklardan, “kurum sağlık kurulu kararı” ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılanlara ölüm aylığı bağlanmakta. Malul çocuklara aylık bağlanması için bekâr, boşanmış veya dul olma şartları aranmamaktadır. Buna göre malûllük durumunuzun tespiti için hastaneye sevk işleminizin yapılması gerekir. Alacağınız sağlık kurulu raporu SGK Sağlık Kurulu’nca incelenip çalışma gücünüzü en az yüzde 60 oranında kaybettiğinizin tespit edilmesi halinde, tarafınıza ölüm aylığı bağlanır.

SORULARINIZ İÇİN

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.